De eeuwenlange strijd van queermilitairen voor acceptatie

Duizenden transgender militairen werden door president Trump afgelopen maanden gedwongen ontslagen. Hoewel de vorm van onderdrukking van queer militairen in de loop van de eeuwen is veranderd, blijft het een rol spelen in het militaire beleid. Hoe hebben queer militairen moeten vechten voor acceptatie en hun plek in het leger?

Queer militairen in de oudheid en middeleeuwen

Transgender militairen zouden, volgens Trump, de nederigheid en onbaatzuchtigheid missen die van een militair vereist zijn. Zijn uitspraak leidde tot veel ophef, omdat ook deze groep militairen zich altijd volledig hebben ingezet voor hun land. Dat queer militairen niet geaccepteerd worden in het leger, klinkt als iets uit het verleden. Maar juist toen was het tegendeel waar. In het Oude Griekenland, waar homoseksualiteit een deel van het militaire leven was, speelde het bijzondere verhaal over de Heilige Schare van Thebe zich af. De Heilige Schare was een militair korps van 300 soldaten dat zou hebben bestaan uit 150 homoseksuele koppels.

De verklaring voor deze samenstelling zou liggen bij het feit dat minnaars met meer saamhorigheidsgevoel vochten dan vreemden. Filosoof Plato zei hierover dat je alleen maar bereid zou zijn om voor elkaar te sterven als je ook bereid was elkaar te beminnen. Helaas liep het niet goed af voor de Heilige Schare. Tijdens de Slag bij Chaeronea sneuvelden er maar liefst 254 soldaten en werd de meerderheid van de koppels door de dood van elkaar gescheiden.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

In de middeleeuwen was er nauwelijks meer iets van deze opvatting van Plato over. Door het christendom werden alle seksuele handelingen die niet gericht zijn op voortplanting als een grote zonde gezien. Seksueel contact mocht alleen binnen het huwelijk tussen een man en een vrouw gebeuren. Mannen moesten aan het beeld van de heldhaftige strijder voldoen en daar paste homoseksuelen volgens de kerk niet tussen. Ook in de eeuwen hierna, zoals in de renaissance en de Verlichting, werd homoseksualiteit als een ernstige zonde gezien. De straffen waren zwaar, de doodstraf of verbanning waren eerder een regel dan een uitzondering.

Opsporing en vervolging

Het Newport Scandal in 1919 is één van de vroegste voorbeelden die laat zien hoe het leger de verdenking van homoseksualiteit niet bepaald mild aanpakte. Het schandaal begon met een onderzoek naar vermeend homoseksueel gedrag tussen matrozen op de Amerikaanse marinebasis in Newport, Rhode Island. Mannen die dit onderzoek moesten uitvoeren, werden gerekruteerd om een undercoveroperatie uit te voeren. Ze kregen een handleiding mee over hoe ze zogenaamde morele corruptie onder de matrozen moesten opsporen, seksuele handelingen onder mannen dus.

De matrozen die bij de undercoveroperatie werden betrapt, werden vastgehouden, ondervraagd, uitgehongerd en mishandeld. Van de opgepakte mannen werden er vijf vrijgesproken voor hun aanklachten en veertien kregen twintig tot dertig jaar celstraf. De Senaatcommissie van de Marine wist hier uiteindelijk een stokje voor te steken. Ze onderzochten de zaak en concludeerden dat het undercoverteam de matrozen in de val had gelokt, door zelf seksuele handelingen te verrichten en zo hen vals te beschuldigen. Hoewel de matrozen werden vrijgelaten kregen ze wel een oneervol ontslag, waardoor ze na hun dood geen militaire gunst of onderscheiding meer konden ontvangen.

The blue ticket

Toen homoseksuelen tijdens de Tweede Wereldoorlog werden opgeroepen, was hun eerste uitdaging het passeren van de militaire keuring met de door President Roosevelt goedgekeurde psychiaters die moesten controleren of je homoseksueel was of niet. Als ze achter je seksualiteit kwamen, werkte dat niet bepaald in je voordeel. Deze psychiaters hielden zich namelijk vast aan de mening van Roosevelt, die vond dat homoseksuelen niet in het leger thuishoorden. Het waren gevaarlijke psychopaten, kwetsbaar voor chantage en niet in staat tot de juiste militaire discipline. Degenen die de zware keuring haalden, moesten de oorlog overleven zonder ontdekt en opgepakt te worden. Ze konden niemand vertrouwen, want duizenden homoseksuele soldaten werden verraden. De soldaten kregen een blue ticket, vernoemd naar de kleur waarop de boete gedrukt was, en werden ontslagen vanwege hun geaardheid.

Toch was niet elke psychiater het eens met het gedachtegoed van Roosevelt. Een kleine groep verzette zich in stilte tegen dit beleid en paste onder andere officiële documenten aan door de verwijzing naar homoseksualiteit weg te laten. In sommige gevallen adviseerden ze zelfs homoseksuele militairen om een medische aandoening te verzinnen, waardoor ze een eervol ontslag zouden krijgen in plaats van een blauwe kaart.

De lange weg naar acceptatie

Door het Don’t Ask, Don’t Tell beleid dat in 1993 van kracht werd, konden queer militairen in het leger dienen zonder dat ze hun geaardheid mochten onthullen. Het leger mocht niet langer onderzoek doen naar de geaardheid van zijn militairen. Toch was dit beleid nog mijlenver verwijderd van acceptatie. Een militair die openlijk voor zijn geaardheid uitkwam, kon alsnog ontslagen worden. Pas in 2010 werd dit beleid opgeheven, waardoor queer militairen open konden zijn over hun geaardheid zonder te vrezen voor een ontslag.

Nederland was in 1974 het eerste land ter wereld dat het verbod voor homoseksuelen om te dienen in de krijgsmacht ophief. De Stichting Homoseksuelen en Krijgsmacht (SHK) zet zich in voor groeiende acceptatie voor queer militairen. Als militair word je beoordeeld op fitheid en bekwaamheid en niet op basis van geslacht of seksuele geaardheid. Ondanks dit blijft de acceptatie van de LHBTIQ+'ers binnen defensie en ook in de maatschappij een lastig onderwerp. Het huidige beleid van Trump herinnert ons er weer aan hoe kwetsbaar de rechten van queer personen zijn.