Gastlanden van het WK

Bij de bespreking van het aankomende Wereldkampioenschap voetbal in Brazilië passeren ook mensenrechten en welvaartsverdeling de revue. Op 8 juni 2014 viel namelijk de achtste dode bij de bouw van de WK-stadions in Brazilië. Ook bij eerdere Wereldkampioenschappen was er veel kritiek op arbeids- en leefomstandigheden van de bouwvakkers en omwonenden van nieuwe stadions. De keuzes van de FIFA voor gastlanden van het toernooi zijn omstreden.

Gastland WK

Het eerste officiële Wereldkampioenschap voetbal werd in 1930 in Uruguay gehouden. Door de verre reis en de daar bijkomende kosten was er in eerste instantie weinig animo voor deelname van de Europese landen. In de daaropvolgende jaren groeide de populariteit van het toernooi en werd het WK in 1934 en 1938 in Europa gehouden.

De keuze om het WK van 1938 in Frankrijk te houden, en dus wederom in Europa, stuitte de Noord en Zuid-Amerikanen echter tegen de borst. Dit had als gevolg dat Argentinië en Uruguay dit WK boycotten. Hierna werd besloten dat het toernooi afwisselend in Europa en Amerika gehouden werd. Dit bleef zo tot 2002; toen werd er overgegaan naar het kiezen van een gastland door de FIFA commissie.

Keuze gastlanden

Voor elk jaar dat er een Wereldkampioenschap gehouden wordt, worden biedingen gedaan door landen die het gastland willen zijn. Door de FIFA commissie met 24 leden wordt een keuze gemaakt uit de potentiële gastlanden. Officieel wordt deze keuze gemaakt door de technische rapporten en plannenpresentatie van de biedende landen, maar officieus hangt de keuze grotendeels af van de connecties met de commissieleden. De weinig transparante gang van zaken bij de keuze van een gastland en de opvallende keuzes van de commissie, zoals het houden van het WK in het bloedhete Qatar in 2022, zijn reden voor veel discussie over de FIFA selectieprocedure.

Zuid-Afrika 2010

Toen Zuid-Afrika gastland voor het WK werd in 2010 werd er meer 1,8 miljard dollar uitgegeven voor de bouw van WK-waardige stadions. De kosten waren uiteindelijk tienmaal zo hoog als verwacht, door het opbieden van concurrerende aannemers en het besluit van de FIFA dat de bestaande stadions in Zuid-Afrika niet afdoende waren. De Zuid-Afrikanen hoopten dat het WK zou zorgen voor economische groei en vooruitgang in leefomstandigheden voor de arme bevolking door de grote hoeveelheid geld dat in de infrastructuur gepompt zou worden. Deze wens bleef echter onvervuld.

White Elephants

De gigantische WK-stadions liggen er merendeels verlaten bij. Ze worden White Elephants genoemd, opvallend maar zonder nut. De kosten om de stadions te onderhouden en er wedstrijden te houden zijn te hoog voor de nationale clubs en worden amper of niet gebruikt. De beloofde groei in werkgelegenheid was slechts tijdelijk en ook de toeristensector ging er behalve tijdens de vier weken van het toernooi niet op vooruit.

Toekomstige Wereldkampioenschappen voetbal

In 2018 zal het WK in Rusland gehouden worden. Over deze keus is veel kritiek ontstaan, helemaal nu Rusland problemen heeft met Oekraïne en de Krim geannexeerd heeft. De FIFA wijst er echter op dat dergelijke politieke moeilijkheden geheel los staan van de sport.

Het gastland in 2022 zal de rijke oliestaat Qatar staan. Ook deze keuze is omstreden, omdat de temperaturen in Qatar door het woestijnklimaat zeer hoog zijn. Daarnaast komen er nu al berichten naar buiten over de erbarmelijke werk- en woonomstandigheden van de bouwvakkers van de stadions. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International geeft in rapporten te kennen dat de arbeiders, die uit omliggende landen worden gehaald, te lange dagen maken, zonder de juiste veiligheidsvoorschriften te werk gaan en dit alles voor een hongerloon.