Britse bezetting van de Kaapkolonie

Vandaag in 1795 werd de Nederlandse Kaapkolonie bezet door Groot-Brittannië. Met de verovering van Nederland door het revolutionaire Frankrijk zagen de Britten de bezetting van de Kaap als essentieel om hun gebieden in India te beschermen en Franse belangen te bestrijden. De geschiedenis van de Kaapkolonie begon op 6 april 1652 met de stichting van een VOC-verversingsstation door Jan van Riebeeck bij Kaap de Goede Hoop.

Schepen op weg naar Nederlands-Indië, en schepen op de terugweg naar Nederland, konden stoppen bij Kaap de Goede Hoop om vers water en voedsel in te slaan. Ondanks een verbod van de VOC groeide de kolonie na de bouw van Kasteel de Goede Hoop. Dit ging ten koste van de oorspronkelijke bewoners van de Kaap, die Hottentotten werden genoemd en gezien werden als tweederangs mensen.

Franse Tijd

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd op 19 januari 1795 binnengevallen door troepen van het Revolutionaire Frankrijk. De Fransen stichtten daarna de Bataafse Republiek. Dit was in naam een bondgenoot maar de facto een vazalstaat van de Franse Republiek. Frankrijk was sinds februari 1793 ook in oorlog met Groot-Brittannië, waarna de Britten in 1795 besloten om de Kaapkolonie te bezetten om de Franse scheepvaart te belemmeren en hun kolonie in India te beschermen.

Slag om Muizenberg

De vijandelijkheden tussen de Britten en Bataafse troepen begonnen op 7 augustus 1795 bij de Slag om Muizenberg. Ongeveer 300 troepen van de VOC probeerden 2.000 Britten tegen te houden bij de kust. De Britse overmacht en bombardementen van schepen van de Royal Navy zorgden er snel voor dat de Nederlanders zich moesten terugtrekken. Na de slag boden de Nederlanders nog een maand lang verzet in de streek rond Kaapstad, waarna zij na de Slag bij Houtbaai definitief verslagen werden.

Bezetting van Kaap de Goede Hoop

De Britten bezetten de Nederlandse Kaapkolonie vervolgens op 16 september 1795 zonder veel moeite. In 1796 probeerden de Nederlanders het gebied nog wel terug te veroveren, maar dit mislukte. De capitulatie in de Saldanhabaai op 17 augustus 1796, waarbij een Nederlands vlooteskader zich zonder slag of stoot overgaf aan de Britten, veroorzaakte een groot schandaal in Nederland.

Tweede bezetting

Verbeterde betrekkingen tussen Frankrijk en Groot-Brittannië leidden in 1802 tot de Vrede van Amiens, waarbij de Britten met de Fransen overeenkwamen om de Kaapkolonie weer terug te geven aan de Bataafse Republiek. Nieuwe vijandigheden tussen Groot-Brittannië en Napoleontisch Frankrijk leidden in 1806 echter tot een tweede bezetting van de Kaapkolonie, waarna Kaap de Goede Hoop definitief in Britse handen viel.