Historische methoden van energiegebruik door de eeuwen heen

Met onze (over)consumptie gebruiken we heel veel energie en putten we de voorraad fossiele brandstoffen, zoals aardgas en steenkool uit. Deze brandstoffen zijn slecht voor het milieu en daardoor verantwoordelijk voor de klimaatverandering. Energiebesparing en het gebruik van natuurlijke brandstoffen, zoals wind en zonne-energie, zijn daarom al jarenlang belangrijke thema’s. Al eeuwenlang gebruiken mensen - bewust of onbewust - natuurlijke brandstoffen om energie op te wekken. Hoe ze dit deden lees je in dit artikel. 

1. Windenergie van windmolens (16e eeuw)

Nederland krijgt steeds meer windmolens om duurzame windkracht om te zetten in energie. Windmolens worden al sinds de zestiende eeuw gebruikt voor het opwekken van energie. De eerste molens werkten heel eenvoudig. De molen had een kruirad aan de buitenkant die ervoor zorgde dat de wieken draaiden als het waaide.

Als het ging waaien kwam het wiekenkruis in beweging en die dreef op zijn beurt de maalwerktuigen aan. Zo kon bijvoorbeeld graan worden gemalen. Maar het werd ook voor andere industriële processen gebruikt, zoals het maken van papier, het polijsten van glas en het zagen van hout.

2. Het eerste ‘zonnepaneel’ (19e eeuw)

Een andere natuurlijke brandstof die steeds populairder wordt is zonne-energie. Zonne-energie kent een lange geschiedenis. Al in 1839 werd namelijk het zogenoemde fotovoltaïsch effect ontdekt. Daarmee wordt zonne-energie omgezet in bruikbare elektrische energie.

De Franse wetenschapper Alexandre-Edmond Becquerel ontdekte het fotovoltaïsch effect door elektroden in een elektrolyt te plaatsen. Elektroden zijn elektrische geleiders die voor het transport van stroom zorgen. Een elektrolyt is een stof waarin elektronen kunnen bewegen.

Hij stelde de installatie bloot aan zonlicht en kwam erachter dat er zo meer elektriciteit werd opgewekt. In 1883 werd de eerste zonnecel van selenium gebouwd door de Amerikaanse wetenschapper Charles Fritts. Hij gebruikte hier de techniek van Becquerel voor en een nieuwe techniek, genaamd foto geleiding via selenium, dat werd ontdekt door wetenschapper Willoughby Smith.

Zonne-energie- en panelen waren van de jaren 1950 tot 1970 heel duur. Door verdere ontwikkeling is dat nu gelukkig niet meer zo en kun je ze voor een redelijke prijs aanschaffen om energie en kosten te besparen. Je kunt de kosten van je energie vergelijken om te zien of je met zonnepanelen goedkoper uit bent.

3. De eerste elektrische auto (19e eeuw)

De kogel is door de kerk: vanaf 2035 mogen er alleen nog maar elektrische auto’s worden verkocht. In de 19e eeuw wisten ze al dat elektrisch rijden de toekomst was. Al in 1888 werd namelijk de eerste elektrische auto uitgevonden, de Duitse Flocken Elektrowagen. Deze had een elektromotor die werd aangedreven met een lithium accu. Het vermogen van de elektromotor werd overgedragen aan de achteras met leren riemen, waardoor de ‘auto’ - het was eigenlijk een koets - in beweging kwam.

De elektrische auto werd al snel enorm populair en was steeds vaker te zien in het straatbeeld. In 1898 schreef tijdschrift De Kampioen zelfs: ‘het is te voorzien, dat het vervoermiddel der toekomst voornamelijk door elektrische drijfkracht zal worden bewogen.  Elektrische auto’s zijn mechanisch betrouwbaar en veel comfortabeler dan auto’s met verbrandingsmotoren. De auto schudt minder, maakt veel minder lawaai en de inzittenden hebben geen last van uitlaatgassen.’

Met alleen maar elektrische auto’s vanaf 2035 gaan we dus eigenlijk meer dan honderd jaar terug in de tijd, toen dit ook de populairste voertuigen waren. Hopelijk kunnen de elektrische auto’s bijdragen aan een milieuvriendelijke en duurzame toekomst.