Johan Cruijff in de WK-finale van 1974 (Wikimedia Commons)

Seksschandaal van Johan Cruijff

Historisch schandaal - Na de gewonnen wedstrijd tegen de DDR op 30 juni 1974 was het groot feest in het hotel van de Oranje voetbalploeg. Twee dagen na het feest verschenen in Bild Zeitung foto's van Nederlandse spelers met een schaars geklede vrouw in het zwembad. De getrouwde Johan Cruijff was één van deze spelers. Het incident werd bekend als de zwembadaffaire.

Wereldkampioenschap 1974

Voetbal is tegenwoordig niet meer weg te denken van televisie en uit de kranten. In de jaren zeventig leefde de sport minder onder de bevolking dan nu. Mensen interesseerden zich voor lokaal voetbal, maar slechts enkele mensen deden dit ook voor het voetbalspel van het Nederlands elftal. Die brachten op het wereldtoneel immers niet veel terecht. De laatste keer dat het Nederlands elftal had deelgenomen aan het WK was in 1938 geweest. Toen het WK er in 1974 weer aankwam, waren de verwachtingen van het Nederlands elftal laag. Maar onder leiding van bondscoach Rinus Michels kwam het elftal in 1974 onverwachts door de voorrondes. Op 15 juni 1974 speelde het Nederlands elftal zijn eerste wedstrijd.

Oranjegekte

Tegen alle verwachtingen in won Oranje op 15 juni in Hannover deze eerste wedstrijd van het WK tegen Uruguay. Oranje speelde zich in de kijker en steeds meer mensen begonnen hierna de wedstrijden te volgen. Oranje ademde vrijheid, gewaagdheid en goed spel. Tegen Zweden werd op 19 juni gelijkgespeeld, maar tegen Bulgarije op 23 juni liet Oranje opnieuw zien waar het toe in staat was en veegde de Bulgaren met 4-1 van de mat. Nederland speelde het ‘totaalvoetbal’ waar het nog jarenlang bekend om zou staan. Het elftal voelde zich onoverwinnelijk en plaatste zich tegen alle verwachtingen voor de volgende ronde.

Finalepoule

De eerste wedstrijd van deze poule was op 26 juni tegen het Argentijnse team. Johan Cruijff scoorde zijn eerste twee WK-doelpunten en de ploeg won uiteindelijk met 4-0. De daaropvolgende wedstrijd van 30 juni werd met 2-0 gewonnen van de Oost-Duitsers. Zelfs een gelijkspel tegen de regerend wereldkampioen Brazilië zou nu voldoende zijn om in de finale te staan. Het elftal liet zich op 3 juli van zijn beste kant zien en de overwinning van 2-0 zorgde ervoor dat Oranje voor de eerste keer in de WK-finale stond.

Duitse pers

Tijdens deze wedstrijden hadden Michels en de KNVB besloten de spelers niet teveel op de hals te zitten. De ploeg leek klaar te zijn voor de wedstrijd, maar de spelers verveelden zich nadat ze wekenlang geconcentreerd in het hotel hadden gezeten. Voordat zij de wedstrijd tegen de Brazilianen hadden gespeeld en na de overwinning op de Oost-Duitsers van 30 juni, vierden zij een feestje. De bondscoach dacht dat de journalisten zich niet in hetzelfde hotel, Waldhotel Krautkrämer in Hiltrup, bevonden als het Nederlands elftal en besloot niet in te grijpen. Wat de bondscoach niet wist, was dat zich twee Duitse journalisten onder de hotelgasten bevonden. Eén van hen was Siegfried Drach van de Kölner Express.

Zwembadschandaal

Eén dag voor de halve finale tegen Brazilië plaatste hij in het Duitse blad Bild-zeitung een verhaal met de titel: 'Cruyff, Sekt und nackte Mädchen'. Het artikel beschreef het zwemfeest dat na de overwinning op Oost-Duitsland had plaatsgevonden, waarbij Nederlandse spelers in gezelschap waren van Duitse naakte vrouwen. Bild schreef over drie Duitse meisjes en dat de festiviteiten pas om zeven uur ’s ochtends waren afgelopen. Onder andere Johan Cruijff, Piet Schrijvers en de gebroeders Kerkhof zouden aanwezig zijn geweest bij het ‘feestje’.

Telefoongesprekken met de echtgenotes

Wat er precies die nacht is gebeurd, is nooit helemaal opgelost. Wel is bekend geworden dat Cruijff meteen werd opgebeld door zijn vrouw Danny, die verhaal kwam halen. Urenlange telefoongesprekken tussen het echtpaar waren het gevolg. Dat was te zien op de rekening die de KNVB na het WK aan het hotel moest betalen. De hotelrekening is bewaard gebleven en bedroeg DM 49.786,65, zo'n 25.000 euro. Eén vijfde van het bedrag daarvan bestond uit de hoge kosten van de telefoongesprekken die waren gevoerd de dag nadat het zwembadschandaal in de media was gekomen. Desondanks moest er een paar dagen na het bekend worden van het zwembadschandaal gepresteerd worden.

Finale

De finale tussen West-Duitsland (BRD) en Nederland vond plaats op 7 juni in het Olympisch stadion in München. Het duel eindigde met een stand van 2-1 in het voordeel van West-Duitsland. Dat was een grote teleurstelling voor het elftal en bovendien voor de supporters. Cruijff speelde volgens critici niet op zijn gebruikelijke niveau. Volgens sommigen zou het schandaal invloed hebben gehad op zijn spel. De prestaties die Cruijff had neergezet op het toernooi zorgden er toch voor dat hij na afloop werd verkozen tot beste speler van het WK. Hij heeft de zwembadaffaire altijd ontkend:

“Het overgrote deel van de pers is niet in staat een wedstrijd voetbaltechnisch te analyseren. Daardoor zoeken ze graag naar randverschijnselen, zeker bij zo'n belangrijke wedstrijd als de finale van het wereldkampioenschap, en is de zwembadaffaire een eigen leven gaan leiden. Ik heb er nooit op gereageerd omdat ontkennen al een bepaalde vorm van toegeven is.” (Biografie Johan Cruijff, voorjaar 2007)

Leestip:

valsspelers sportgeschiedenis Biografieën in beweging – Een cultuurhistorische analyse van levensverhalen van Nederlandse topsporters, 1928-2014
Auteur: Aad Haverkamp
Uitgeverij: Verloren
ISBN: 978 90 8704 763 4
Winkelprijs: €30,–