Saladin: Gesel van de Kruisvaarders
Ondanks dat hij uitgroeide tot hun aartsvijand genoot Saladin groot respect onder de Kruisvaarders. Met name zijn eervolle en onzelfzuchtige optreden wekte bij velen van hen bewondering op. Zo veroverde hij Egypte, Syrië en grote delen van het Heilige Land, maar stierf hij toch met amper een cent op zak. De Egyptische generaal Saladin is één van de meest prominente figuren uit de Koerdische, Arabische en Islamitische geschiedenis.
Saladin werd geboren omstreeks 1137 in de Irakese stad Tikrit. Zijn eigenlijke naam was Yusuf, maar vanwege zijn prestaties zou hij bekend komen te staan als Salah-ad Din ofwel Saladin, dat ‘Rechtvaardigheid van het geloof’ betekent. Al op jonge leeftijd trad hij in dienst van zijn oom Shirkuh, een belangrijke generaal in het leger van de Syrische heerser Nur ad-Din.
Verovering van Egypte
In 1164 trok Saladin met zijn oom naar Egypte om in opdracht van Nur ad-Din de verdreven vizier Shawar in zijn positie te herstellen. Na het succes van de missie gaf Shawar het bevel aan Shirkuh en Saladin om weer te vertrekken, maar zij hadden van Nur ad-Din juist opdracht gekregen om in Egypte te blijven. Na verloop van tijd brak er onenigheid uit en Shirkuh liet Shawar om het leven brengen, waarna hij zichzelf uitriep tot nieuwe vizier van Egypte. Binnen twee weken kwam ook hij echter te overlijden, en dus werd Saladin in 1169 uitgeroepen tot de nieuwe heerser van Egypte.
Machtsconflict met Nur ad-Din
Saladin slaagde er al snel in om zijn machtsgreep op de regio te verstevigen. Verscheidene opstanden tegen zijn bewind werden neergeslagen en rivaliserende vizieren uit de omgeving werden uit de weg geruimd. Dit alles tot grote onrust van zijn voormalige meester, de Syrische heerser Nur ad-Din, die hem steeds meer als een concurrent begon te beschouwen. In 1174 begon hij een legermacht tegen Saladin te verzamelen, maar voordat hij Egypte kon binnenvallen werd hij vergiftigd en kwam hij te overlijden. Nur ad-Din werd opgevolgd door zijn elfjarige zoon as-Salih, wat al snel resulteerde in onrust binnen het Syrische rijk.
Sultan van Syrië en Egypte
Saladin maakte handig gebruik van deze situatie en trok met 700 van zijn beste ruiters naar Syrië. Een aantal lokale emirs sloot zich daar al snel bij hem aan, en met hun steun wist Saladin nog datzelfde jaar Damascus te veroveren. Op 13 april 1175 kwam het vervolgens tot een beslissende veldslag tussen de legers van Saladin en as-Salih. In de omgeving van de Syrische stad Hama werd het leger van de zoon van Nur ad-Din vernietigend verslagen en behaalde Saladin een grootse overwinning. Vervolgens veroverde hij in korte tijd de rest van Syrische rijk en riep hij zichzelf uit tot Sultan van Syrië en Egypte.
Oorlog met de Kruisvaarders
Na de annexatie van Syrië richtte Saladin zijn pijlen op de Kruisvaarders, die regelmatig Arabische handelskaravanen aanvielen en het Syrische achterland plunderden. Zijn eerste veldtocht tegen koning Boudewijn IV van Jeruzalem eindigde echter in een gigantische nederlaag met de slag bij Montsigard in 1177. Meer dan 90 procent van zijn leger van 25.000 soldaten sneuvelde en Saladin zelf wist maar ternauwernood te ontkomen aan de Kruisvaarders. Later wist de Egyptische generaal wel een invasie van de Kruisvaarders af te slaan, waarop er in 1180 vrede werd gesloten. Deze werd echter in de jaren daarop meerdere malen verbroken, met name als gevolg van de plundertochten van de Franse edelman Reinoud van Châtillon.
Slag bij Hattin
Guy de Lusignan
In het voorjaar van 1187 had Saladin genoeg van de plunderingen en viel hij met een groot leger het koninkrijk Jeruzalem binnen. Op 4 juli ontmoetten de legers van de moslims en de Kruisvaarders elkaar bij de ‘Hoornen van Hattin’. Om onduidelijke redenen marcheerde de christelijke koning Guy de Lusignan zijn leger dwars door de woestijn, waardoor zijn soldaten niet langer beschikten over toegang tot vers water. Saladin gaf zijn soldaten daarop het bevel de Kruisvaarders te omsingelen en viel vervolgens net zo lang aan totdat de christenen volledig uitgeput waren. Uiteindelijk behaalde hij een grootse overwinning met de Slag bij Hattin en nam hij zowel Reinoud als Guy gevangen.
Verovering van Jeruzalem
Enkele maanden later wist Saladin zonder veel weerstand de Heilige Stad Jeruzalem te veroveren. In reactie hierop organiseerde het christelijke Europa de Derde Kruistocht, met aan het hoofd onder meer de Engelse koning Richard I Leeuwenhart. Saladin werd door hem in 1191 verslagen bij de Slag om Arsuf, maar Richard slaagde er nooit in Jeruzalem te heroveren. In 1192 sloten de beide heersers uiteindelijk een vredesverdrag, waarbij bepaald werd dat Jeruzalem in handen van de moslims zou blijven, maar opengesteld zou worden voor christenen. Een jaar later, op 4 maart 1193, overleed Saladin aan de gevolgen van koorts. Volgens de overlevering bezat hij ten tijde van zijn dood slechts 1 goudstuk en 47 stukken zilver, omdat hij de rest had weggegeven aan zijn onderdanen.
