Deportatie van Joden vanuit Amsterdam naar Westerbork

Boy Edgar postuum geëerd voor zijn hulp aan Joden in de oorlog

Bijna 40 jaar na zijn dood, op 10 april 2018, kreeg de Amsterdamse Jazzpionier en huisarts Boy Edgar (1915-1980) de Yad Vashem onderscheiding toegekend. Edgar wordt hiermee geëerd voor zijn verzetsrol tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Vaardig jazzmuzikant

George Willem Fred Edgar, bijgenaamd ‘Boy’, werd geboren op 31 maart 1915 in Amsterdam. Als middelbare scholier kwam hij voor het eerst in contact met Amerikaanse jazzmuziek. In de loop der jaren begon hij de muziekstijl erg te waarderen. Boy genoot nooit een muzikale opleiding maar slaagde er uiteindelijk toch in om een zeer vaardig pianist en trompettist te worden. Zo kreeg hij in 1936 een prijs voor amateur-solisten en van 1939 tot het moment dat de Duitse bezetter jazzmuziek verbood, leidde Edgar een Haags Jazzensemble genaamd ‘The Moochers’.

Gehuwd met Joodse vrouw

Ondertussen rondde Edgar in zijn studiejaren (1932 – 1943) ook een geneeskundeopleiding af aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn studie betaalde hij met zijn muziekoptredens . Rond 1940 werd Edgar verliefd op een Joods meisje: Mimosa (Mia) Frenk. Tijdens de bezetting, op 30 september 1942, trouwde het stel.

Verzetsheld

In de oorlogsjaren nam Edgar samen met zijn Joodse vrouw actief deel in het verzet om Joodse kinderen te redden van deportatie. Een van deze kinderen was een meisje van vijf à zes jaar, genaamd Marion Kaufman. Zij was na de Kristallnacht (1938) met haar moeder vanuit Duitsland naar Nederland gevlucht. Marion verbleef tijdens de oorlog bij Edgar en zijn Joodse echtgenote Mia. Helaas werd Marion na een half jaar toch opgepakt en naar de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam afgevoerd. Edgar deed er alles aan het meisje te redden van deportatie naar Kamp Westerbork en kocht een Duitse soldaat om zodat Marion kon ontsnappen. In 1943 bracht Edgar Marion onder bij een echtpaar in het Gelderse dorp Heumen die hij had leren kennen door zijn werk als doktersassistent in het dorp. De vier andere kinderen redde Edgar op ook deze manier: door Joodse kinderen van Amsterdam naar Heumen te brengen en ze hier te laten onderduiken.

Yad Vashem

Boy Edgar wordt geroemd om zowel zijn muzikale prestaties als zijn rol in het verzet tijdens de oorlog. Zo is de VPRO/Boy Edgar Prijs, de belangrijkste prijs in de Nederlandse jazzwereld, naar hem vernoemd. Op 10 april 2018 kreeg Edgar postuum ook een onderscheiding voor zijn hulp aan de Joodse kinderen: de Yad Vashem onderscheiding. Deze onderscheiding wordt door het Yad Vashem instituut in Jeruzalem uitgereikt aan redders van Joden.