Wat voor wapens mag je gebruiken bij een re-enactment?

De afgelopen jaren is re-enactment steeds populairder geworden in Nederland. Verkleed als Romeinse legionairs, middeleeuwse ridders of napoleontische soldaten spelen re-enactors historische veldslagen na, zo waarheidsgetrouw mogelijk. Deze spektakels maken het verleden op een unieke manier tastbaar. Het naspelen van militaire confrontaties met vuurwapens gaat echter soms met heel wat bureaucratische rompslomp gepaard. De Nederlandse wapenwetgeving is namelijk behoorlijk strikt. Ook het dragen van (realistische) nepwapens valt onder deze wet.

Gewapende studenten

In de zeventiende en achttiende eeuw waren wapens in Nederland een stuk zichtbaarder aanwezig. Voor bepaalde groepen in de samenleving was het dragen van een wapen zelfs een zorgvuldig bewaakt voorrecht. Een voorbeeld hiervan waren de studenten. Toen er in de zeventiende eeuw nieuwe universiteiten in Nederland werden opgericht, handhaafden ze het middeleeuwse privilege dat studenten toestond een wapen te dragen. Het gevolg was dat groepen bezopen studenten gewapend met rapieren en pistolen ’s nachts de steden onveilig maakten. Pogingen van de stadsbesturen om dit privilege in te trekken liepen op niets uit.

Ook voor de schuttersgilden speelden het wapenbezit een belangrijke rol. De schutterijen waren belast met het handhaven van de orde in steden, waarbij een wapen vaak geen overbodige luxe was. Deze wapens moesten de schutters echter zelf betalen. Dit maakte het lidmaatschap van het schuttersgilde een dure aangelegenheid. Nadat een landelijk politiekorps de schutterijen rond 1810 verving, werden er echter nog geen beperkingen op het wapenbezit in het wetboek vastgelegd.

Eerste wapenwet

Het zou tot aan het einde van de negentiende eeuw duren voordat Nederland zijn eerste wapenwet kreeg. In 1896 nam de Nederlandse regering de eerste wetgeving aan die het dragen van vuurwapens beperkte. Het doel van deze wet was niet zozeer het beschermen van burgers, maar eerder het tegengaan van stroperij.

Angst voor revolutie

Toen in 1919 de vuurwapenwet werd aangenomen, speelde de veiligheid van de Nederlanders wederom een ondergeschikte rol. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog was Europa namelijk opgeschrikt door revoluties in Rusland, Oostenrijk-Hongarije en Duitsland. De Nederlandse regering raakte hierdoor bevreesd voor gewapende massa’s. Het wapenbezit aan banden leggen leek haar een handige manier om het risico op een revolutie te beperken. De wet verbood niet het bezit van wapens, maar in plaats daarvan het leveren van wapens aan niet-gerechtigden. Zo hoopte de regering het verspreiden van wapens tegen te gaan.

Wapenbezit aan banden gelegd

In 1919 bestonden de vuurwapens nog grotendeels uit handmatige geweren. De technologische ontwikkelingen en de introductie van semi- en volautomatische wapens, maakten de vuurwapens echter steeds gevaarlijker. Daarom verscherpte de overheid de wapenwetgeving sindsdien continu. Inmiddels is het bezit van vuurwapens grotendeels verboden. Alleen jagers, verzamelaars en sportschutters kunnen onder strikte voorwaarden een vergunning krijgen. Replica’s van vuurwapens zijn ook verboden, omdat deze kunnen worden gebruikt om mensen te bedreigen.

Re-enactement Waterloo

Wat mag dan wel?

Wat nog wel is toegestaan, is het bezit van bepaalde ‘lichtere wapen’, bijvoorbeeld zwaarden, kruisbogen en degens. Voorwaarde is wel dat deze wapens niet gedragen mogen worden, oftewel binnen handbereik worden gehouden. Om deze wapens bij een re-enactment te dragen, is er daarom een ‘verklaring van geen bedenkingen’ van de burgemeester van de betreffende gemeente nodig. Wanneer er replica’s van vuurwapens worden gebruikt, moet de plaatselijke korpschef toestemming geven. Bij het naspelen van een veldslag in Nederland is het dus handig om de regels goed uit te pluizen, al is het maar om vier jaar cel of een boete van 45.000 euro te vermijden.