Geschiedenis van het cruiseschip: een veilig transportmiddel?

Tienduizenden Fransen hebben het grootste cruiseschip ter wereld uitgezwaaid bij zijn eerste vaartocht over het Kanaal. De Harmony of the Seas, die wel een drijvende stad wordt genoemd, vertrok uit de haven van Saint-Nazaire. Cruiseschepen komen meestal in het nieuws als er een ongeluk heeft plaatsgevonden. Hoe onveilig is het cruiseschip, als we kijken naar de geschiedenis van het monsterlijke gevaarte?

De eerste cruisetochten

In 1844 bood het Britse bedrijf Peninsular & Oriental Steam Navigation Company (P&O) als eerste cruisetochten aan ‘het gewone volk’ aan. Het eerste cruiseschip was de Fransesco I. Dit schip maakte in 1833 een rondreis, maar was alleen toegankelijk voor de adel. De stoomschepen van P&O voeren naar populaire vakantiebestemmingen als Malta, Athene en later ook Alexandrië en Istanboel. Hoewel deze reizen alleen betaalbaar waren voor de rijke bevolking, moesten de passagiers het nog zonder luxe als een bowlingbaan, bioscoopzaal of golfbaan doen.

Evolutie van het cruiseschip

Door de groeiende populariteit nam het cruiseschip in de tweede helft van de 19e eeuw in omvang en luxe toe. Een opmerkelijk feit is dat in 1889 de SS Valetta als eerste cruiseschip gebruik maakte van elektrisch licht. In 1867 maakte de SS Quaker de eerste cruise van New York naar Europa. Ondanks de vooruitgang voer in 1900 pas het eerste cruiseschip uit dat uitsluitend gebouwd was voor luxueuze tochten (en dus geen post of goederen vervoerde): het Duitse model Prinzessin Victoria Luise.

Van luxe naar... meer luxe

Om te verzekeren dat hun passagiers tijdens de lange reis op zee niet verveeld raakten, hadden cruiseschepen rond 1900 onder andere een bibliotheek, squash-hal en fitnessruimte aan boord. Het belang van luxe nam voor het cruiseschip alleen maar toe, want het vliegtuig ging vanaf  1970 in grote getale passagiers vervoeren. Om het cruiseschip rendabel te houden en tegelijkertijd casino’s en zwembaden aan boord te hebben, bieden moderne schepen plaats aan duizenden passagiers.

De Titanic

Omdat er zoveel passagiers op cruiseschepen mee kunnen varen, ligt het aantal slachtoffers bij een ongeluk al snel hoog. De bekendste cruiseramp was uiteraard de Titanic, die in 1912 ten onder ging na een botsing tegen een ijsberg. Maar liefst 1500 mensen lieten het leven. Betere veiligheidsmaatregelen bleven niet uit na de ramp. Zogenaamde ijs patrouillevliegtuigen moesten in de toekomst ijsbergen gaan spotten. Bovendien werd de romp van het cruiseschip steviger gemaakt.

Andere ongelukken

Slechts drie jaar later vond nog een groot ongeluk met een cruiseschip plaats. De SS Eastland, die veilig in de haven van Chicago leek te liggen, kapseisde. 840 van de 2500 passagiers overleefden dit afschuwelijke incident niet. Recentere ongelukken met cruiseschepen hebben gelukkig niet zo’n groot aantal dodelijke slachtoffers gehad. De SS Concordia was in januari 2012 het laatste cruiseschip dat verging, toen de kapitein het op een rif voer. 32 mensen lieten als gevolg van deze fout het leven.

Piraterij

Een dreiging voor de veiligheid van het cruiseschip die de afgelopen jaren de kop opstak is piraterij. De rijkdom aan boord van een cruiseschip verleidde Somalische piraten ertoe tweemaal een poging tot enteren te doen. De Star breeze (in 2005) en MS Melody (in 2009) wisten echter, ondanks dat ze beschoten werden met mitrailleurs en raketten, te ontsnappen.

Verrassend veilig?

Ondanks dat er dus ook in de recente geschiedenis ongelukken en incidenten omtrent cruiseschepen hebben plaatsgevonden, is het aantal slachtoffers nihil. Dit blijkt uit de cijfers: tussen 2005 en 2012 gingen wereldwijd 100,000,000 mensen op een cruise en slechts 16 overleefden de reis niet.