Biografie van kunstenaar Andy Warhol

Bij een veiling in het Amerikaanse New York heeft een schilderij van het Vrijheidsbeeld afgelopen woensdag een bedrag van 34 miljoen euro opgeleverd. Het werk was gemaakt door Andy Warhol, de Amerikaanse artiest die in de jaren ‘60 bekend werd door zijn afbeeldingen van typisch Amerikaanse objecten. Zo werd hij in 1964 wereldberoemd met zijn schilderij van een blik tomatensoep.

Andrej Varhola Jr. werd geboren op 6 augustus 1928 in het Amerikaanse Pittsburg, Pennsylvania. Hij was het vierde kind van het Slowaakse immigranten Ondrej Varhola en Julia Zavacka. Toen hij acht jaar oud was kreeg Warhol last van Chorea, een neurologische aandoening die onvrijwillige lichaamsbewegingen veroorzaakt. Hierdoor werd hij een buitenbeentje op school en bracht hij veel tijd door in bed, waar hij tekeningen maakte, naar de radio luisterde en plaatjes van filmsterren verzamelde.

Tekenaar

Warhol bleek te beschikken over een tekentalent en schreef zich daarom in 1945 in aan de School of Fine Arts van het Carnegie Institute of Technology. Na zijn afstuderen vier jaar later verhuisde hij naar New York, waar hij al snel een baan vond als reclametekenaar. Warhol verwierf al snel bekendheid in de artistieke wereld door zijn grillige tekeningen in een aantal schoenadvertenties, die veel aandacht trokken. Hij kwam hierdoor onder meer in de belangstelling te staan van het platenlabel RCA Records, dat hem inhuurde om een aantal albumcovers te voorzien van een illustratie.

Coca Cola flesjes

De definitieve doorbraak van Warhol kwam in de jaren ’60, toen hij zijn eigen exposities ging houden en andere artiesten om zich heen verzamelde in een studio genaamd ‘The Factory’. Warhol richtte zich in deze periode steeds meer op het afbeelden van typisch Amerikaanse objecten en taferelen, een kunststroming die bekend kwam te staan als popart. Zo maakte hij in deze periode onder meer schilderijen van dollarbiljetten, elektrische stoelen, paddenstoelwolken en Coca Cola flesjes.

Veel kunstcritici konden de achterliggende gedachten achter de werken wel waarderen. Zo zag Warhol de Coca Cola flesjes als het ultieme voorbeeld van de Amerikaanse idealen: “Wat Amerika zo prachtig maakt is het feit dat er in dit land een traditie is ontstaan waar de rijkste consument in principe hetzelfde koopt als de armste. Alle Coca Cola flesjes zijn hetzelfde en smaken even goed. Liz Taylor weet dat, de President weet dat, de zwerver weet dat en jij weet dat.”

Campbell’s Tomato Soup

Eén van zijn meest controversiële tentoonstellingen vond plaats in 1964 en heette The American Supermarket. Warhol had voor deze tentoonstelling samen met enkele andere artiesten een hele supermarkt nagebouwd, maar in plaats van echte producten waren alle artikelen vervangen door kunstwerken. Zo maakte Warhol een schilderij van een blik Campbell’s Tomato Soup, waarna hij tijdens de expositie voor zes dollar per stuk gesigneerde blikken tomatensoep verkocht.

Aanslag

Niet iedereen stelde Warhol’s omarming van het Amerikaanse consumerism echter op prijs. Op 3 juni 1968 opende Valerie Solanas - een feministische schrijfster verbonden aan The Factory – met een pistool het vuur op Warhol, maar hij raakte slechts gewond. Als reden voor de mislukte moordaanslag gaf ze later op dat hij een te grote invloed op haar leven had gehad. Na de schietpartij trok Warhol zich steeds verder terug uit de artistieke wereld. In plaats daarvan richtte hij zich meer op het schilderen van portretten van enkele rijke patronen, waaronder Mohammed Reza Pahlavi, de Shah van Iran.

Vrijheidsbeeld

In de jaren ’80 keerde Warhol nog even terug in de publiciteit door zijn verbintenis met een aantal jongere artiesten, waaronder David Salle. Dit kwam hem echter op kritiek van de kunstrecensenten te staan, die hem afschilderden als een ‘zakenschilder’ die op geld uit was. Andy Warhol overleed op 22 februari 1987 aan een hartritmestoornis. Na zijn dood gingen veel van zijn kunstwerken voor enorme bedragen van de hand. Zo werd Warhol’s schilderij van het Amerikaanse Vrijheidsbeeld afgelopen woensdag geveild voor een som van maar liefst 34 miljoen euro.