Engelse troonopvolging vanaf de 11e eeuw

Prins Charles maakte zich in 2013 zorgen over voorstellen van het Engelse kabinet om de regels voor Engelse troonopvolging aan te passen. Vooral over het voorstel dat het voor leden van het koningshuis toegestaan is om met een katholiek te trouwen. Een andere maatregel uit het kabinetsvoorstel moet een einde maken aan de voorrang die jongens krijgen in de lijn van de troonopvolging.

Opvolgingsrecht

Het gebruik om alleen de oudste zoon opvolgingsrecht te verlenen ontstond in de 11e eeuw in West-Europa na talloze opvolgingsconflicten. In veel koningshuizen gold het eerstgeboorterecht voor de oudste zoon van de koning. Pas als er geen mannelijke opvolger beschikbaar was, kwam een meisje in aanmerking voor de troon. Als gevolg hiervan ontstond in de middeleeuwen een uitgekiende huwelijkspolitiek onder koningen, die hun zoon lieten trouwen met de dochter van een vorst zonder zonen, om zo hun eigen invloed te vergroten.

Vrouwen op de Engelse troon

In Engeland geeft het eerstgeboorterecht nog steeds voorrang aan mannen. Toch zaten er in de geschiedenis van Engeland vrouwen op de troon. Zoals Elizabeth I in de 16e eeuw, de beroemde 19e eeuwse koningin Victoria en sinds 1952 de huidige vorstin, Elizabeth II. Bij haar geboorte leek het er niet op dat Elizabeth II ooit koningin zou worden. Ze was toen derde in de lijn van opvolging, na haar vader George VI en haar oom Eduard VIII. Er werd vanuit gegaan dat Eduard kinderen zou krijgen, die voorrang kregen op Elizabeth. Nadat hij in 1936 afstand deed van de troon om te kunnen trouwen met zijn geliefde Wallis Simpson, verviel zijn recht (en dat van zijn nageslacht) op de troon. De Anglicaanse kerk accepteerde het huwelijk niet vanwege het feit dat Simpson eerder getrouwd geweest was. De ouders van Elizabeth hadden geen zonen en dus was Elizabeth na haar vader ineens nummer één in de erfelijke opvolgingslijn.

Nieuwe opvolgingswet

Als de nieuwe Engelse kabinetsvoorstellen doorgaan, wordt het eerste kind van prins William en Catherine troonopvolger, ongeacht het geslacht. In Nederland werd in 1983 een gelijk eerstgeboorterecht ingevoerd. Het oudste kind van de monarch is troonopvolger, ongeacht het geslacht. Het kan nog wel even duren voordat de nieuwe opvolger de troon bestijgt, aangezien prins Charles al sinds 1952 nummer één is in de opvolgingslijn voor de inmiddels 86 jaar oude koningin Elizabeth II.