De marathon is de afstand tussen Marathon en Athene
Iedere hardloper kent de magische afstand van de marathon uit zijn hoofd: 42 kilometer en 195 meter. Dit is al meer dan honderd jaar de meest illustere afstand voor hardlopers. De meeste hardlopers menen te weten dat die afstand verwijst naar de legendarische Griekse boodschapper Pheidippides die na een veldslag die aftand liep.
In 490 v.Chr. legde Pheidippides de magische afstand af tussen het slagveld van Marathon en Athene. In Athene aangekomen sprak hij de beroemde woorden: ‘We hebben gewonnen.’ De Atheense troepen hadden bij Marathon de Perzen verslagen. Sommige verhalen vertellen zelfs dat Pheidippides na zijn beroemde woorden van uitputting dood neerviel, wat hem het laatste slachtoffer maakt van de slag bij Marathon.
Pheidippides
Het verhaal over Pheidippides is zo’n 600 jaar na dato opgeschreven door de Romeinse schrijver Plutarchus. Opvallend genoeg wordt het niet vermeld door de Griekse historicus Herodotus (484-425 v.Chr.). Hij was de gezaghebbende en eerste historicus die uitgebreid verslag deed van de Grieks-Perzische oorlogen. Herodotus heeft het weliswaar over een getrainde hardloper die Pheidippides heet. Maar over hem zegt hij dat hij naar Sparta gestuurd werd om hulp te vragen in de oorlog tegen de Perzen en niet om de overwinning te claimen. Dit betrof trouwens een afstand van 246 kilometer, waar Pheidippides twee dagen voor nodig had. Een grootse prestatie, maar het is geen marathon.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Welke route? Zuid of noord?
Waar komt die vreemde afstand van 42 kilometer en 195 meter dan vandaan? Er zijn twee routes van Marathon naar Athene. Een is door de bergen en is ongeveer 34,5 kilometer lang. De andere, meer zuidelijke route is veel vlakker en gaat over een afstand van 40,8 kilometer. Volgens hedendaagse historici is het waarschijnlijk dat Pheidippides de kortere, maar lastiger route heeft gelopen. Langs de zuidelijke route waren namelijk nog Perzische legers aanwezig.
De afstand
Tussen 1896 en 1906 werd er tijdens de moderne Olympische Spelen een marathon gelopen van ongeveer 40 kilometer. De Olympische spelen van 1908 hanteerden voor het eerst de welbekende 42 kilometer en 195 meter. Het parcours van 40 kilometer was al uitgezet in 1907 vanaf het Olympisch stadion in Londen naar Windsor Palace. De Britse koningin ontdekte echter dat met die lengte de finish zich niet voor de koninklijke tribune zou bevinden. Ze eiste dat de marathon verlengd zou worden zodat de finish precies voor haar zitplaats zou zijn. Aan die wens werd gevolg gegeven. Sindsdien is de afstand van de marathon 42 kilometer en 195 meter. Deze wonderlijke afstand is dus het gevolg van een historisch compromis tussen de oude Griekse geschiedenis en die van het moderne Britse koningshuis.
