Foto van Jan Toorop door Willem Witsen

Vandaag jarig: Johan III van Zweden, Jan Toorop en Bob de Moor

Hij wordt bekend door schilderijen als De Drie Bruiden (1893) en Trio Fleuri (1886). Daarnaast ontwierp hij verschillende boekomslagen. Jan Toorop wordt op 20 december 1858 op Java geboren. Zijn moeder is Aziatisch en zijn vader Afrikaans.

In eerste instantie lijken een koning van Zweden, een Javaanse schilder en een Vlaamse striptekenaar weinig overeen te komen. Toch delen Johan III van Zweden, Jan Toorop en Bob de Moor minimaal één ding: zij werden allen geboren op 20 december.

Johan III van Zweden (1537-1592) werd geboren als de zoon van de Zweedse koning Gustaaf I. Hij werd toen hij negentien jaar oud was, in 1556, benoemd tot hertog van Finland en was hier autonoom heerser. Nadat koning Gustaaf in 1560 overleed werd de oudere halfbroer van Johan, Erik XIV, koning van Zweden. Al snel ontstond er rivaliteit tussen de twee halfbroers. Erik liet Johan in 1563 gevangen nemen in het kasteel Gripsholm, waar hij vier jaar gevangen zat. De mentale toestand van Erik verslechterde echter en in 1567 werd Johan vrijgelaten. Een jaar later zette Johan met de hulp van Zweedse edelen Erik af en benoemde zichzelf tot koning. In 1570 beëindigde Johan de oorlog met Denemarken waarin Zweden sinds 1563 verwikkeld was. Hierna raakte Zweden echter in een langdurige oorlog met Rusland. Verder bouwde Johan sterke banden op met Polen, waar zijn zoon Sigismund III op de troon zat. Johan trouwde tweemaal en kreeg vier echtelijke kinderen. Daarnaast had hij nog minimaal vier buitenechtelijke kinderen bij zijn maîtresse. Op binnenlands gebied liet Johan zijn sterke katholieke voorkeuren doorschemeren, waarin hij werd aangemoedigd door zijn Poolse vrouw. Dit leidde tot onrust in het Lutheraanse Zweden. Op 17 november 1592 overleed Johan, waardoor zijn zoon Sigismund zowel koning van Polen als van Zweden werd.

Jan Toorop (1858-1928) werd geboren op Java. Zijn moeder was half Chinees en half Javaans, terwijl zijn vader afstammeling was van Afrikanen afkomstig uit hedendaags Ghana, die dienden in het Koninklijk Nederlands Indisch Leger (KNIL). Nadat Toorop anderhalf jaar een opleiding had genoten in Batavia, vertrok hij voor beter onderwijs naar Nederland. De rest van zijn familie liet hij achter in Nederlands-Indië. Toorop studeerde aan verschillende instellingen in Nederland en oorspronkelijk was zijn opleiding op de commercie gericht, maar zijn artistieke belangstelling bracht hem in 1880 naar de Rijksacademie van Beeldende Kunsten. Hier studeerde hij twee jaar, waarna hij naar de Academie voor Schone Kunsten in Brussel vertrok. Hij voegde zich bij de artistieke groepering Les XX, die zich rond de Vlaamse schilder James Ensor ophield. Toorop schilderde in verschillende stijlen, waaronder het realisme, impressionisme, neo-impressionisme en post-impressionisme. In 1886 trouwde Toorop met de Engelse Annie Hall, waardoor hij regelmatig heen en weer reisde tussen Den Haag, Brussel, Katwijk aan Zee en Engeland. Na 1890 ontwikkelde Toorop zijn karakteristieke symbolistische stijl, met dynamische, onvoorspelbare lijnen gebaseerd op Javaanse motieven. In 1905 bekeerde Toorop zich tot het katholicisme, waardoor zijn schilderijen een meer religieus karakter kregen. Toorop overleed op 3 maart 1928 in Den Haag. Zijn dochter, Charley Toorop, werd ook een beroemd schilder. Zijn tweede dochter overleed vlak na haar geboorte.

Bob de Moor (1925-1992) werd geboren in Antwerpen en al op jonge leeftijd begon hij te tekenen. Tijdens zijn jeugd ontwikkelde De Moor voornamelijk een voorliefde voor het tekenen van zeilschepen. Hij ging studeren aan de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. In 1945 debuteerde De Moor met de strip Bartje in De kleine zondagsvriend. Hierna volgde meerdere opzichzelfstaande kleine strips. Hij tekende zowel Nederlands- als Franstalige strips. Al snel verschenen strips van De Moor in Het Handelsblad, De Nieuwe Gazet en Ons Volkske. Vanaf 1946 verscheen het stripweekblad Kuifje. Het weekblad werd opgezet door Raymond Leblanc en Hergé en speelde zich af rond het stripfiguur Kuifje. In 1949 begon De Moor voor dit stripweekblad te werken, waarin hij de strips De Leeuw van Vlaanderen en De Kerels van Vlaanderen maakte. Vanaf 1950 begon De Moor persoonlijk voor Hergé te werken, waar hij uitgroeide tot zijn persoonlijke assistent. Hij hield zich bezig met het hertekenen van oude albums van Kuifje en tekende de achtergronden in nieuwere werken. Het meesterwerk van De Moor is Cori, de Scheepsjongen, waarin hij zijn voorliefde voor de zee en scheepvaart kon uiten. Cori was een scheepsjongen die in de zestiende en zeventiende eeuw voor de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) werkte. Er verschenen vijf verschillende verhalen over Cori. Op latere leeftijd werd De Moor artistiek directeur van uitgeverij Le Lombard en mededirecteur van het Belgisch Stripmuseum. De Moor overleed in 1992. Nog altijd wordt hij gezien als één van de pioniers van de Belgische strip.

Personen: 

Geschiedenis magazine 3 van 2024 nu in de winkel

Het derde nummer van 2024 is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Olympias, moeder van Alexander de Grote

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.

Het ‘sterrenkamp’ in Bergen-Belsen

Lees het aankomende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.

Lees het eerste jaar Geschiedenis Magazine extra voordelig én kies een welkomstcadeau!

Jan van Schaffelaar

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.