Geschiedenis van Philips
Philips is een bekend Nederlands bedrijf, met fabrieken over de hele wereld. Het bedrijf, dat in 1891 in Eindhoven werd opgericht, is van een goedlopende gloeilampenfabriek naar een multinational gegaan. Inmiddels focust het bedrijf zich op medische apparatuur. Hoe is dit bedrijf zo’n gigant geworden?
Het succes van de gloeilampenfabriek
Gerard Philips en zijn vader Frederik richtten in 1891 het bedrijf Philips op. In eerste instantie begon het bedrijf als een gloeilampenfabriek. Philips fabriceerde met zoveel succes gloeilampen dat zij in de daaropvolgende jaren in staat was veel concurrerende gloeilampfabrikanten op te kopen. In 1908 volgde de overname van een machinefabriek, waarna Philips eigen machines kon maken om de gloeilampen te fabriceren.
Door het succes van het bedrijf kon Philips uitbreiden naar andere productietakken. Zo volgden er een metaal-, glas- en papierfabriek. Deze andere producten werden ook allemaal toegepast bij de fabricatie van gloeilampen. In de jaren ’30 groeide Philips uit tot één van de grootste bedrijven van Nederland.
Werkzaamheden tijdens de Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog veroorzaakte rumoerige jaren voor het bedrijf.
Philips werd aan het begin van de oorlog al onder toezicht van Duitsland gesteld en moest voor de Duitse oorlogsindustrie produceren. Werknemers vertraagden en saboteerden de boel veel waardoor er na twee jaar strenger werd opgetreden. Onder het toeziend oog van de derde toezichthouder namen de leveringen aan Duitse opdrachtgevers toe en voldeed de productie van Philips eindelijk aan de planning.
Eind 1942 werden fabrieken in Eindhoven gebombardeerd door de geallieerden, omdat daar radio's werden gemaakt voor de Duitsers. De Duitsers zagen door deze vernielingen hun kans schoon en dreigden een groot deel van de werknemers voor arbeidsinzet naar Duitsland op te roepen. Frits Philips kreeg in dezelfde periode een ‘verzoek’ om in Vught een werkplaats te beginnen. Dat leidde tot een ‘deal’: zijn werknemers zouden met rust gelaten worden en hij zou meewerken aan de bouw van de fabriek in Vught. Philips was het enige particuliere bedrijf dat binnen het prikkeldraad van een kamp mocht opereren.
In het concentratiekamp werd gebruikgemaakt van dwangarbeid. Hoewel er iets te zeggen valt over de gedwongen arbeid, spaarde het bedrijf uiteindelijk honderden mensenlevens, onder wie veel joden, doordat zij hen bescherming boden. Op aandrang van een aantal joodse overlevenden van het Philips-kommando in concentratiekamp Vught kreeg Frits Philips in 1996 de Israëlische Yad Vashem-onderscheiding uitgereikt.
Verder kwam het bedrijf financieel gezien relatief goed uit de oorlog en opende het in 1964 al een nieuwe vestiging. Ook in het buitenland werden vestigingen geopend.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Design als nieuwe branding
Radio’s en televisies waren producten die ook interessant waren voor Philips en waar grote winsten mee werden behaald. Het bedrijf was lang een van de meest vooruitstrevende en kwalitatieve bedrijven als het aankwam op het produceren van radiobuizen. Philips kende haar topjaar in 1974, met zo’n 412.000 medewerkers wereldwijd.
Na 1974 werd het bedrijf echter door concurrentie gedwongen om de kosten te verlagen en in te krimpen. Steeds meer productietakken werden naar het buitenland verplaatst en het personeelsbestand kromp aanzienlijk. Een van de redenen van die krimp was de concurrentie, vooral uit Azië waar nieuwe elektronicamerken zoals Sony razendsnel terrein wonnen. Een andere reden was dat Philips zo nu en dan last had van de ‘remmende voorsprong’. Bijvoorbeeld op het gebied van radio. Het bedrijf was toonaangevend in de productie van radiobuizen, maar toen de radiotransistor werd uitgevonden, duurde het lang voordat Philips meeging in de nieuwe techniek.
In de jaren ’90 ging het bedrijf zich meer concentreren op producten die opvielen door het design, waaronder de Senseo koffiezetapparaten. Eind 2010 had Philips nog 119.000 medewerkers in dienst, waarvan 14.000 in Nederland.
Is medische technologie de toekomst?
Inmiddels focust het bedrijf zich op medische apparatuur. Daardoor bevindt het zich in zwaar weer. In juni 2021 vertelde het bedrijf dat er mogelijk iets mis was met een deel van de beademingsapparatuur. Het schuim in de apparaten kon verbrokkelen, waarna mensen het zouden kunnen inademen. Er startte wereldwijd een grote actie om de miljoenen apparaten weer om te ruilen. Dit kostte het bedrijf enorme bakken met geld. Philips is bezig met een nieuwe groeistrategie om het bedrijf staande te houden. Daar maakt de Agnelli-familie sinds 14 augustus 2023 deel van uit. Voor 2,6 miljard euro kocht Exor, de investeringsmaatschappij van de Italiaanse familie, 15 procent van de aandelen van Philips. Daarmee zijn ze de grootste aandeelhouder van het Nederlandse medische technologiebedrijf. Deze zet geeft Philips waarschijnlijk weer stabiliteit.
