Eerste vergadering in Staten-Generaal

Op 9 januari 1464 vindt in Brugge een vergadering plaats met vertegenwoordigers van alle staten die op dat moment verenigd zijn onder het bewind van hertog Filips de Goede van Bourgondië (1396-1467). Daarmee is dit feitelijk de eerste samenkomst van wat later de Staten-Generaal zal vormen.

Brandende politieke kwestie

Eerder al zijn er vergaderingen geweest – met name over economische kwesties – waarbij afgevaardigden uit verschillende Bourgondische landen aanwezig zijn. Een algemene vergadering blijft echter vooralsnog uit. Als Filips de Goede aan het einde van het jaar 1463 het plan opvat om met een groot leger op kruistocht te gaan, dient zich een politieke kwestie van formaat aan, waarover met alle Staten overlegd moet worden. Iemand zal Filips tijdens zijn afwezigheid namelijk moeten vervangen. Het ligt voor de hand dat zijn zoon Karel deze taak op zich neemt, maar de verhouding tussen vader en zoon is niet erg goed. Bovendien gaat het gerucht dat de koning van Engeland Filips tijdens zijn afwezigheid zal vervangen in Holland en Zeeland; een onacceptabel voorstel voor deze met Engeland concurrerende staten.

Leestips-Boeken

Brugge, 9 januari 1464

Om het tij te keren zetten de Hollandse steden een ongebruikelijke stap. Ze stellen voor op 9 januari 1464 in Brugge een bijeenkomst van steden uit verschillende Bourgondische gewesten te houden. Dit is tegen het zere been van Filips. Direct schrijft hij op dezelfde datum en plaats een vergadering uit van afgevaardigden uit de staten van alle landen onder zijn heerschappij. Deze vergadering gaat de geschiedenis in als de eerste ‘algemene bijeenkomst van de Staten’, oftewel: de Staten-Generaal. Het belangrijkste agendapunt is de vervanging tijdens zijn afwezigheid. Verder moet nog een aantal kwesties over de munt en grieven van enkele steden besproken worden.

Staten-Generaal

Alle elementen van wat later Staten-Generaal gaat heten, zijn in 1464 al aanwezig. Op de bijeenkomst zijn vertegenwoordigers bijeen van alle landen waarover Filips de Goede op dat moment de scepter zwaait. Daarnaast ligt het initiatief voor het bijeenroepen van de vergadering bij de Bourgondische hertog. Hij bepaalt wanneer de vergadering begint en eindigt. Tot slot staan er belangrijke vraagstukken op de agenda die alle Bourgondische landen aangaan. Daarbij vertegenwoordigen de deelnemers de onderdanen tegenover de vorst, zoals de Staten-Generaal formeel nu nog steeds doen. Pas in 1815 werd de Staten-Generaal opgesplitst in twee kamers: de Eerste en Tweede Kamer.