Franse terreurorganisatie Organisation de l'Armée Secrète

De terreurorganisatie ‘Ondertekenaars met Bloed’ heeft in Algerije tientallen westerlingen gekidnapt als reactie op de Franse agressie in Mali. Het is niet voor het eerst dat de Franse politiek in die regio aanleiding vormt voor terreuracties, want in de jaren ’60 gebeurde hetzelfde. Toen heette de terreurgroepering echter de ‘Organisatie van het geheime leger’(OAS) en waren de daders geen Algerijnen, maar Franse (oud-)soldaten.

Op 1 november 1954 pleegden Algerijnse onafhankelijkheidsstrijders, leden van het ‘Front de Liberation Nationale’ (FLN), een reeks aanslagen op Franse doelwitten in Algerije. Tevens riepen zij de bevolking op om zich bij hen aan te sluiten in hun strijd voor de ‘restauratie van de Algerijnse staat onder islamitische principes’. De Franse premier Pierre Mendès France reageerde op 12 november met de stellingname: “Wij sluiten geen compromissen als het aankomt op onze interne veiligheid. Algerije bestaat uit Franse departementen en de Algerijnen zijn onherroepelijk Frans.”

Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog (1954-1962)

Premier France besloot het leger in te zetten tegen de FLN, met als gevolg de uitbraak van de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog (1954-1962). De Franse troepenmacht in de regio werd in 1956 uitgebreid tot 500.000 soldaten, en zij slaagden er al snel in de Algerijnse onafhankelijkheidsstrijders terug te dringen. Een volledige overwinning behaalden zij echter niet, want de FLN trok zich terug in de bergen en ontaardde een guerrilla- en terreurcampagne. Het Franse leger besloot daarop terug te slaan met zware vergeldingsacties, met als gevolg dat de sympathie van de – in eerste instantie neutrale – Algerijnse bevolking steeds meer verschoof naar de FLN.

Charles de Gaulle

In 1958 opende de FLN het tweede front van de oorlog met een reeks bomaanslagen in Frankrijk. Charles de Gaulle werd daarop naar voren geschoven als de nieuwe president van Frankrijk, in de hoop dat hij een nederlaag in Algerije kon voorkomen. De Gaulle begon voortvarend aan deze taak, maar na enige tijd kwam hij toch tot de conclusie dat de Algerijnse oorlog niet te winnen was. De generaal besloot dat terugtrekking een betere optie was, en schreef daarom op 8 januari 1961 een referendum uit over de zelfbeschikking van Algerije. Na de telling van de stemmen bleek dat 78 procent van de Franse bevolking het met hem eens was.

Organisation de l'Armée Secrète

Een groot deel van de Franse (oud-)soldaten behoorde echter tot het kamp van de tegenstemmers. Zij waren fel tegen instemming met de Algerijnse onafhankelijkheid, omdat dit zou betekenen dat zij jarenlang voor niets hadden gevochten en geleden. Op 11 februari 1961 verenigden zij zich in de Organisation de l'Armée Secrète (OAS), die onder leiding stond van de gepensioneerde generaal Raoul Salan. Omdat hun politieke verzet tegen de Algerijnse onafhankelijkheid was mislukt, greep de OAS al snel naar dezelfde terreurmethoden (bomaanslagen en moorden) als de FLN om hun doeleinden te bewerkstellen. Hun eerste slachtoffer was Pierre Popie, de Franse politicus die op nationale televisie had verkondigd: “Frans Algerije is dood!”.

Aanslagen op Charles de Gaulle

Tussen de zomer van 1961 en het najaar van 1962 pleegde de OAS tientallen aanslagen in zowel Frankrijk als Algerije. Potentiële doelwitten waren onder meer John F. Kennedy en filosoof Jean Paul Sartre, beide voorstanders van een onafhankelijk Algerije. Belangrijkste vijand van de OAS was echter De Gaulle, aangezien hij verantwoordelijk was voor de Franse terugtrekking. Uiteindelijk pleegde de terreurorganisatie maar liefst drie aanslagen op zijn leven, waarvan de meest bekende later de inspiratie zou vormen voor het boek ‘De Dag van de Jakhals’ van Frederick Forsyth. Hoewel de OAS er niet in slaagde De Gaulle uit de weg te ruimen, veroorzaakten zij met de rest van hun gewelddadige campagne wel veel slachtoffers: naar schatting tussen de 3.000 en 12.000 doden.

1962: de Akkoorden van Evian

De Franse regering liet zich echter niet afschrikken door de terreur en ondertekende in maart 1962 de Akkoorden van Evian, waarmee de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog werd beëindigd. De OAS probeerde daarop met een bommencampagne tegen FLN de organisatie nog uit te lokken om de strijd te hervatten, maar dit mislukte. Na de arrestatie van enkele kopstukken van de organisatie, waaronder generaal Salan, viel de OAS vervolgens relatief snel uit elkaar. Het Franse leger trok zich terug uit Algerije en het land werd op 5 juli 1962 definitief onafhankelijk.

In de afgelopen week heeft de Franse aanwezigheid in de regio echter opnieuw geresulteerd in een terreurdaad in Algerije. Een groepering die zichzelf de ‘Ondertekenaars met Bloed’ noemt gijzelde gisteren namelijk tientallen westerlingen in het oosten van Algerije. Ze eisen onder meer de terugtrekking van de Franse troepen, die onlangs begonnen aan een interventie in buurland Mali.