De geschiedenis van de lamp

Zodra het donker is, doe je een lamp aan. Dat is de normaalste zaak van de wereld, maar lange tijd was dat wel anders. Een donkere ruimte verlichten, kostte vroeger veel meer moeite.

De eerste verlichting

De eerste verlichting die door mensen gebruikt werd, was het vuur. Wanneer de eerste mensen vuur begonnen te gebruiken is niet helemaal bekend, maar het is waarschijnlijk dat de eerste mensen dankbaar gebruik maakten van het vuur om na zonsondergang hun omgeving te verlichten.

Van olielamp naar kaars

De uitvinding van de kaars (https://isgeschiedenis.nl/nieuws/de-geschiedenis-van-de-goudse-kaars  ) hielp bij het efficiënt verlichten van ruimtes. Er zijn archeologische sporen van duizenden jaren oud gevonden die wijzen op het gebruik van kaarsen. Daarbij werd gebruik gemaakt van touw en dierlijke vetten in vaste, of olieachtige vorm. Zulke sporen zijn gevonden van de Oude Egyptenaren, maar ook van de Etrusken. De olielamp werd gemeengoed in het Romeinse rijk, maar na het verdwijnen van de Romeinse overheersing, stortte de industrie van olielampen en lampolie in. Daardoor werden kaarsen met dierlijk vet in vaste vorm gemeengoed.

Dat bleef lange tijd zo, hoewel de kaarsenmakerij wel steeds verder geperfectioneerd werd. Vetten en lonten werden van betere kwaliteit, waardoor de kaars rustiger brandde en minder walmde. Daardoor werd de kaars steeds beter geschikt om ruimtes te verlichten, hoewel een kaarslicht nog steeds spaarzaam was.

Olie en gas

In de industriële revolutie kwamen er nieuwere en meer efficiënte manieren om een ruimte te verlichten. Het gebruik van olielampen keerde terug, en ook gaslampen werden gebruikt. Gaslampen werden gemeengoed als straatverlichting.

Elektrische lampen

In de tweede helft werden er ook experimenten gedaan met elektrische lampen. Na een aantal mislukte experimenten, was het Edison die het elektrisch licht presenteerde op 31 december 1879. Daarbij zei hij dat alleen nog de rijken kaarsen zouden branden. De gloeilamp werd een daverend succes, en zeker in de tweede helft van de 20e eeuw was de gloeilamp de meest gangbare vorm van verlichting in veel huishoudens.

Gloeilampen

De 21e eeuw bracht echter zorgen om de gloeilamp. Het rendement van de gloeilamp is vrij laag, waardoor er veel energie verloren gaat. Alternatieven op de gloeilamp, zoals LED-verlichting of gasontladingslampen zijn zuiniger en worden daardoor steeds populairder.