Roald Dahl, een avontuurlijk personage

Op 13 september 2016 zou de Britse schrijver Roald Dahl zijn 100ste verjaardag vieren. Helaas overleed de grootste kinderboekenschrijver van Groot-Britannië op 23 november 1990 in Oxford. Hoewel Dahl niet meer onder ons is, leeft zijn erfenis voort. Nog altijd worden zijn boeken wereldwijd gelezen en herlezen. En introduceerde hij woorden zoals gruwlelijk en liegebrok. Net als zijn kinderboeken vol fantasie en doorspekt van humor, leest het leven van de schrijver weg als een avonturiersboek.

Lange zomers in Oslo

Dahl werd geboren op 13 september 1916 in Llandaff in het zuiden van Wales. Dahls ouders waren Noors, zodoende spendeerde hij tijdens zijn jeugd de lange zomervakanties in Oslo bij zijn grootouders. De jeugdige Roald had nooit gedacht dat hij later boeken voor kinderen wilde schrijven; zijn droom was om dokter te worden. Wel luisterde hij aandachtig naar de verhalen van zijn moeder over trollen en andere mythische Noorse figuren. Het leven van de jonge Dahl ging niet altijd over rozen. Op 3-jarige leeftijd verloor hij zijn oudere zus aan een blindedarmontsteking en een maand later overleed zijn vader. Ondanks deze tegenslagen besloot Dahls moeder om met haar gezin in Groot-Britannië te blijven. Op deze manier kon ze de wens van haar man vervullen om hun kinderen te laten onderwijzen op Britse scholen.

Onderwijs op Engelse kostscholen

Zodoende werd Dahl op 8-jarige leeftijd naar een kostschool gestuurd. Dahl bezocht verschillende kostscholen, maar voelde zich niet thuis in het Britse onderwijssysteem. De strenge regels van de privéscholen tergden de creatieve en rusteloze scholier. Toen zijn moeder na zijn eindexamen aanbood om het collegegeld voor de prestigieuze Oxford of Cambridge University te betalen sloeg Dahl dit aanbod af. Volgens zijn autobiografie Tales of Childhood antwoordde Dahl zijn moeder als volgt, ‘’Nee, bedankt. Na mijn eindexamen wil ik direct gaan werken voor een bedrijf dat me naar prachtige exotische plekken zoals Afrika of China zal sturen.’’

Roald Dahl trekt de wijde wereld in

Direct nadat Dahl, in 1932, zijn diploma behaalde, trok hij de wijde wereld in op zoek naar avontuur. Eerst maakte hij een expeditie naar Newfounland, Canada, om vervolgens te belandden in Tanzania. Hier werkte Dahl voor de Shell Petroleum Company. In Daar es Salaam, een stad gelegen aan de kust van Tanzania, leefde Dahl in grote luxe in het Shell huis. De werknemers van Shell hadden verschillende bedienden en een persoonlijke kok. In Tanzania beleefde Dahl een mooie tijd, waarin hij ook kennis maakte met wilde dieren en de Afrikaanse natuur.

Gevechtspiloot voor de RAF

Deze mooie periode werd ruw verstoord toen in 1939 de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Dahl meldde zich aan bij de Royal Air Force. Ondanks zijn lengte, Dahl was 1,98 lang, werd hij geaccepteerd als gevechtspiloot en kon hij al snel beginnen. In Nairobi kreeg Dahl zijn eerste vlieglessen in een Tiger Moth-vliegtuigje. Hij vervolgde zijn opleiding in Irak. In het begin van de oorlog vloog Dahl in Mediterraan Europa. Aan zijn carrière als gevechtspiloot kwam echter een abrupt einde toen hij een crashlanding maakte in Alexandrië. Aan het ongeluk hield hij serieuze verwondingen over aan zijn hoofd, ruggenwervels en heup.

Begin schrijverscarrière in Washington

Na verschillende operaties werd Dahl door het leger overgeplaatst naar Washington, waar zijn schrijverscarrière van start ging. Dahl ontmoette hier de Britse romanschrijver C.S. Forester, die hem aanmoedigde om zijn verhalen op te schrijven. De eerste korte verhalen van Dahl verschenen in de krant en verschillende tijdschriften. Al snel werden de verhalen minder realistisch en nam de fantasie het over. In 1942 publiceerde Dahl zijn eerste kinderverhaal, De Gremlins, voor Walt Disney. Het verhaal werd geen succes en Dahl keerde terug naar het schrijven van mysterieuze verhalen voor volwassenen.

Kinderverhalen

In 1953 trouwde Roald Dahl met de Amerikaanse actrice Patricia Neal. Dahl en Neal bleven 30 jaar getrouwd en kregen samen vijf kinderen. Een van hun kinderen stierf in 1962 een tragische dood. Door zijn kinderen werd Dahl geïnspireerd en aangemoedigd om kinderboeken te schrijven. Iedere avond vertelde hij zijn kinderen een verhaaltje voor het slapengaan. Deze verhalen vormden de basis voor veel van zijn populaire boeken. Dat het schrijven van boeken voor een kinderpubliek niet makkelijk was, vertelde Dahl aan de New York Times: ‘’Kinderen zijn … erg kritisch. En ze verliezen erg snel hun aandacht. Je moet ervoor zorgen dat het verhaal zichzelf blijft ontwikkelen. En als je denkt dat een kind verveeld raakt, moet je iets bedenken wat hem verrast. Iets wat prikkelt. Je moet goed weten wat kinderen leuk vinden.’’

Het grote succes

In 1961 vestigde Dahl zijn naam als kinderboekenschrijver voorgoed toen hij De reuzenperzik publiceerde. Drie jaar na dit succes publiceerde Dahl de volgende, inmiddels, klassieker, Sjakie en de Chocoladefabriek. Beide boeken werden verfilmd en hadden wereldwijd veel succes. Ondanks de populariteit van Dahls boeken, zowel onder ouders als kinderen, hebben zijn boeken ook de nodige kritiek te verduren gekregen. Sommige critici vonden dat de harde wraak van kinderen op slechte volwassenen een verkeerd beeld van de wereld aan kinderen meegaf. Dahl reageerde op deze kritiek door te zeggen dat kinderen nu eenmaal een grover gevoel van humor hebben dan volwassen. Dahl speelde met zijn gevoel voor gruwelijke humor in op de avontuurlijke geest van kinderen. Aan het kleurrijke leven van Roald Dahl kwam op 23 november 1990 een einde; hij overleed aan de gevolgen van leukemie. Gelukkig leeft zijn avontuurlijke geest nog altijd voort in zijn kinderboeken.