De geschiedenis van de ooglens

Volgens een onderzoek van het CBS maakte in 2012 6 op de 10 Nederlanders gebruik van een bril of lenzen. Tegenwoordig dus de normaalste zaak van de wereld, maar dat is niet altijd zo geweest. Hoe is deze bijzondere uitvinding tot stand gekomen?

Leonardo’s lens

Zoals bij zo veel uitvindingen duurt het generaties om te kunnen perfectioneren. De contactlens is daar een zeer goed voorbeeld van. Al in 1508 beschreef Leonardo da Vinci in zijn boek over de werking van het oog hoe hij een lens wilde creëren om het hoornvlies te verbeteren. Hij heeft hier verschillende schetsen van gemaakt, maar zijn ontwerp was echter totaal niet gebruiksvriendelijk. Zijn ontwerpen waren onder andere een ronde, glazen bak waarin een persoon kopje onder werd gedompeld, en een met water gevuld buisje dat over het oog zou worden bevestigd.

Verdere ontwikkeling

In 1636 kwam de bekende wiskundige en filosoof Descartes met het idee om een klein buisje gevuld met water direct op het hoornvlies te plaatsen. Het uiterste einde van het buisje zou geslepen worden naar behoeven van de drager. Ook dit systeem was niet gebruiksvriendelijk, omdat knipperen onmogelijk was. Pas in 1887 ontwikkelde de Duitse glasblazer Frits Muller een glazen capsule die daadwerkelijk om het oog paste en die geen infecties opleverde. Een jaar later ontwikkelde de Duitse oogarts Adolf Fick de eerste lens die overeenkomt met de onze. Twee zware lenzen gemaakt van bruin glas die op de minder gevoelige delen van het oog konden worden gezet. Tussen het glas en het hoornvlies werd een dextrose oplossing gestopt. Hij ontwikkelde deze lenzen door ze eerst op konijnen en vervolgens op zichzelf te testen. Hij noemde zijn uitvinding ‘contactbrille’.

De huidige contactlens

De lenzen van Frits Muller waren nog zwaar, hard en onpraktisch. De eerst zachte contactlens was een uitvinding van de Tsjechische chemici Drahoslav Lím en Otto Wichterle. Zij maakten een zachte lens gemaakt van hydrogel en creëerden hiermee de voorloper van de hedendaagse maandlenzen.