Atia Balba Caesonia en Atia of the Julii

Twee Romeinse vrouwen in werkelijkheid en in de serie ‘Rome’

In de bekende serie ‘Rome’ spelen verschillende karakters die gebaseerd zijn op historische figuren. Het eerste seizoen van de serie begint bij de burgeroorlogen in 49 v.Chr. tussen Julius Caesar en Gnaeus Pompeius Magnus en eindigt met de dood van Caesar. Het tweede seizoen gaat in op de machtsstrijd tussen Octavianus en Marcus Antonius. In deze serie komen ook diverse Romeinse vrouwen voor, waaronder Atia of the Julii en Octavia of the Julii. Deze twee figuren zijn gebaseerd op de werkelijke vrouwen Atia Balba Caesonia en Octavia Thurina Minor. In hoeverre zijn deze twee dames door de serie historisch accuraat weergegeven? [Let op: spoilers!]

Atia Balba Caesonia

Atia is in zowel de serie als in werkelijkheid de nicht van Julius Caesar en de moeder van Octavia en Octavianus (keizer Augustus). In de serie wordt ze echter als patriciër neergezet, terwijl ze officieel een plebejer was. Dit maakte in die tijd in werkelijkheid niet veel uit, aangezien de patriciërs in die tijd steeds minder macht hadden. Ze had haar hoge status verkregen via de politieke positie van haar oom Caesar. Ze zou in werkelijkheid echter niet tot de Julii behoren, maar eerder lid zijn van de Atii Balbi.

Atia was weduwe van de senator Gaius Octavius, waarvan ze twee kinderen had: Octavia en Octavianus. Na haar man’s dood zou ze met een andere man zijn getrouwd, Lucius Marcius Philippus. In de serie blijft Atia echter weduwe.

Karakter

In de serie wordt Atia weergegeven als een sluwe, manipulatieve verleider die alles doet om te bereiken wat ze wil. Ze zou door het vuur gaan voor haar familie, maar soms wordt haar oordeel vertroebeld door haar liefde voor Marcus Antonius. In werkelijkheid zou Atia, volgens de Romeinse historicus Tacitus, een vrome en toegewijde moeder zijn geweest. Er is ook geen bewijs dat zij iets gehad heeft met Marcus Antonius. Een groot deel van de serie gaat over de vijandigheid tussen Atia en Servilla. Servilla is gebaseerd op de historische persoon Servilla of the Junii. In werkelijkheid is er echter geen bewijs dat er enige vijandigheid tussen de twee personen zou bestaan, dit is waarschijnlijk door de serie gedramatiseerd.

Atia Balba overleed in 43 v.Chr., maar in de serie leeft ze langer. Ze ziet haar zoon de eerste Romeinse keizer worden, wat pas in 27 v.Chr. zou gebeuren.

Julia of the Julii en Julia Thurina Minor

Octavia Thurina Minor

Octavia is de dochter van Atia, de zus van Octavianus en het achternichtje van Julius Caesar. Dit komt overeen in zowel de serie als de werkelijkheid. Ze was echter geen Julii, maar behoorde tot de Octavii Rufi. Net als haar moeder had ze haar status verworven door Caesar.

Wat echter verschilt, is dat Octavia getrouwd was met de consul Gaius Claudius Marcellus in plaats van een man genaamd Glabius. In werkelijkheid kreeg ze drie kinderen van haar eerste man, terwijl ze in de serie geen kinderen van hem krijgt. Octavia Thurina werd weduwe van haar eerste man nadat Caesar was overleden, terwijl Octavia of the Julii al voor zijn overlijden weduwe werd.

Octavia trouwde in zowel de serie als de werkelijkheid met Marcus Antonius. Ze was toen nog zwanger van haar vorige man, iets wat in de serie niet het geval is. Octavia Thurina kreeg met hem twee kinderen in Griekenland. In de serie wordt ze zwanger van Antonius of haar minnaar Agrippa. Dit kind voedt zij alleen op, wanneer Marcus Antonius met Cleopatra een tweeling krijgt. In werkelijkheid had Antonius al twee kinderen van Cleopatra voordat Antonius met Octavia getrouwd was. Tijdens dit huwelijk kreeg Antonius nog een buitenechtelijk kind van Cleopatra. Octavia besluit, in zowel de serie als in de werkelijkheid, om Antonius kinderen op te voeden.

Karakter

In de serie wordt Octavia afgeschilderd als een naïeve, jonge vrouw. In werkelijkheid werd ze door haar tijdgenoten gerespecteerd als een loyale, nobele en menselijke vrouw. Octavia of the Julii wordt in de serie door Servilla verleid om met haar broer gemeenschap te hebben. In werkelijkheid is hier geen bewijs voor. Dit is, net als haar seksuele relatie met Agrippa, sterk gedramatiseerd door de serie. Octavia Thurina had een hoge reputatie en werd daarom bij haar overlijden in het Mausoleum van Augustus begraven.

Dit artikel is geschreven binnen het kader van de Nationale Romeinenweek. In deze week wordt er extra aandacht besteed aan de geschiedenis van de Romeinse tijd in Nederland, met dit jaar als thema de Romeinse vrouw. Romeinse vrouwen zijn namelijk vaak - ten onrechte - onderbelicht gebleken in de geschiedenis. Vrouwen maakten weldegelijk een belangrijk deel uit van de Romeinse samenleving.

Meer weten over Romeinse vrouwen? In ons dossier van de Romeinenweek lees je alles over ze.