Geschiedenis Magazine nr 8 van 2018

Geschiedenis Magazine

De redactie van Geschiedenis Magazine werkt weer hard aan een nieuw nummer. Dit is wat je ervan kan verwachten. Wil je dit nummer niet missen, maar ben je nog geen abonnee? Neem dan vóór donderdag 8november 16:00 u. een abonnement. Profiteer van de aanbieding!

Hoe Napoleon haute cuisine introduceerde

Jos Gabriëls
Ooit was Parijs berucht om de slechte kwaliteit van de in openbare eetgelegenheden geserveerde maaltijden. Buitenlandse reizigers klaagden steen en been. Het dineren zelf was ook nog eens onaangenaam: op vaste tijden, met allerlei onbekenden aan een tafel. Lees in Geschiedenis Magazine hoe dit alles veranderde door de Franse Revolutie, en krijg antwoord op de vraag: was Napoleon een lekkerbek? Onder hem kwam Frankrijk op als gastronomisch gidsland bij uitstek. 

Het riddertoernooi

Miente Pietersma
Een middeleeuws toernooi! Dan zie je twee geharnaste ruiters voor je die in volle vaart op elkaar afstormen. Met een lange lans proberen ze elkaar uit het zadel te stoten. Het zijn ridders die strijden om de eer, of om de bewondering en liefde van een adellijke dame op de tribune. Dit klopt allemaal - voor de late Middeleeuwen. Het begon echter allemaal heel anders. Jongemannen die zich aan de hoogste bieder verhuurden, 'freelancers', konden in de begindagen goud geld verdienen maar liepen ook groot gevaar.

Minispecial Onbekende oorlogsverhalen 

De Hongerwinter...ook in het al bevrijde zuiden

Ingrid de Zwarte
De Hongerwinter...De beelden staan op ons netvlies. De stadsbewoners in het bezette westen van Nederland hadden een schrijnend gebrek aan voedsel, kleding, zeep en brandstof. Minder bekend is dat bijna hetzelfde dreigde in de herfst van 1944 in het bevrijde zuiden. Hoe ontstond deze onderbelichte crisis en waarom konden de geallieerden niet tijdig ingrijpen? 

Er was nóg een bankier van het verzet

Hans Schippers
Dit jaar kwam de film Bankier van het verzet uit, en is sinds half september via Netflix te zien. Er duikt zo nu en dan een zekere Van den Berg in op. Zijn rol blijft wat schimmig. In werkelijkheid reisde deze ‘Van den Berg’ met een valse NS-legitimatiepas als controleur 1ste klasse door het land en was hij van cruciale betekenis voor de financiering van het verzet. Geschiedenis Magazine vertelt zijn verhaal. 
18e eeuw Handige jongens: Corrupte Zeeuwse WIC-bestuurders verdienden bij als smokkelaars

18e eeuw Handige jongens: Corrupte Zeeuwse WIC-bestuurders verdienden bij als smokkelaars

Ruud Paesie
In 1621 verleenden de Staten-Generaal het octrooi aan de WIC, die zo het monopolie kreeg op de handel en scheepvaart op West-Afrika en Amerika. Op overtreding stond confiscatie en zelfs de doodstraf was mogelijk. Toch ontdoken Nederlandse koopvaarders het monopolie geregeld; ze werden lorrendraaiers genoemd (‘lorre’ is schelm, draaien is vluchten). In december 1718 kwam het tot een explosief treffen tussen WIC en twee smokkelaars. 

De ontwrichtende Spaanse griep

Merel Klein
Najaar 1918. De Eerste Wereldoorlog loopt op zijn einde. In heel Europa is het onrustig. De politieke omwentelingen volgen elkaar in oktober en november 1918 snel op. Er vinden massale en bloedige protesten plaats. En ondertussen hebben heel veel mensen griep. Het is een dodelijke variant die wild om zich heen grijpt en hele dorpen ontvolkt. Overheden en doktoren staan machteloos.

Het tragische lot van Anna van Saksen, de tweede vrouw van Willem van Oranje 

Bart Lankester
Willem van Oranje, weduwnaar geworden na het overlijden van zijn eerste vrouw, trouwde in 1571 met de 16-jarige Anna van Saksen (1544-1577), telg uit een rijk Duits keurvorstengeslacht. Haar familie vond hem als geboren graaf eigenlijk te min, maar het leek toch handig om via Anna een pion in de Nederlanden te hebben. Het nieuwe huwelijk verliep niet helemaal zoals gehoopt…

1453: Waarom Constantinopel toch in Turkse handen bleef

Joost van den Oever 
In 1453 bestormde het leger van Mehmed II de Veroveraar met succes Constantinopel en maakte een eind aan het eeuwenoude Byzantijnse Rijk. Het nieuwe islamitische regime doorkruiste met deze inname het geloof dat Constantinopel niet kon én mocht vallen. De stad zou onafgebroken moeten voortbestaan als hoofdstad van het christendom tot het einde der tijden, wanneer Christus terugkeerde op aarde. Wat te doen? Sommige tijdgenoten hadden een verrassende remedie in gedachten.

1917 Schatzoeken in Atjeh

John Klein Nagelvoort
In januari 1916 meldt de ambitieuze Willem Stammeshaus (35) zich op zijn nieuwe post in Tjalang aan de westkust van Atjeh. Het een ruig en onontgonnen gebied, en voor opstandige Atjehers uit andere streken een ideale plek om zich te verschuilen. Stammeshaus wordt er waarnemend gezaghebber. Hij wil alles over de geschiedenis van ‘zijn’ streek weten en stuit op een spannende oude kwestie. Er is onder meer een kist met geld mee gemoeid. Wat treft hij aan als hij inderdaad gaat graven?

Relieken: ooit het ideale cadeau

Janneke Raaijmakers 
Bij de term relieken denken we aan lichaamsresten van een heilige in fraai gedecoreerde houders. Kerken die er een hebben, koesteren het als een kostbare pronkstuk. Vaak zijn ze met goud en edelstenen bewerkt. Maar het verzamelen en koesteren van zulke heilige resten begon helemaal niet zo luxe! In de 4de eeuw stuurden juist christenen die alle aardse weelde vaarwel hadden gezegd, elkaar heilige maar heel eenvoudige cadeaus.

En verder:

  • Tentoonstelling Egyptische Goden in het Rijksmuseum van Oudheden
  • Rubriek Overzee - de impact van de stoomvaart
  • Rubriek Grensgevallen - Duitse antinazistische activist in Oldenzaal, 1934