Grover Cleveland ging Trump voor als president met twee losse termijnen

Donald Trump is voor de tweede keer verkozen als president van de Verenigde Staten. Dat iemand een tweede keer wordt verkozen is niet ongewoon, maar meestal zitten deze twee termijn direct achter elkaar. De twee presidentstermijnen van Trump volgen elkaar echter niet direct op. Dit is slechts één keer eerder gebeurd, met Grover Cleveland aan het einde van de negentiende eeuw.

De democratische Grover Cleveland had al jaren ervaring toen hij in 1884 een gooi deed naar het presidentschap. Nadat hij eerst een aantal jaar sheriff was in Erie County en later een tijdje burgemeester van Buffalo, kreeg Cleveland nationale bekendheid toen hij in januari 1883 aantrad als gouverneur van de staat New York. In zijn twee jaar als gouverneur zette hij zich voornamelijk in tegen corruptie, wat destijds een gigantisch probleem was in een van de grootste staten van het land. Door zichzelf te presenteren als anti-corrupt kreeg hij de status van een eerlijke politicus, iets wat hem bij zijn campagnes naar het presidentschap goed zou helpen.

Een seksschandaal houdt de verkiezing van 1884 in zijn greep

In 1884 werd Grover Cleveland door de democraten gekozen als presidentskandidaat voor de partij. Tegenover hem kwam James Blaine te staan. Deze republikein was in de jaren ’60 en ’70 bij meerdere grote corruptieschandalen betrokken geweest, waardoor zijn kandidaatschap voor veel mensen als een verrassing kwam. Een deel van de republikeinen, waaronder toekomstig president Theodore Roosevelt, stond niet achter Blaine, maar ze wisten hem niet tegen te houden.

Cleveland

De campagne verliep fel. Dit was gebruikelijk in deze periode, maar bij deze verkiezingen ging het er nog net wat feller en persoonlijker aan toe. Zo gebruikten de democraten de schandalen rondom Blaine tegen hem, maar ook de republikeinen hadden een troefkaart tegenover Cleveland. Zo beschuldigden de republikeinen dat Grover Cleveland een affaire zou hebben gehad met een getrouwde vrouw in 1874. Die affaire zou zelfs een kind hebben voortgebracht. Cleveland gaf aan inderdaad een affaire te hebben gehad met de vrouw, maar wist niet of het kind van hem was. Wel gaf hij de vrouw financiële steun om voor het kind te zorgen, maar dit zou geen effect hebben op zijn functioneren als president. Hier was de zaak nog niet mee afgedaan, want de desbetreffende vrouw gaf aan dat de seksuele contacten zonder wederzijdse toestemming hadden plaatsgevonden. Als reactie hierop kwamen de republikeinen met de campagneleus “Ma, ma, ma, where’s my pa? Gone to the White House, ha, ha, ha.” Cleveland liet zich niet uit het lood slaan door deze leus en zette zijn campagne gewoon voort.

Corrupte politici maken Cleveland president

Wat ook meespeelde, was de anti-corruptiepolitiek van Cleveland. Veel politici in de staat New York waren corrupt en hadden tijdens Clevelands termijn als gouverneur hinder ondervonden van zijn anti-corruptiemaatregelen. Maar in plaats van tegen hem te strijden, steunden ze hem juist. Het idee was dat als Cleveland president zou worden, hij zich niet meer zou kunnen bemoeien met interne zaken in de staat New York. Zo zouden de corrupte politici hun gang weer kunnen gaan. Hun plan slaagde en Cleveland wist nipt Blaine te verslaan.

Importheffingen belangrijk onderwerp in 1888

In de jaren dat Cleveland president was, nam de corruptie in het land verder toe. Staatspolitici hadden de echte macht in handen en vaak kon de president hier weinig tegen doen. In veel gevallen was de president slechts een middel dat door de staatspolitici gebruikt werd om hun zin te krijgen. Hierdoor gingen politieke debatten en -verkiezingen regelmatig over importheffingen, waar veel geld in om ging, terwijl daadwerkelijke sociale problemen, zoals slechte werkomstandigheden en armoede, links bleven liggen.

Republikein Benjamin Harrison, kleinzoon van oud-president William Henry Harrison, nam het in 1888 tegen zittend president Cleveland op. Hij wilde de invoerkosten in het land hoog houden, om zo de eigen economie te stimuleren. Lagere tarieven zouden namelijk de lonen verlagen, terwijl de prijzen niet zouden dalen, en zo tot werkeloosheid leiden, was zijn gedachtegang. Voor de machtige staatspolitici was dit voordeliger, aangezien zij hier meer aan konden verdienen.

Corrupte politici werken Cleveland weg uit het Witte Huis

Ondanks dat Harrisons plannen waarschijnlijk niet goed zouden werken, kon Cleveland hier geen gebruik van maken. Benjamin Harrison was erg beïnvloedbaar en de corrupte politici zagen hun kans schoon om een president te regelen die makkelijk hun standpunten zou uitvoeren. Daardoor waren veel van de corrupte politici uit New York voorstander van Harrison als president. In 1888 konden er letterlijk stemmen gekocht worden, waarbij rijken geld aanboden in ruil voor een stem op een specifieke kandidaat. De democratische partijtop maakte hier in New York gretig gebruik van, door kiezers geld te geven om op Harrison te stemmen. Hierdoor won Harrison deze grote staat. Door de grote invloed van New York wist Benjamin Harrison de verkiezing te winnen, waarmee de democratische top in de staat hoopte eindelijk van Cleveland af te zijn.

Cleveland komt terug in 1892, ondanks bezwaar van partijbazen

Ondanks dat niet alle republikeinen het hier mee eens waren, probeerde Benjamin Harrison in 1892 een tweede presidentstermijn te krijgen. De campagnes draaiden grotendeels om dezelfde onderwerpen als vier jaar geleden: hogere importtarieven en strengere immigratieregels. Binnen de democraten was ook geen overeenstemming over wie presidentskandidaat moest worden, maar toch werd Grover Cleveland snel opnieuw gekozen. Cleveland, die vier jaar als bankier had gewerkt, stond namelijk nog steeds bekend als anti-corruptiepolitici, wat nog altijd tegen het zere been van de partijbazen was.

Cleveland

Maar er waren meer problemen voor Harrison. Het ging economisch niet goed, mede door de torenhoge importheffingen, en veel arbeiders wilden verlichting van hun dagelijkse lasten. Hoewel Cleveland tegen absolute handelsvrijheid was, wilde hij de importtarieven wel degelijk graag omlaag brengen. Veel arbeiders zagen dit als de manier om het leven weer betaalbaarder te maken en stemden daarom op Grover Cleveland, die hierdoor een ruime overwinning wist te halen.

Zo werd Grover Cleveland naast de 22e president, ook de 24e president van Amerika. Hoewel andere presidenten, waaronder Martin van Buren, Ulysses S. Grant en Theodore Roosevelt, ook geprobeerd hebben om twee termijnen te krijgen die elkaar niet opvolgden, was Cleveland lange tijd de enige die het daadwerkelijk gelukt is. Pas in 2024, toen Donald Trump voor de tweede keer werd herkozen, was Cleveland niet meer alleen.