Kopie Mona Lisa onthult details
Het geheim van Mona Lisa wordt onthuld. Een schilderij in de collectie van het Prado museum te Madrid blijkt na schoonmaak een kopie te zijn van Leonardo Da Vinci’s Mona Lisa. Het levert inzicht in details die bij het origineel niet meer zichtbaar zijn. Kunstwetenschappers komen nu meer te weten over de atelierpraktijk van Leonardo en over Lisa Gherardini, de dame in het portret.
Da Vinci begon in 1503 of 1504 in Florence aan zijn Mona Lisa te werken. Vervolgens liet hij het drie jaar lang liggen, alvorens eraan verder te werken in Frankrijk. Kort voor zijn dood in 1519 was het kunstwerk af. Lisa Gherardini was de vrouw van een rijke Florentijnse zijdehandelaar. Het schilderij was bestemd voor de viering van hun nieuwe huis en pasgeboren zoontje Andrea. Dit is het verhaal waarover historici consensus hebben bereikt, na verhitte discussies. Sommigen meenden zelfs dat het Leonardo zelf was, en Sigmund Freud beweerde dat de halve glimlach een herinnering van Leonardo was aan zijn overleden moeder.
Pas in de negentiende eeuw verwierf de Mona Lisa publieke faam. Hoewel er consensus heerst over de identiteit van de dame, is er altijd nog veel speculatie rondom Lisa Gherardini en het landschap op de achtergrond. Zo bestond er de vraag of Leonardo de vrouw realistisch geportretteerd had en of ze er in werkelijkheid knap uit zag. Ook waren er kunsthistorici die beweerden dat de stijl waarop Da Vinci het landschap schilderde beïnvloed was door Chinese schilderijen.
De ontdekking van de kopie biedt mogelijk antwoorden op deze discussies. Onderzoekers hebben het millimeter voor millimeter schoongemaakt. Dikke lagen vuil en geel vernis werden verwijderd. Een dergelijke restauratie is bij het origineel niet mogelijk, omdat deze daarvoor te fragiel is. Bij de kopie werden details zichtbaar zoals de transparante doek om Lisa’s schouders, haar wenkbrauwen en het rood van haar kleding. Ook kwam er een Toscaans landschap tevoorschijn, veel duidelijker dan bij het origineel.
De kopie leert ons ook dat Leonardo gelijktijdig door leerlingen kopieën liet maken, terwijl hij zelf schilderde. Dat de kopie tegelijkertijd moet zijn geschilderd, bewees een infrarood onderzoek. Onder de verflaag van de kopie zag men een ondertekening die erg vergelijkbaar is met een versie van de Mona Lisa vóórdat deze voltooid was.
Het Louvre in Parijs toont van 29 maart tot 25 juni de kopie naast de originele Mona Lisa.
