De Wilde Jacht: een Noord-Europese mythe

De Wilde Jacht is terug te vinden in de folklore van Noord-Europese culturen. Tijdens de oudheid, middeleeuwen en zelfs nog in de vroegmoderne tijd was het een bekend verhaal. Dit vooral in landen met Germaanse culturen zoals de Scandinavische landen, maar ook in Duitsland, Nederland en zelfs Frankrijk. Wat was precies de Wilde Jacht?

Noord-Europese folklore

In de Angelsaksische kroniek wordt beschreven hoe een groep jagers “op zwarte paarden en zwarte hengsten en met pikzwarte honden die met afgrijselijke ogen staarden” door het land trok. ‘Betrouwbare getuigen’ melden tot 30 woeste mannen te paard en met donkere honden gezien te hebben.

Het dodenleger van Wodan

De deelnemers aan de Wilde Jacht waren volgens de mythe mensen die op gewelddadige wijze aan hun einde waren gekomen. In de Germaanse versie van de legende werden zij geleid door Wodan, terwijl de Scandinavische Wilde Jacht werd aangevoerd door zijn tegenhanger Odin. Gezeten op zijn achtbenige paard Sleipnir en met zijn speer Gungnir in de hand reed hij aan het hoofd van het dodenleger. Huilend, schreeuwend en joelend stormden zij voorbij, vergezeld door hun zwarte jachthonden. Zij zouden jagen op de Jotunn: afschrikwekkende ijsreuzen uit de Noorse mythologie, en bewoners van het mythische Jotunheim.

De Wilde Jacht tijdens de joelfeesten

Vooral tijdens de zogenaame "joelfeesten" werd de Wilde Jacht gezien door mensen. De joelfeesten waren de Germaanse zonnewendefeesten die gehouden werden rondom de kortste dag van het jaar. De meeste mensen verschuilden zich als zij de jacht hoorden langskomen. In sommige gevallen bliezen mensen juist op hun hoorns om de jagers te steunen.

Oorsprong van de Wilde Jacht

De Wilde jacht kan teruggevoerd worden op de verering van gestorven voorouders door krijgsmannen. Deze mannen hadden zich in een krijgersbond verbonden aan Wodan/Odin. Tacitus beschreef in zijn werk de Germaanse Harii stam. Hun krijgsgewoontes doen ook denken aan dit dodenleger van Wodan. Volgens Tacitus verfden de krijgers van deze Germaanse stam zichzelf en hun schilden zwart en vochten zij ’s nachts. De Romeinen vreesden dit ‘dodenleger’.

Volgens sommigen zijn elementen uit de Wilde Jacht in de Sinterklaaslegende verwerkt. De zwarte pieten zouden afgeleid zijn van het dodenleger van zwartgeverfde krijgers. Ook het gooien van cadeaus in de schoorsteen kan in verband gebracht worden met offers die gemaakt werden tijdens de Wilde Jacht, en het witte paard van Sinterklaas zou gebaseerd zijn op Odins paard Sleipnir.

Invloed van het dodenleger

Hiernaast zijn onderdelen van de Wilde Jacht verwerkt in andere onderdelen van onze westerse cultuur. Zo is de populaire videogame The Witcher 3: The Wild Hunt vernoemd naar een fantasy-versie van Odins dodenleger, en incorporeerde de Eftelingattractie Villa Volta de Limburgse volksmythe van de Bokkenrijders, die net als de leden van de Wilde Jacht door de hemel zouden hebben gereden. Ook heeft de Germaans-Scandinavische mythe goede sier gemaakt in de wereld van de stripboeken: variaties van de Wilde Jacht zijn opgedoken in populaire comics als Hellboy en Thor. Bovendien heeft het fantasy-kaartspel Magic: The Gathering speelkaarten uitgebracht die gebaseerd waren op de Germaans-Scandinavische vliegende ruiters.

Tot slot is in de Verenigde Staten de verschijning van de Wilde Jacht samengesmolten met de mythologie van het Wilde Westen. De Amerikaanse mythe van de Ghost Riders - legendarische ruiters die, uit straf voor wandaden tijdens hun leven, gedwongen werden om voor eeuwig te rijden in de Amerikaanse hemel - wordt regelmatig in verband gebracht met de klassieke Noorse legende.

Alhoewel het lastig is een hard verband tussen de Wilde Jacht en de Ghost Riders te bewijzen, is de impact van de vervloekte ruiters op de Amerikaanse popcultuur aanzienlijk. Zo groeide het lied “(Ghost) Riders in the Sky: A Cowboy Legend” van Stan Jones uit 1948 uit tot een ware country standard die onder andere is gecoverd door Johnny Cash, Elvis Presley, en Dick Dale. Het succes van “Ghost Riders in the Sky” was dusdanig groot, dat de rockband Doors in 1971 besloot zich te laten inspireren door de mythe waar de countryklassieker op gebaseerd was. Het nummer dat zij uiteindelijk zouden schrijven, kwam bekend te staan als “Riders on the Storm”, en geldt tot op de dag van vandaag als een van de populairste liedjes uit het classic rock genre.