Geschiedenis Magazine nr 1 van 2018

Geschiedenis Magazine 2018-1

De vergeten Filips Willem van Oranje

Jasper van der Steen
De oudste zoon van Willem van Oranje had een tragisch leven. Als 13-jarige is deze Filips Willem in opdracht van de Spaanse koning Filips II van zijn school in Leuven ontvoerd. Daarna werd hij 30 jaar gegijzeld in Spanje. Die politieke zet mislukte, Filips Willem bleef zijn vader trouw al zagen ze elkaar nooit terug. Maar waarom verwelkomde zijn familie hem dan niet met open armen toen hij in 1596 eindelijk weer opdook?

Brood en Spelen. De magie van het stadion

Stefan Couperus& Harm Kaal, Onno van Nijf, Clemens Six
Nieuws rond de Winterspelen 2018: corruptie rond de aanbesteding van de nieuwe stadions, gedwongen verhuizingen, vervuiling, verkapte slavernij. Dit alles is alleen niet nieuw. Ook beseft de overheid al langer dat overvolle stadions gevaarlijk kunnen zijn <H> zelfs in de Oudheid al. Werd het volk in Rome en de Griekse steden werkelijk zoet gehouden met spektakelsporten? Is 'Brood en Spelen' een mythe?

De bruikbare faam van poolreiziger Fridtjof Nansen

Ivo van de Wijdeven 
De Noor Fridtjof Nansen was een befaamd ontdekkingsreiziger en Poolonderzoeker. Hij was zo beroemd, dat je goed zat als je zijn naam als merk mocht gebruiken. Zo zette een fabrikant van gerookte sardines trots Nansen Brand op zijn blikken. Maar ook de Volkenbond gebruikte Nansens naam graag. Niet dat hij er niets voor deed: hij kreeg in 1922 de Nobelprijs voor zijn vluchtelingenwerk in dienst van de Volkenbond. Er kwam toen een Nansenpaspoort voor statelozen. Zou dit wat zijn voor de vluchtelingen die we nu in Europa hebben?

Oranjeprinses redt Goethe van de vergetelheid (1885)

Thera Coppens
Al een halve eeuw lagen de papieren van de grote Duitse geleerde Goethe achter slot en grendel. De grote vraag was dus bij de dood van zijn kleinzoon, die de sleutels bezat: wie erft Goethes nalatenschap en blijft die in Duitsland.

Roofbuit uit Atjeh

John Klein Nagelvoort
Het kersverse Nederlandse bestuur in Atjeh greep de Koloniale Tentoonstelling van 1914 in Semarang aan voor een charmeoffensief: de veroveringsoorlog was voorbij, nu kon de kunst uit Atjeh aan bod komen.

De gewone man, al eeuwen het pispaaltje

Jos Palm
Historicus Jos Palm, bekend van het geschiedenis-radioprogramma OVT, schreef een boek over de gewone man en maakte voor Geschiedenis Magazine een reis door de tijd. In het wetboek van Hammurabi (ca. 2000 v.Chr.) kwam hij de gewone man voor het eerst tegen. Toen gold hij nog nauwelijks als mens. En dat is lang zo gebleven.

Tiberius - De Romeinse keizer die geen keizer wilde worden

Willemijn van Dijk
Tiberius, de tirannieke tweede keizer van het Romeinse rijk, verbande hele volksstammen en liet senatoren vermoorden die zijn macht in twijfel trokken. Maar hij werd keizer tegen wil en dank en er blijkt nergens dat hij graag wilde regeren.

Stalin roeide Poolse legertop uit in 1940

David Large
De Russische geheime politie executeerde in 1940 zo’n 4500 Polen in het bos van Katyn, bij Smolensk. Dit was onderdeel van Stalins campagne om de Poolse elite uit te roeien. Al tijdens de oorlog ontdekten de nazi’s de graven, bij hun opmars richting Rusland. Natuurlijk gingen ze die vondst publicitair inzetten tegen hun bolsjewistische vijand. ‘Katyn’ werd een speerpunt in een propagandaoorlog vol nepnieuws tussen Rusland en nazi-Duitsland, werd na de oorlog lang niet goed uitgezocht, en de kwestie speelt nog steeds een rol in de gespannen betrekkingen tussen Rusland en Polen. Geschiedenis Magazine scheidt feit en fictie.

De Kruistochten – wat vond de lokale bevolking ervan?

Lucia Admiraal
Hoe kan het dat de reiziger Ibn Jubayr, die in de 12de eeuw vanuit zijn woonplaats Andalusië naar het huidige Syrië trok, in kruisvaardersgebieden merkte dat de moslims daar zich moeiteloos hadden aangepast aan het gezag van hun nieuwe heersers?

Under cover naar Mekka?

Philip Dröge
Christiaan Snouck Hurgronje wilde in 1885 naar de verboden stad Mekka. Hij wilde er onderzoek doen. Maar dan moest hij zich wel eerst laten besnijden…

Henri Polak streed voor beter loon én opera

Marianne Mooijweer
Henri Polak (1868-1943), een van de oprichters van de voorloper van de PvdA, vond dat de arbeider niet bij brood alleen kan leven: hij moest ook tafelmanieren leren, opera luisteren, boeken lezen. Polak was geliefd maar kreeg ook van revolutionaire partijgenoten kritiek dat hij tamme burgermannetjes kweekte. Na 1933 waarschuwde hij steeds feller tegen de nazi’s. Dit kostte hem zijn leven.

Seksbeluste dichters in de nieuwe rubriek: DE ROEP VAN ROME

Arthur Weststeijn
Rome heeft altijd al reizigers aangetrokken: avonturiers, kunstenaars, soldaten, pelgrims, gelovigen en migranten. Ook uit Nederland. Arthur Weststeijn schreef een boek over hen en vertelt in Geschiedenis Magazine over enkele markante Romegangers. 
Deze keer: de ongegeneerde heer Van Clootwijck die met jonge Romeinse schonen de bloemetjes buiten zette.

De andere kant van de maritieme geschiedenis in de nieuwe rubriek: OVERZEE

Suze Zijlstra
Maritieme geschiedenis: dat ging vroeger over nationale zeehelden die oorlog voerden en over Nederlandse reizen naar verre landen om lucratieve handel te drijven. Dit is aan het veranderen. Daarom start Geschiedenis Magazine een rubriek maritieme geschiedenis nieuwe stijl. Dit keer: de vloten van Engeland en de Republiek beschoten elkaar niet alleen maar werkten ook samen in de 17de en 18de eeuw.