Wie is Coosje Ayal
Coosje Ayal, een jonge Molukse vrouw, speelde een bijzondere rol in het verzet tijdens de Japanse bezetting van Indonesië. Haar verhaal is een van de vele persoonlijke geschiedenissen die centraal staan in de tentoonstelling De voormalige Nederlandse koloniën: van Tweede Wereldoorlog naar onafhankelijkheid in Verzetsmuseum Amsterdam. De tentoonstelling belicht hoe de oorlog niet alleen een strijd was tegen buitenlandse bezetting, maar ook een belangrijke stap vormde in het proces van dekolonisatie en het verlangen naar onafhankelijkheid.
Ayal groeide op bij haar oom en tante in Nieuw-Guinea en werd op zestienjarige leeftijd onderdeel van een kleine guerrillagroep van KNIL-militairen (Koninklijk Nederlands-Indisch Leger), die zich had teruggetrokken in het oerwoud om weerstand te bieden aan de Japanse troepen. Haar taken waren niet anders dan die van de mannen in de groep: ze vocht mee tegen de Japanse bezetters, maar zorgde ook voor het herstellen van kleding en het verzorgen van gewonden. De omstandigheden waren zwaar, en in 1944 kwam het grootste deel van haar groep om het leven tijdens een aanval op hun kamp.
Naast het verhaal van Coosje Ayal biedt de tentoonstelling meer dan dertig andere persoonlijke verhalen die het effect van de oorlog op Indonesië, Suriname en de Nederlands-Caribische eilanden verkennen. Zo wordt er bijvoorbeeld belicht hoe Suriname en de Caribische eilanden van groot belang waren voor de geallieerde oorlogsindustrie, en hoe Indonesië leed onder de Japanse bezetting, terwijl het tegelijkertijd streed voor vrijheid van zowel de Japanse als de Nederlandse overheersing.
De tentoonstelling eindigt met een blik op de nasleep van de oorlog en de lange, gewelddadige weg naar dekolonisatie. Bezoekers krijgen inzicht in hoe de oorlog een breekpunt vormde in de geschiedenis van de Nederlandse koloniën en hoe deze periode doorwerkt tot in het heden.
Coosje Ayals verhaal is een voorbeeld van hoe de oorlog, ook in de verre delen van het Nederlandse rijk, mensen dwong – zelfs op jonge leeftijd – ingrijpende keuzes te maken. Het biedt een menselijk perspectief op de complexiteit van oorlog en kolonialisme.
De onlangs geopende tentoonstelling De voormalige Nederlandse koloniën: van Tweede Wereldoorlog naar onafhankelijkheid vormt het sluitstuk van de vernieuwing van het Verzetsmuseum, die begon in december 2022. Met meer dan 130 persoonlijke verhalen brengt het museum op een unieke manier de geschiedenis dichterbij.
