Ronald Reagan en zijn Strategic Defense Initiative

Vrijdag 8 juli 2016 kondigden Zuid-Korea en de Verenigde Staten een raketafweersysteem aan dat op Zuid-Koreaans grondgebied moet komen te staan. Noord-Korea liet daarop weten dat het met een fysieke reactie zal komen wanneer het systeem daadwerkelijk geplaatst wordt. Dit is niet de eerste keer dat een raketschild zorgt voor spanningen. In de jaren 80 zorgde Ronald Reagan met zijn plan voor een Strategic Defense Initiative (SDI) al voor veel ophef. 

Het ‘Strategic Defense Initiative’

Het Strategic Defense Initiative was een plan van president Ronald Reagan om de Verenigde Staten te beschermen tegen een eventuele nucleaire aanval. Reagan kondigde het plan aan op 23 maart 1983. Volgens de president moest er een systeem komen dat nucleaire raketten, die werden afgevuurd door de vijand in Moskou, kon neutraliseren. Het systeem bestond uit twee delen: afweergeschut op land, maar ook in de ruimte. Het idee was dat een raket die op aarde werd afgeschoten vervolgens vanuit een installatie buiten de dampkring werd gestopt. Het was een ambitieus plan, welke bij haar slagen de relatie met de Sovjet-Unie verder onder druk zou zetten.

Het einde van Mutual Assured Destruction?

In de koude oorlog (1947-1991) hielden de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie elkaar in evenwicht vanuit het concept ‘Mutual Assured Destruction’. Dit hield in dat het ene land genoeg kernwapens had om het andere land uit te schakelen en visa versa. Door dit systeem ontstond een balans, waarbij de twee grootmachten zich realiseerden dat beide landen verwoest zouden worden zodra de eerste raket zou worden afgevuurd. Bij dit scenario was geen van beide partijen gebaat; een nucleaire oorlog bleef dus uit. Toen Reagan het SDI introduceerde dachten veel geleerden dat dit wel eens het einde kon zijn van Mutual Assured Destruction en dat een nucleaire oorlog aanstaande was.

De bijnaam Star Wars

Het plan kreeg in de volksmond de naam Star Wars, naar de film van George Lucas die in 1977 verscheen. Het hele plan deed erg denken aan de film: het probeerde de hele planeet te beschermen tegen een nucleaire aanval en het klonk hiermee voor de meeste Amerikanen als science fiction. Achteraf bleek het plan inderdaad onmogelijk te realiseren. Het kostte teveel geld om de benodigde technologie te ontwikkelen. Het Amerikaanse leger hoopte echter dat de Sovjet-Unie zich zou wapenen tegen het SDI door zelf een soortgelijke investering te doen. Hiermee zou de begroting van de Sovjet Unie onder druk komen te staan.

Niet bang voor het SDI

Als antwoord op het Strategic Defense Initiative begon de Sovjet-Unie inderdaad aan een eigen project waarbij het al bestaande ruimteschild rond Moskou werd verbeterd. De Russen hadden noch de technologie noch de financiële middelen om de hele Unie te verdedigen, maar wilden in ieder geval zeker zijn dat Moskou kon worden beschermd. Toch lijkt het erop dat het Kremlin de uitlatingen van Reagan niet al te serieus heeft genomen. Al snel werd het programma weer gestopt en maakte de Sovjet-Unie de keuze om haar militaire budget op andere gebieden in te zetten. Hoewel zeker de angst bestond dat de Amerikanen het initiatief in de Koude Oorlog zouden nemen, leek de Sovjet-Unie in de ogen van de buitenwereld niet heel bang voor het SDI.

Ontvangst in Europa

De Sovjet-Unie kon het SDI juist gebruiken om de NAVO uit elkaar te drijven. Het SDI werd in Europa namelijk met ongeloof ontvangen. De Europeanen vreesden voor hun eigen positie, geografisch dichtbij de Sovjet-Unie, maar ook voorspelden veel economen grote problemen voor de Europese economie wanneer het plan van de grond zou komen. Het Kremlin sprak zich direct uit tegen het Strategic Defense Initiative, het deelde de visie van de Europeanen. Op deze manier hoopte Rusland de Verenigde Staten en West-Europa uit elkaar te drijven, een plan dat naar we nu weten uiteindelijk niet gelukt is. Door internationale druk en hoge kosten werd het SDI uiteindelijk op een laag pitje gezet. Meer geschiedenis nieuws lezen? Geschiedenis Magazine is hét tijdschrift voor geschiedenisliefhebbers. Laat je inspireren en profiteer van de speciale aanbieding: 1 jaar slechts € 37,50 (i.p.v. € 59,95) én 5 welkomstcadeaus!