De Heilige Grafkerk in Jeruzalem
Het Vaticaan blijft bij haar standpunt dat oost-Jeruzalem geen Israëlisch grondgebied is, maar bezet gebied. Dat maakte een woordvoerder van het Vaticaan gisteren bekend. De katholieke kerk heeft een lange geschiedenis in de Heilige stad, waarin de Grafkerk een grote rol speelt.
De stad Jeruzalem is opgedeeld in meerdere wijken. De meeste stadsdelen (ongeveer de helft) zijn joods en het andere deel is voornamelijk Arabisch. Er woont echter ook nog steeds een grote groep christenen in Israël en Jeruzalem, zo’n 160.000 mensen. Door christenen wordt Jeruzalem als heilige stad beschouwd omdat het de plek was waar Jezus leefde en gekruisigd werd. Op de plek waarvan men denkt dat hij gevangen werd gehouden, stierf aan het kruis en begraven werd, in het huidige oost-Jeruzalem, werd de Heilige Grafkerk gebouwd.
Keizerin Helena
De kerk stamt uit 326 na Christus. Ze werd gebouwd in opdracht van Keizerin Helena (ca. 248-ca. 329), moeder van Constantijn de Grote, die christen was en beweerde dat zij het Heilige Graf had gevonden. Ze noemde de kerk Anastasis, de verrijzenis. Vanaf deze tijd werden de kerk en de Schedelberg, waarop de kerk gebouwd werd, belangrijke pelgrimsplaatsen voor christenen.
Sloop en opbouw Kruiskerk
In de loop der jaren werd de kerk talloze malen verwoest en weer opgebouwd. Zo vernielden de Perzen het bouwwerk in 614 en moesten de christenen Jeruzalem ontvluchten. In 637 veroverden de moslims de stad, waarna zij de christenen toestonden weer terug te keren en een nieuwe kerk te bouwen op de plaats van de Anastasis. Deze tolerantie duurde tot 1009 toen de khalief al-Hakim de kerk met de grond gelijk maakte, omdat de heiligdommen die zij herbergde te veel indruk zouden maken op de islamitische bevolking. In 1029 kwam er echter een nieuwe khalief aan de macht, die de christenen gunstier gezind was. Hij beloofde hen een nieuwe Heilige Grafkerk. Deze werd in 1048 voltooid.
Koninkrijk Jeruzalem
'Graffiti' van de kruisvaarders in de Grafkerk.
In 1099 veranderde de situatie in Jeruzalem wederom, toen de kruisvaarder Godfried van Bouillon het Koninkrijk Jeruzalem stichtte. De heilige Grafkerk werd vergroot en verfraaid en groeide uit tot de grootste kerk in Jeruzalem. Ondanks dat Jeruzalem in 1187 in handen van de beroemde veldheer Saladin viel, werd de kerk niet meer vernietigd. Na Saladin kwamen de Ottomanen vier eeuwen lang aan de macht in Jeruzalem en zij lieten het Heiligdom ongemoeid. Wel stelden ze regels op omtrent het bestuur van de kerk. Een voorbeeld hiervan is dat twee islamitische families de sleutel van de kerk moesten bewaren, om ruzies tussen de verschillende christelijke groepen (Grieks-Orthodoxen, de Rooms-Katholieken, de Armeens-Orthodoxen, de Syrisch-Orthodoxen, de Koptische kerk en de Ethiopische Kerk ) te voorkomen. Deze regeling is tot op de dag van vandaag van kracht.
Pelgrims in Jeruzalem
Al sinds de bouw trok de Heilige Grafkerk een grote stroom christelijke pelgrims uit voornamelijk Europa aan. De kerk en de betekenis die zij heeft voor christenen, roept heftige emoties op. Vele gelovigen zijn overweldigd door het idee dat Jezus in de kerk is gestorven en gekruisigd. Zo gaat het verhaal dat het kruis waaraan Jezus stierf is verdwenen doordat het tentoongesteld was in de kerk. Vele pelgrims zouden een hapje van het relikwie hebben genomen, waardoor er uiteindelijk niets meer van over was.
Vaticaan
Dat het Vaticaan nu verklaart dat oost-Jeruzalem geen Israëlisch grondgebied is, is geen verrassing. De gehele internationale gemeenschap keurt het handelen van Israël in oost-Jeruzalem sterk af en vind dat het gebied door Israël bezet is, sinds de annexatie in 1967.
