Het Luciafeest: begin van de kerstperiode

Tijdens het Luciafeest, dat vooral gevierd wordt in Scandinavische landen, kleden meisjes zich in het wit en lopen in een optocht, bijgelicht met kaarsen. Eén van de meisjes heeft een krans van kaarsen om haar hoofd. Het feest van Sint Lucia wordt niet alleen in Scandinavië gevierd. Ook in delen van Italië, Kroatië en Hongarije wordt een Sint Luciafeest gevierd.

Het verhaal van Sint Lucia

Sint Lucia wordt uitgebreid vereerd in het christelijke geloof. Zowel katholieken, orthodoxen als Lutheranen vereren haar. Zij leefde tijdens de heerschappij van keizer Diocletianus (284-305). Onder zijn bewind vonden felle christenvervolgingen plaats. Volgens de verhalen was Lucia de dochter van een christelijke moeder. Zij leefde in Syracuse, op Sicilië. De moeder van Lucia regelde een niet-christelijke echtgenoot voor haar dochter, maar Lucia overtuigde haar ervan het huwelijk niet door te laten gaan en de bruidsschat te verdelen onder de armen. Nadat de man hier achter kwam, gaf hij Lucia aan als christen. Eerst werd haar bevolen een offer aan de keizer te brengen, wat zij weigerde. Zij werd veroordeeld tot het werken in een bordeel, maar soldaten konden haar zelfs met behulp van een ossenspan niet in beweging krijgen. Daarna werd zij veroordeeld tot verbranding, maar ook dit tastte Lucia niet aan. Uiteindelijk werd zij om het leven gebracht met zwaardsteken. In een alternatieve versie van het verhaal hielp zij christenen die zich in catacomben in Syracuse verstopten voor de vervolgingen van keizer Diocletianus. Om hen zoveel mogelijk voedsel te kunnen brengen, droeg zij een krans van kaarsen om haar hoofd.

Het Luciafeest in Zweden

In Zweden en andere Scandinavische landen worden ieder jaar door het hele land meisjes verkozen om Sint Lucia uit te beelden. Zij lopen op 13 december, tijdens de advent, aan het hoofd van een processie met een krans van kaarsen op hun hoofd. De rest van de processie bestaat uit meisjes die kaarsen vast houden. Deze kaarsen symboliseren het vuur dat Lucia niet verbrandde. Ook jongens lopen mee in de processie, in verschillende soorten kostuums. Het is waarschijnlijk dat het Sint Luciafeest in Scandinavië zo wijdverspreid is, omdat het verhaal van Lucia veel met licht en vuur te maken heeft. Een heilige die licht brengt in de duisternis zou veel aandacht krijgen in het hoge noorden, waar het ’s winters veelal donker is. Tot op zekere hoogte lijkt het feest verbonden te zijn met de pre-christelijke midwinter feesten.

Het Luciafeest in Hongarije en Kroatië

In Hongarije en Kroatië wordt op deze dag graan geplant. Rond kerstmis zal dit geplante graan enkele centimeters hoog zijn. Dit staat symbool voor nieuw leven: de geboorte van Jezus Christus in Bethlehem. Kaarsen die hier bij geplaatst worden staan symbool voor het licht van Christus.

Het Luciafeest in Italië

Op Sicilië wordt in de geboortestad van Lucia, Syracuse, jaarlijks een optocht gehouden om haar te herdenken. Hier herdenkt men het einde van een mytische hongersnood op de naamdag van Sint Lucia. Op die dag, 13 december, arriveerden schepen vol graan in de haven. Op 13 december eet men in Syracuse geen brood, maar graan om dit te herdenken. In gebieden in het noordwesten van Italië brengt Sint Lucia in de nacht van 12 op 13 december cadeaus of kool aan kinderen.