Het ontstaan van de huidige Franse republiek

De uitslag van eerste ronde van de Franse verkiezingen zorgt voor een aardverschuiving in de Franse politiek. De sociaalliberaal Emmanuel Macron staat in de tweede ronde tegenover de nationalistische Marine Le Pen. Dit is echter niet de eerste keer dat de Franse politiek met grote omwentelingen te maken krijgt.

Frankrijk in de Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Duitse bezetting van Frankrijk in de Tweede Wereldoorlog volgde de Franse Maarschalk Pétain in 1940 Paul Reynaud op als premier van Frankrijk. Pétain pleitte voor een wapenstilstand met de Duitsers. Deze kwam enkele dagen na Pétains aantreden tot stand, waarna het Noordwestelijke deel van Frankrijk werd afgestaan aan de Duitsers. Ook verloor Frankrijk een Oostelijk deel aan Italië en werd Elzas-Lotharingen bij het Duitse rijk gevoegd. De Franse regering vestigde zich in de stad Vichy. Pétain veranderde de regering in een dictatuur waarin de pers gecensureerd werd en joden werden vervolgd. Na de oorlog werden veel regeringsleden uit het Vichy tijdperk ter dood veroordeeld. Pétain kreeg deze straf in eerste instantie ook, maar werd met gratie van de Gaulle verbannen naar het eiland Yeu.

Vierde Franse republiek

Na de Tweede Wereldoorlog werd er een grondwetgevende vergadering aangesteld. In de nieuwe grondwet verschoof de macht van de president en de regering richting het Assemblée National en de senaat werd vervangen door de Conseil de la République. Charles de Gaulle was het niet eens met deze wijzigingen in de grondwet en zag af van het presidentschap. De situatie bleef instabiel; regeringen bleven niet langer dan een half jaar aan. In 1954 werden onder president Pierre Mendès France de grondwetswijzigingen deels teruggedraaid. Lang bleef zijn kabinet echter niet aan, want in datzelfde jaar luidde het begin van de Algerijnse oorlog het einde van zijn kabinet in.

De Algerijnse oorlog

Tijdens de onafhankelijkheidsstrijd van het Front de Libération Nationale, de Algerijnse onafhankelijkheidsbeweging, werd opnieuw de hulp van generaal de Gaulle ingeroepen. De onafhankelijkheidsstrijd ontpopte zich tot een guerrilla-oorlog waarbij ook terroristische aanslagen werden gepleegd. Ook werden er door pro Frans-Algerijnse nationalisten contra terroristische acties uitgevoerd. Toen het conflict zich na het bloedbad tijdens het vreedzame protest voor Algerijnse onafhankelijkheid in Parijs dreigde uit te breiden tot Frankrijk, besloot de Gaulle te gaan onderhandelen met de Algerijnse vrijheidsstrijders. Deze onderhandelingen resulteerden in 1962 tot de verdragen van Évian, waarin de onafhankelijkheid van Algerije werd uitgeroepen.

De vijfde Franse republiek

Met het einde van de Frans-Algerijnse oorlog kwam er tevens een einde aan de vierde Franse republiek. De Gaulle liet in 1958 een referendum opstellen over de hervorming van de grondwet, hier stemde 80% van de bevolking voor de hervormingen waardoor de Gaulle veel macht kreeg. De Gaulle was geliefd onder het Franse volk, maar hield er controversiële uitspraken op na in de buitenlandse politiek. De Gaulle wilde het machtige Frankrijk van voor de oorlog terugbrengen. Dit wilde de Gaulle bewerkstelligen door te investeren in kernwapens en Frankrijk af te zonderen van de Verenigde Staten. Dit sentiment werd in Frankrijk doorgezet tot het aantreden van president Nicolas Sarkozy, die in tegenstelling tot de Gaulle juist meer toenadering zocht tot de Verenigde Staten.