Verkiezingen in Irak

Ondanks de terreurdreiging zijn de Irakezen op 30 april 2014 naar de stembus gegaan voor de eerste democratische verkiezingen sinds het vertrek van de Amerikaanse troepen. Als veiligheidsmaatregel werden auto´s geweerd, maar alsnog werden twee vrouwen slachtoffer van een autobom in het noorden van Irak. De verkiezingen in Irak hebben ook in voorgaande jaren hun tol geëist.

Verkiezingen Irak 2005

In januari 2005 werden er voor het eerst sinds 1953 democratische verkiezingen in Irak georganiseerd. Deze verkiezingen werden onder leiding van de Amerikanen gehouden en werden gebaseerd op de voorlopige grondwet Transitional Administrative Law (TAL). De verkozen Assemblee zou na de verkiezingen een presidentiële raad aanstellen waarbij een president, twee vicepresidenten en een premier gekozen moesten worden.

Terreurdreiging

In plaats van het eenpartijstelsel van Saddam Hoessein konden de Irakezen dat jaar kiezen uit 111 partijen. De kandidaten mochten geen banden hebben met het leger, de voormalige regering en een gedeelte van de kieslijst moest uit vrouwen bestaan. Het uitzicht leek positief, maar de verkiezingen werden verstoord door veel aanslagen. Zeker 200 kandidaten werden in de aanloop naar de verkiezingen om het leven gebracht en meer dan 100 stemlocaties werden aangevallen. Tenminste 44 mensen stierven bij de aanslagen op stembureaus. De dreiging van geweld zorgde er voor dat buitenlandse waarnemers niet overal ter plaatse konden zijn om de gang van zake te controleren.

De Koerdische Jalal Talabani werd tot president verkozen en zijn twee vice-presidenten waren de soennitische Ghazi Al-Yawar en de sjiitische Adel Abdul Mehdi. Nouri Al-Maliki werd aangewezen als premier van Irak. Het was voor het eerst in de geschiedenis van Irak dat een Koerd de leider van het land werd.

Verkiezingen Irak 2009

Bij de verkiezingen in januari 2009 vreesde men wederom voor aanslagen. Het aantal partijen waarop men kon stemmen was inmiddels toegenomen tot 400. De beveiliging werd verder aangescherpt tijdens deze verkiezingen, waardoor er meer mogelijkheid was tot campagne voeren door de politici. Ondanks maatregelen als een voertuigverbod, een avondklok en gesloten grenzen kwamen alsnog 8 kandidaten om het leven.

Ook al werden de verkiezingen in 2009 niet openlijk geboycot door bepaalde groeperingen, toch daalde het aantal stemmers ten opzichte van de vorige verkiezingen: van 58% in 2005 naar een opkomst van 51% in 2009. Wederom werd Talabani tot president benoemd en Al-Maliki tot premier.

Verkiezingen Irak 2014

De veiligheidsmaatregelen bij de verkiezingen in 2014 waren strikt: militairen op elke hoek van de straat, een verbod op auto’s en werden winkels gesloten. Alles werd in werking gesteld om een herhaling van het bloedvergieten in 2005 te voorkomen. In de dagen voor de verkiezingen vielen er tientallen doden bij bomaanslagen bij Koerdische en Sjiitische partijbijeenkomsten.

Aan het einde van de dag werd een opkomst van zo’n 40% gemeten, de exacte getallen en de uitslagen van de verkiezingen zullen nog enige tijd op zich laten wachten. In het westen van Irak bleven vele mensen thuis, maar in het beter beveiligde zuiden van Irak was de opkomst hoog. 24 kiezers kwamen om door aanslagen. Hoogstwaarschijnlijk zal de zittende premier Al-Maliki, die sinds 2006 premier is, de verkiezingen winnen.