Hoe Opper Volta verwerd tot Burkina Faso

Op 5 augustus 1960 werd de voormalige Franse kolonie Opper Volta een onafhankelijke staat. In 1984 krijgt Opper Volta haar nieuwe naam: Burkina Faso. De weg naar onafhankelijkheid ging niet gemakkelijk, het leven in de onafhankelijke staat Opper Volta daarna al helemaal niet. De politieke situatie van Opper Volta, en later Burkina Faso, staat bol van staatsgrepen en politieke onrust.

Frankrijk wordt beschermer etnische minderheden

In de periode tussen 1897 en 1960 koloniseert Frankrijk het territorium van de Afrikaanse volkeren Mossi, Peuls, Gurunsi, Marka, Lobi en andere etnische groepen in het gebied waar het huidige Burkina Faso is gelegen. Aan de jaren voorafgaand aan de kolonisatie organiseerden de Fransen de regio door sociale verschillen aan te wijzen onder de verschillende etniciteiten die het gebied bewoonden. Ze zagen het Mossi volk als het meest superieure volk, dus richtten ze hun pijlen in eerste instantie op de ‘mindere’ etniciteiten. Door met verschillende leiders ‘beschermingsverdragen’ te tekenen kregen de Fransen steeds meer economische en politieke macht over de regio.

Opper Volta wordt kolonie

Vanaf 1897 werd de verschillende regio’s onder Frans bestuur gesteld en diende het protectoraat als belangrijk centrum voor de Franse West-Afrikaanse slavenhandel. De Fransen bouwden verschillende nederzettingen, scholen, infrastructuur en kerken en handelden in grondstoffen en slaven uit het gebied. Het Opper Volta territorium werd in 1919 officieel een op zichzelf staande kolonie, met een eigen bestuur, nadat meerdere etnische groepen problemen maakten over het Franse bestuur en vanwege economische belangen. Het territorium werd hiermee opgedeeld en Charles Alexis Edouard werd aangesteld als gouverneur over de nieuwe kolonie.

Onafhankelijkheid 1960

Toen de inkomsten van de kolonie bleken tegen te vallen, werd er in september 1932 besloten de kolonie op te geven en te herverdelen. Het grootste deel van Opper Volta werd bij Ivoorkust gevoegd, de andere delen werden verdeeld tussen Nigeria en Frans Soedan. Na de Tweede Wereldoorlog werd Opper Volta in 1947 weer in zijn oude vorm hersteld. Het kreeg een eigen overheid en werd op 11 december 1958 uitgeroepen tot de Republiek van Volta binnen de Frans-Afrikaanse gemeenschap. Twee jaar later werd Opper Volta op 5 augustus 1960 een volledig onafhankelijke republiek.

Nationalistische partijen

Door de toename van rechten voor de inheemse bevolking voor de onafhankelijkheid kwamen er steeds meer nationalistische groeperingen op in de jaren vijftig. Deze democratisering had als nadeel dat de eenheid in het land verloren ging, omdat diverse etnische groeperingen op meer politieke invloed uit waren. Eén van die politieke partijen was de nationalistische Volta Democratische Unie (UDV). De UDV kreeg in 1958 de meeste macht in handen en leider van de UDV Maurice Yaméogo werd op 6 december bij de eerste verkiezingen met 99% van de stemmen verkozen tot president.

De tirannieke Maurice Yaméogo

Yaméogo, geboren Mossi, vreesde dat Opper Volta op internationaal niveau niet serieus werd genomen wanneer er veel verdeeldheid was in het land en rekende dus snel af met het meerpartijenstelsel. In februari 1962 riep hij de suprematie van het UDV uit over alle nationale instituties. Yaméogo ontpopte zich als een tiran. Door nepotisme zorgde hij ervoor familieleden en kennissen op hooggeplaatste functies terecht kwamen, smeet met overheidsgelden en in 1966 zorgde hij ervoor dat alle ambtenarensalarissen met 20% gekort werden. Vakbonden pikten dit niet langer en riepen het leger op om de macht over te nemen van de corrupte president.

Opper Volta onder militair bewind

Kolonel Sangoulé Lamizana nam deze opdracht ter harte en zette de president af en riep zichzelf uit tot nieuwe machthebber van de republiek. Lamizana’s coup werd in de volgende jaren opgevolgd door veel militair ingrijpen, wat  de spanningen tussen diverse etniciteiten in het land verder deed toenemen. Uiteindelijk bleef Lamizana veertien jaar lang aan het hoofd staan van de jonge republiek tot 1980.

Coup na coup

Gedurende Lamizana’s regeerperiode nam de kritiek van de handelsvakbonden op zijn regime toe. Op 25 november 1980 werd Lamizana afgezet door een coup van kolonel Saye Zerbo. Zerbo’s regering hield niet lang stand en hij werd in november 1982 afgezet door majoor Jean-Baptiste Ouedraogo. Nog steeds was de politieke onrust voor Opper Valto niet voorbij, want in augustus 1983 werd er wederom een coup gepleegd. Ditmaal kwam de oud-premier onder president Ouedraogo aan de macht: Thomas Sankara. Sankara zorgde er uiteindelijk voor Opper Volta vierentwintig jaar na haar onafhankelijkheid op 4 augustus 1984 haar hedendaagse naam kreeg: Burkina Faso.

1987 tot heden: president Blaise Campaoré

Pas in 1987 hield de opeenvolging van coups op met de aanstelling van Blaise Campaoré als president. Campaoré is de zoon van een Mossi-stamhoofd en was betrokken bij de coup waarbij Thomas Sankara het lieven liet. Officieel is het Burkina Faso sinds 1991 een democratie, maar Campaoré regeert met harde hand. Ondanks verscheidene boycotten omtrent zijn herverkiezingen is Campaoré tot op heden de president van Burkina Faso.