George Anson doorstond ontelbare tegenslagen

In 1739 kreeg de Engelse kapitein George Anson het bevel over een eskader van zes schepen. Deze vloot werd naar de Grote Oceaan gestuurd, met als opdracht de Spaanse bezittingen in Latijns-Amerika te plunderen en te terroriseren. Op dat moment kon Anson nog niet bevroeden wat deze tocht voor hem in petto had. Het zou een loodzware reis vol ontberingen worden, die Ansons leven voorgoed zou veranderen.

Er dreigde oorlog tussen Engeland en Spanje in 1739. Vandaar dat de Engelse regering een plan opstelde om een eskader naar de Grote Oceaan te sturen. De kleine vloot moest  Spaanse handelsschepen onderscheppen en kustplaatsen aanvallen. In november van dat jaar kreeg Anson het bevel over deze expeditie. 

George Anson

Op het eerste gezicht was Anson een opmerkelijke keuze als commandant. Anson was in 1697 geboren en op vijftienjarige leeftijd bij de Engelse marine gegaan. In 1723 werd hij tot kapitein bevorderd. De daaropvolgende zeventien jaar leidde Anson een vrij onopvallende carrière. Hij voer op verschillende schepen, zonder zich te onderscheiden. Zijn benoeming tot bevelhebber van de expeditie kwam dan ook vrij onverwacht. Mogelijk was dit aan Ansons connecties te danken. Hij stond namelijk op goede voet met de Lord Chancellor, die zijn toekomstige schoonvader zou worden.

Gehavende strijdmacht

In september 1740 zeilde Ansons vloot van zes schepen de Atlantische Oceaan op, met als vlaggenschip de HMS Centurion. Er waren meer dan 1.800 mannen aan boord. Op papier was dit een sterke strijdmacht, maar in de praktijk zaten er behoorlijk wat haken en ogen aan. De soldaten bestonden voor het grootste deel uit invaliden en onervaren rekruten. Daarnaast waren de schepen slecht onderhouden. Hierdoor waren de masten onstabiel en was het hout op veel plaatsen gaan rotten.

Moeilijkheden bij Kaap Hoorn

Al snel volgden er nog meer tegenslagen. Er brak tyfus en scheurbuik uit onder de bemanning. Verder moesten de schepen onderweg herhaaldelijk provisorisch worden gerepareerd. Door alle vertragingen kon Anson pas in maart 1741 aan het ronden van Kaap Hoorn beginnen. In de winter was de zee daar echter het wildst. De vloot kreeg het dan ook zwaar te verduren. Twee schepen raakten van de rest gescheiden en maakten rechtsomkeert. Een ander schip, de HMS Wager, liep bij de kust van Chili aan de grond, waarna de bemanning aan het muiten sloeg.

Anson zette door

De resterende drie schepen kwamen uiteindelijk aan op het eiland Juan Fernandez, voor de kust van Chili. Hier kon de uitgeputte bemanning aansterken. Daarnaast werden de voorraden aangevuld en reparaties verricht. Ondanks dat hij de helft van zijn vloot kwijt was, was Anson vastbesloten om door te gaan met zijn missie. Na honderd dagen op Juan Fernandez vertrok hij. De daaropvolgende maanden doorkruiste hij de Grote Oceaan, op zoek naar Spaanse schepen. Met zijn kleine vloot wist hij drie Spaanse schepen te plunderen. Het schip de HMS Tyral had echter zwaar te lijden onder het slechte onderhoud. Alle masten braken een voor een af. Daardoor restte er geen andere keus dan het op te geven en in brand te steken. Bovendien stak scheurbuik weer de kop op, wat de bemanning van de overige twee schepen nog verder uitdunde.

Met de overige twee schepen plunderde Anson de kleine Peruviaanse havenplaats Paita. Daarna begon het schip de HMS Gloucester zo erg te lekken dat ook dit vaartuig moest worden opgegeven. Anson had nu alleen nog de Centurion over, aangevuld met de bemanning van de Gloucester. Hiermee voer hij in november 1742 naar de Chinese stad Macao, waar het schip zes maanden voor anker lag.

Manillagaljoen

In de havenstad ving Anson geruchten op over een Spaans zilvergaljoen dat op weg was naar Manilla. Deze Manillagaljoenen vervoerden één of twee keer per jaar zilver uit de mijnen in Peru naar Manilla. Anson wist zijn murw gebeukte bemanning ervan te overtuigen dat ze met de verovering van dit schip toch nog een succes van de reis konden maken. Op 20 juni  1743 wist de Centurion het Manillagaljoen op te sporen. In een confrontatie van 90 minuten dwongen de Engelsen de Spanjaarden tot overgave.

Als held onthaald

De opbrengst van het zilvergaljoen bedroeg 400.000 pond. Met zo´n buit kon Anderson met opgeheven hoofd terugkeren naar Engeland. Via Kaap de Goede Hoop zeilde hij terug naar Londen. Hier werd hij als een held ontvangen, ondanks dat hij vijf schepen en 1.400 mannen was kwijtgeraakt. Zijn verhaal was hem vooruitgesneld. Het Engelse publiek smulde van dit heldenverhaal, waarin een vastberaden bevelhebber ondanks ontelbare tegenslagen toch als overwinnaar uit de strijd kwam.

Zijn nieuwe prestige deed Anson snel opklimmen. In 1751 werd hij opperbevelhebber van de Engelse admiraliteit. Tot zijn dood in 1762 zou hij deze functie behouden, afgezien van een korte onderbreking.

Bronnen:

• Glyn Williams, 'George Anson's Voyage Round the World: The Making of a Best-Seller', The Princeton University Library Chronicle 64 (2003): 2, pagina 289- 312.
• Britannica
• The Birmingham Post
• Flamsteed Astronomy Society

Afbeeldingen:

• Afbeelding: Thomas Hudson [Public domain], via Wikimedia Commons
• Kaart: By Peter4Truth [CC BY-SA 2.5], via Wikimedia Commons