Vrede van Utrecht: Ondertekening van het vredesverdrag

Dit weekeinde gaan de eerste activiteiten rondom de viering van 300 jaar Vrede van Utrecht van start. In aanloop naar deze gelegenheid presenteert tekencollectief 'De Inktpot' vandaag de laatste editie van 'De Vrede van Utrecht Stript', dat inmiddels is gebundeld in het stripboek 'De dans van de gezanten'. De laatste strip van de reeks is getekend door Albo Elm en vertelt het verhaal rondom de ondertekening van het vredesverdrag.

In werkelijkheid was de Vrede van Utrecht geen enkel vredesverdrag, maar bestond het geheel uit een reeks overeenkomsten die gesloten werd gedurende een periode van meerdere jaren. De eerste besprekingen die een einde moesten maken aan de Spaanse Successieoorlog (1701-1714) begonnen al in 1705, maar verliepen uiterst moeizaam. Het Grote Werk, zoals de vredesonderhandelingen al snel bekend kwamen te staan, liep meerdere malen spaak, met als gevolg dat de verschillende partijen na verloop van tijd de gezamenlijke besprekingen achterwege lieten en liever één op één gingen onderhandelen.

'Bij ons, over ons, zonder ons'

Deze gang van zaken pakte uiteindelijk zeer nadelig uit voor de Republiek, want het kwam er in de praktijk op neer dat Engeland grotendeels in staat was om eigenhandig de vredesvoorwaarden te bepalen. Zo sloten de Britten op 26 maart 1713 een afzonderlijk verdrag met Spanje waarmee ze het zeer lucratieve Asiento op de Spaanse koloniën geheel voor zichzelf opeisten. Ook in de onderhandelingen tussen coalitie en de Fransen speelde de Republiek vervolgens een beperkte rol. Of, zoals de Franse diplomaat Melchoir de Polignac het treffend samen vatte: ‘We onderhandelen bij u, over u, zonder u’.

Vrede van Utrecht

Op 11 april 1713 kwamen de onderhandelingen omtrent de Vrede van Utrecht grotendeels ten einde. Die ochtend kwam er in de Ridderschapsstraat een einde aan de oorlog tussen Engeland en Savoye enerzijds en Frankrijk anderzijds. Later die dag sloten de Fransen op de Plompetorengracht 5-7 eveneens vrede met Portugal en Pruisen. De overeenkomst tussen Frankrijk en de Republiek liet uiteindelijk nog het langst op zich wachten: pas om 3 uur in de ochtend van 12 april 1713 werd die vrede getekend. Om de eenheid tussen de overeenkomsten te bewaren werd echter later besloten het verdrag te antedateren naar 11 april 1713.

Festiviteiten

In de weken die volgden vonden nog een paar afrondende onderhandelingen plaats. Zo sloot Spanje op 10 juni nog vrede met Savoye en werd pas op 13 juli de oorlog met Engeland officieel beëindigd. Een dag later werd de afronding van de vredesonderhandelingen groots gevierd in Utrecht met parades en klokkenspelen. Enkele andere Europese steden waren de Domstad wat dat betreft al voorgegaan. Zo was Londen op 7 juli 1713 al getrakteerd op een groots vuurwerkspektakel, bestaande uit meerdere vuurfonteinen die versierd waren met de letters AR, een verwijzing naar de Engelse koningin Anna.

Maliebaan

Toch betekenden de afsluitende festiviteiten nog niet het definitieve einde van de Vrede van Utrecht. Dat kwam pas tot stand op 6 februari 1715, toen de Spaanse hertog van Osana en de Portugese graaf van Tarouca elkaar op een winterse middag ontmoetten op de Maliebaan. Daar sloten de twee diplomaten een voorlopige vrede tussen hun beide landen, die later buiten de stad geratificeerd zou worden.

Lees meer over de afronding van de Vrede van Utrecht in de laatste editie van ‘Vrede van Utrecht stript’, de tekenreeks die op een luchtige en toegankelijke wijze de gebeurtenissen rondom de vredesonderhandelingen van 1713 illustreert. Maak via IsGeschiedenis bovendien kans op het stripboek 'De dans van de gezanten' , een bundeling van alle strips van tekencollectief de Inktpot over de Vrede van Utrecht.