Molukse wijken in Nederland

De afgelopen jaren waren er diverse discussies over de vraag of de ‘Molukse wijken’ in Nederland Moluks moesten blijven. Veel van deze wijken werden toegewezen aan Molukkers toen duidelijk werd dat zij niet terug konden keren naar Indonesië. Zo’n 40% van de Molukkers woont in een wijk met vrijwel alleen maar mensen van Molukse afkomst. Ondanks dat zij goed geïntegreerd zijn, is het de vraag of er sprake is van uitsluiting of ongelijke behandeling.

Indonesische onafhankelijkheid

Tijdens de onderhandelingen met Indonesië over onafhankelijkheid beloofde Nederland aan de Molukkers dat hun wens tot een eigen staat niet in gevaar zou komen. Veel van hen hadden als KNIL-militairen in het Nederlandse leger gediend en door veel Indonesiërs werden zij als verraders beschouwd. Een jaar nadat Indonesië officieel onafhankelijk werd, riepen Molukkers de Republik Maluku Selatan (RMS) uit. Nederland erkende deze staat echter niet en al gauw viel het Indonesische leger binnen. De 4000 Molukse militairen en hun families werden naar Nederland gehaald.

Huizentekort in de jaren ‘50

Vanwege het huizentekort in Nederland in 1950 huisvestte Nederland de Molukkers daarom in woonoorden, waaronder voormalige concentratiekampen. Vaak leefden zij onder erbarmelijke omstandigheden. Toen duidelijk werd dat terugkeer naar de Molukken en een eigen staat niet mogelijk waren, werden op diverse plaatsen wijken gebouwd voor en toegewezen aan de Molukse gemeenschap. Vallend onder de Dienst der Domeinen hadden deze buurten een speciale status. Vaak waren de huren lager en kregen Molukkers voorrang op andere geïnteresseerden.

Speciale wijken voor Molukkers

Op de onrusten van de jaren '70 na, verliep de integratie van Molukkers in Nederland vrij goed. Toch willen velen van hen hun wijken niet openstellen voor mensen met een andere afkomst. Zij verwijzen naar de belofte van Nederlandse ambtenaren dat de wijken Moluks zouden blijven. Het behoud van hun culturele identiteit ligt hen nauw aan het hart en de buurten kunnen in zekere zin gezien worden als vervanging voor een eigen staat - ondanks dat ze zich uiteraard gewoon aan de Nederlandse wet moeten houden.

Openstellen of erfgoed?

Ongeveer 40% van de Molukkers woont in een van de 45 nog overgebleven Molukse wijken. In totaal gaat het om zo’n 16.000 mensen. Meningen over de toekomst ervan lopen uiteen. Sommigen vinden het tijd om de wijken open te stellen voor andere mensen, anderen overwegen juist om ze tot cultureel erfgoed te verklaren of op z’n minst de Molukse voorrang in stand te houden.