Bob Marley en de spiritualisering van reggae

Op 19 november 2014 meldde de BBC dat de familie van de bekendste reggaeartiest Bob Marley, een cannabismerk op gaat zetten. Hiermee zal Marley Natural, zoals het merk gaat heten, het eerste officiële cannabismerk ter wereld zijn. Voor Bob Marley en de Jamaicaanse Rastafarigemeenschap was het roken van marihuana een spirituele bezigheid.

Het vroege leven van Bob Marley

Bob Marley, die op 6 februari 1945 geboren werd, groeide op in de zeer arme wijk Trenchtown in de Jamaicaanse hoofdstad Kingston. Deze wijk was in de jaren vijftig gebouwd door de Jamaicaanse overheid ter vervanging van de sloppenwijk Dungle, die door orkaan Charlie in 1951 was vernield. Marley was een zoon van de Britse Norval Sinclair Marley en de Jamaicaanse Cedella Booker. Omdat de relatie tussen Bobs vader en moeder door familie aan zijn vaders kant niet werd gewaardeerd, zag hij zijn vader maar weinig. Totdat Norval Marley overleed gaf hij wel financiële steun.

Ska

Al vroeg in zijn leven werd Bob Marley aangetrokken door de muziek. Voornamelijk de van jazz afgeleide Jamaicaanse muziekstroming ska, die in de jaren vijftig opkwam, kon Marley waarderen. Na de Jamaicaanse onafhankelijkheid van de Britten in 1962 werd deze muziek het nationale symbool voor de vrijheid van het Jamaicaanse volk. In het midden van de jaren zestig werd het tempo van deze muziek onder invloed van verschillende belangrijke producers steeds langzamer, waardoor de nieuwe stijl reggae ontstond.

Nieuwe ontwikkelingen

Marley had in het jaar van de Jamaicaanse onafhankelijkheid ook zijn eerste Single opgenomen. In de muziekgroep The Wailers, die hij samen met zijn jeugdvriend Neville Livingston – die zich later Bunny Wailer zou noemen – en Peter Tosh had opgericht, had Bob Marley zijn eerste muzikale successen. Vanaf het midden van de jaren zestig kreeg Marley onder invloed van zijn vrouw Rita ook steeds meer belangstelling voor de Rastafari-beweging.

Rastafari

De Rastafaribeweging ontstond in de jaren dertig onder de arme Jamaicaanse bevolking. Deze geloofsstroming combineert het christendom met eeuwenoude mystieke gebruiken. Het belangrijkste idee binnen de Rastafari-beweging stelt dat haar aanhangers via de slavernij en economische ongelijkheid en onderdrukking door God worden getest. Na deze test zouden zij terug kunnen keren naar Afrika, zoals hen in het Nieuwe Testament beloofd is. Voormalig koning van Ethiopië Haile Selassie I – die tussen 1930 en 1974 op de troon zat – zien zij daarbij als de tweede komst van Christus op aarde, die de zonden van alle zwarte mensen kwam aflossen.

Reggae

In tegenstelling tot het vrolijke ska ging reggae vooral over de politieke en sociale ongelijkheid in de wereld waarin de zangers waren opgegroeid. Een verbinding tussen de muziekstroming en de geloofsovertuiging was dus gemakkelijk te maken. Niet alleen Bob Marley, ook andere reggaezangers deden dit in hun muziek veelvuldig. Het derde album van Burning Spear (pseudoniem voor Winston Rodney) was zelfs volledig opgedragen aan de rastaprofeet Marcus Garvey. Deze Garvey zette zich in voor betere rechten voor de zwarte bevolking en zou volgens de Rastafarigemeenschap de komst van Haile Selassie I hebben voorspeld.

Voorbeeldfiguur

Bob Marley was in eigen land al zeer bekend, maar werd voornamelijk nadat de Engelse gitarist Eric Clapton in 1974 een eigen versie van het nummer I Shot the Sheriff uitbracht ook in de rest van de wereld een beroemdheid. Op deze manier was het Marley die het roken van marihuana als spirituele en geneeskrachtige bezigheid onder de aandacht bracht. Zijn redelijk plotselinge dood in 1981, vanwege uitzaaiingen van kanker door een wondje aan zijn teen, versterkte daarbij zijn status als poplegende en idealist.