De ophanging van olifant Mary

‘Moordachtige Mary’, zo kopte de krant van het Amerikaanse stadje Kingsport op 13 september 1906. Een dag eerder had circusolifant Mary namelijk haar begeleider aangevallen en in een vlaag van razernij diens hoofd vertrapt. In al hun wijsheid zagen de inwoners van Kingsport vervolgens maar één oplossing: Mary de olifant moest dood.

Charlie Sparks was de eigenaar van het bescheiden circus dat aan het begin van de 20e eeuw rond trok door het zuiden van de Verenigde Staten. Zijn show bestond onder meer uit afgerichte zeehonden, clowns, geschminkte honden en de ‘Man Die Op Zijn Hoofd Loopt’. De grote ster van zijn gezelschap was echter Mary, de gigantische Aziatische olifant.

Honkbalroutine

In haar dertig levensjaren was Mary namelijk uitgegroeid tot een vijf ton wegend brok van puur talent. Zo kon ‘zonder een noot te missen’ maar liefst 25 verschillende melodieën spelen op haar luchthoorns en sloeg ze tijdens haar honkbalroutine in de show een gemiddelde van 0.400, een prestatie waar ‘miljoenen New Yorkers versteld van stonden’.

De belangrijkste reden waarom Mary zo veel publiek trok was echter haar immense grootte. Zo beweerde Charlie Sparks dat ze ruim zeven centimeter groter was dan haar grote rivaal Jumbo en werd Mary op de posters van het circus aangeprezen als ‘The Largest Living Land Animal on Earth’.

Walter ‘Red’ Eldridge

Op 11 september 1906 arriveerde het bonte gezelschap van ‘Charlie Sparks World Shows’ in St. Paul in het zuidwesten van Virginia. Veel inwoners van het kleine mijnstadje waren diep onder de indruk van de exotische dieren, en vooral van Mary. Zo ook Walter ‘Red’ Eldridge, de conciërge van het lokale hotel, die meteen besloot zich aan te melden bij het circus. Ondanks zijn volledige gebrek aan ervaring werd hij vervolgens direct aangenomen door Sparks, die hem een baan gaf als de nieuwe verzorger van Mary.

Bullhook

De volgende ochtend trok het hele circus naar Kingsport, Tennessee, waar het gezelschap die dag meerdere shows op zou voeren. Tussen de parades door liepen de verzorgers gezamenlijk naar een waterpoeltje om de dieren wat verfrissing te geven, maar dit liep al snel volledig uit de hand. Mary zag in de verte namelijk een stuk watermeloen liggen en dwaalde steeds verder af van de groep. In een poging haar weer in het gareel te brengen stak Red haar daarop met een ‘bullhook’ (een stok met een ijzeren haak) achter haar oor, met als gevolg dat Mary helemaal door het lint ging.

Moordachtige triomf

De lokale krant The Johnson City Staff deed de volgende dag uitgebreid verslag van het voorval. “De olifant draaide haar slangachtige slurf om [Red’s] middenrif, tilde hem drie meter in de lucht en sloeg hem vervolgens vol razernij tegen de grond. Hierna gebruikte Mary haar beestachtige krachten om zijn lichaam met haar slagtanden volledig te doorspiesen, om vervolgens in een soort van moordachtige triomf het hoofd van haar slachtoffer te verpletteren. Tot slot wierp ze het inmiddels levenloze lichaam met één enkele zwiep van haar gigantische voet richting het toegesnelde publiek.”

'Gerechtigheid'

Vrijwel meteen na het schokkende voorval keerde het publiek zich massaal tegen Mary. Zo scandeerden meerdere toeschouwers de leus ‘Vermoord de olifant’ en loste de lokale smid Hench Cox maar liefst vijf schoten op het razende dier, overigens met weinig effect. Desalniettemin zag Charlie Sparks in dat er maar één oplossing mogelijk was: de olifant moest dood. Geen enkele stad zou immers nog toestemming geven voor een bezoek van zijn circus zolang ‘Moordachtige Mary’ zich nog in het gezelschap bevond.

Het publiek executeren van dieren klinkt velen toch vreemd in de oren. Echter, in het verleden ging er regelmatig zelfs een complete rechtszaak aan vooraf. Het was eeuwenlang de gewoonste zaak van de wereld om dieren als misdadigers te vervolgen. Het oude Athene had zelfs een rechtbank specifiek voor moordzaken waarbij dieren, voorwerpen, of standbeelden betrokken waren. Sven Gins vertelt in Geschiedenis Magazine 4 van 2023 over deze bizarre rechtszaken.

Bestel

Ophanging van Mary

Er werden meerdere manieren besproken om Mary van het leven te beroven, waaronder elektrocutie en vierendeling. Voor de eerste oplossing bleek echter te weinig elektriciteit beschikbaar en de tweede methode werd als ‘te wreed’ beschouwd. Op 13 september 1906 werd Mary daarom per spoor naar het nabijgelegen Erwin vervoerd, waar ze opgehangen zou worden aan een spoorwegkraan. Ruim 2.500 nieuwsgierigen, waaronder veel kinderen, verzamelden zich op Clinchfield Roadyard om getuige te zijn van de opmerkelijke executie.

Gezamenlijk zagen zij hoe de eerste poging volledig mislukte. De ijzeren ketting waaraan Mary opgehangen moest worden, brak namelijk af, met als gevolg dat de onfortuinlijke olifant enkele meters naar beneden viel. Meteen brak er paniek uit onder het publiek, maar Mary had tijdens de val haar heup gebroken en kon zich daarom niet meer bewegen. Snel bevestigden enkele mannen daarom een sterkere ketting om haar nek, waarna Mary alsnog met succes werd opgehangen.