Eerste ontploffing van de atoombom

Zeventig jaar na de Amerikaanse atoomproeven in de Stille Oceaan, kan men nog altijd niet op de Bikini eilanden wonen. De radioactieve straling is zo hoog, dat onderzoekers geen veiligheid kunnen garanderen. Blijkbaar hadden de Amerikanen vrij weinig geleerd van de eerste ontploffing van een atoombom in New Mexico...

Ontwikkeling van de kernenergie

In het Verenigd Koninkrijk, Nazi-Duitsland, Rusland, Frankrijk en Japan werd bij de aanvang van de Tweede Wereldoorlog op grote schaal onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor ontwikkeling van een nucleaire bom. Ook Nederland verzamelde voor de oorlog al uranium voor onderzoek. Maar geen enkel land kon de ontwikkeling van de kernenergie in de Verenigde Staten bijbenen.

Manhattanproject

In 1939 werd het Manhattanproject gelanceerd. Het was de naam van een zeer geheime operatie waarmee de Verenigde Staten tijdens de Tweede Wereldoorlog begonnen met de ontwikkeling van de atoombom. Het project werd aanvankelijk uitgevoerd in Chicago, maar nadat er veel informatie uitlekte, werd het project vanaf 1943 voortgezet in New Mexico. De doelstelling was om voldoende splijtbaar materiaal te ontwikkelen voor de bouw van een bom.

Nazi-Duitsland

Tijdens de Tweede Wereldoorlog voelden de Verenigde Staten de hete adem van de Duitsers in hun nek, want ook zij waren bezig met het ontwikkelen van een kernbom. Na de oorlog bleek echter dat de geleerden die aan deze bom werkten op een verkeerd spoor zaten. De Amerikanen wisten dat halverwege de oorlog niet en zetten daarom haast achter het project,  zeker toen er sprake was van een zware explosie in Duitsland.

Testontploffing

Mogelijk was die explosie in maart 1945 de eerste kernproef, ook al is dit niet bewezen. De eerste onomstreden kernproef werd door Amerikaneen uitgevoerd op 16 juli 1945. Om half zes ‘s ochtends vond deze testontploffing plaats in de woestijn van New Mexico. Hij heette informeel Gadget, maar had Trinity als officiële codenaam. Na deze test wisten de Amerikanen dat ze met één bom een stad in as konden leggen.

Eerste kernwapen in oorlogstijd

Na de geslaagde explosie van Trinity, waren er twee atoombommen klaar voor gebruik. Dit waren de uraniumbom Little Boy en de plutoniumbom Fat Man. Aanvankelijk waren deze bommen ontwikkeld met het oog op de strijd tegen Duitsland. Maar toen Duitsland verslagen was in de zomer van ’45, waren veel geleerden, zoals Joseph Rotblatt, tegen het gebruik van de bom. Als argument werd aangevoerd dat de bom de oorlog met Japan zou verkorten en daardoor de levens van Amerikaanse soldaten zou sparen. Op 6 augustus 1945 werd Little Boy op Hiroshima gegooid. Fat Man werd twee dagen later op Nagasaki geworpen.

Atoombom anno nu

Tot op heden zijn dit de enige kernwapens die in oorlogstijd gebruikt zijn. Wel werden er tijdens de wapenwedloop in de Koude Oorlog tussen de Sovjet Unie en de Verenigde Staten veel atoombommen geproduceerd. Maar beide mogendheden zagen af van een directe oorlog. Nadien zijn er in de jaren ’60 en ’70 meer dan 2000 bommen tot ontploffing gebracht. Het duurde een tijd voordat de mens achter de langdurige effecten van de radioactieve straling kwam. Om deze reden testten de Amerikanen hun bommen eerst nog in de Stille Oceaan. Toen de dodelijkheid van de straling bekend werd door de resultaten in Japan, besloot men ondergronds te testen.    

Afbeeldingen:

• By Cpl. McCauheyvia Wikimedia Commons