Maximiliaan Robespierre geëxecuteerd

Dit is een verouderd artikel. Een recenter artikel over hetzelfde onderwerp is hier te vinden.

De Franse advocaat en politicus Maximiliaan Robespierre werd op 28 juli 1794 samen met 21 van zijn volgelingen geëxecuteerd in Parijs. De invloedrijke revolutionair Robespierre wordt gezien als de architect van de Franse Revolutie en het schrikbewind La Grande Terreur. Robespierre, bijgenaamd de Onomkoopbare, stond bekend om zijn toewijding en vastberadenheid om zijn doelstellingen te bereiken.

Politieke opmars Robespierre

Maximiliaan Marie Isidore de Robespierre werd geboren op 6 mei 1758 in het Franse Arras. Hij volgde in zijn vaders voetsporen en studeerde rechten in Parijs. In 1789 werd hij politiek actief en werd hij bij het grote publiek bekend om zijn kritiek op de monarchie en hervormingsdrang. In 1792 werd de Franse monarchie opgeheven en koning Lodewijk XVI werd aangeklaagd voor verraad. Met de steun van Robespierre werd Lodewijk XVI in januari 1793 geëxecuteerd. Het afzetten van de koning leidde echter tot een politiek machtsvacuüm waarbij de Jakobijnen, waar Robespierre bij behoorde, en de gematigde Girondijnen lijnrecht tegen over elkaar kwamen te staan.

Schrikbewind La Grande Terreur

Met behulp van woedende menigtes in hun kielzog wisten de Jakobijnen de Girondijnse leiders op te pakken en kreeg het Comité voor Publieke Veiligheid de touwtjes in handen in Frankrijk. Als lid van dit comité kreeg Robespierre veel macht in handen en al snel werd hij een prominent figuur binnen de Franse politieke top. Gedurende deze periode was geheel Frankrijk in rep en roer, ongeregeldheden, wetteloosheid en chaos met de constante dreiging van een buitenlandse invasie zorgden ervoor dat het Comité besloot in te grijpen. Ze begonnen in september 1793 aan een schrikbewind, beter bekend als La Grande Terreur. De Revolutionairen lieten in minder dan een jaar 300.000 potentiële vijanden van de Revolutie oppakken en hiervan werden er tenminste 17.000 geëxecuteerd. Onder deze slachtoffers zaten ook veel politieke tegenstanders van Robespierre.

Robespierres macht neemt toe

In juni 1794 werd Robespierre als voorman van de Revolutionairen gekozen tot president van de Nationale Conventie. La Grande Terreur hield aan, verdachten hadden geen recht meer op een publiek proces en binnen een maand na Robespierre benoeming als president werden 1.400 dissidenten door gebruik van de guillotine om het leven gebracht.

Politiek gedachtegoed Robespierre

Robespierre werd aan het begin van zijn politieke carrière sterk beïnvloed door het gedachtegoed van de filosoof Jean-Jacques Rousseau. Hij sprong op de bres voor de armsten in de samenleving en door zijn volhardendheid in zijn denkbeelden kreeg hij de naam de Onomkoopbare. Aanvankelijk pleitte Robespierre voor democratische hervormingen, waarbij hij sterk gebrand was op afschaffing van de doodstraf en slavernij. Zijn rigide en antiautoritaire zienswijze leverde hem binnen de politiek vele vijanden op. Toen hij na 1793 steeds  meer macht in handen kreeg leken zijn eerdere idealen te vertroebelen. De man die ooit tegen de doodstraf pleitte was verantwoordelijk voor vele executies. Zijn machtsbelustheid werd in de zomer van 1794 zelfs binnen de Revolutionaire overheid in twijfel getrokken en langzaamaan vormde er zich een coalitie van tegenstanders, waaronder een aantal Revolutionairen.

Einde onder de guillotine

Op 27 juli 1794 lukte het de coalitie om Robespierre en vele van zijn handlangers te arresteren. Robespierre deed echter die dag nog een ontsnappingspoging met behulp van een loyale gevangenisbewaarder en vluchtte naar het Parijse Hôtel de Ville. Daar kreeg hij te horen dat hij vogelvrij was verklaard. Ten einde raad besloot Robespierre zichzelf van het leven te beroven, maar dit mislukte. Met slechts een verwonding aan zijn kaak door zijn zelfmoordpoging werd Robespierre die dag wederom in de boeien geslagen door het Franse leger. De volgende avond,  op 28 juli 1794, werden Robespierre en 21 van zijn handlangers zonder proces geleid naar de Place de la Révolution, inmiddels de Place de la Concorde. Onder luid gejuich van een menigte werden de tweeëntwintig Revolutionairen onder de guillotine gelegd en gedood. Robespierre en La Grande Terreur kwamen tot een einde.