Zwarte zaterdag en reizen in de Oudheid
Auto’s bepakt met aardappelen, strandspullen, tenten en schreeuwende kinderen staan al uren stil door de massale files op de route du soleil. Alsof er sprake is van een vogeltrek, lopen de landen in Noord-Europa leeg en vertrekt er een stoet aan caravans en auto’s op weg naar het zuiden: de vakantie-uittocht. Vandaag is het weer zwarte zaterdag. Het maken van reizen is al eeuwen oud. Zelfs de romeinen maakten al tripjes.
Ondanks alle ongemakken maakten romeinen al reizen. Egypte en Griekenland behoorden tot de favoriete bestemmingen, naast Rome zelf. Eén van de redenen dat het mogelijk maakte was het goede weggennet. De wegen waren in de eerste plaats door de overheid aangelegd voor het leger, maar iedereen kon er natuurlijk gebruik van maken. Onderweg werd de reiziger overigens wel opgezadeld met de nodige ongemakken van tolheffingen en havengelden. Men reisde te voet, tenzij er genoeg geld was om dragers te betalen, een kar, rijtuig, ezels of paarden. Het doel om een reis te maken was echter anders dan in de hedendaagse maatschappij. Zo bezochten mensen orakels en geleerden. De meest gebruikte reden was echter het zakelijke – of politieke doeleinde. Maar een reis ondernemen was duur. Slechts de leden van de Romeinse bovenlaag konden het zich dan ook veroorloven om ‘toeristische reizen’ te ondernemen. Egypte had tal van toeristische attracties. Bijvoorbeeld het voeden van de heilige krokodil, de piramides en bijvoorbeeld de Memnon-kolossen. Maar Rome bleef de toeristische plek bij uitstek. Ook in de 21e eeuw trekken die bestemmingen ieder jaar nog veel toeristen. Een groot verschil met nu was echter wel dat reizen in de Oudheid slechts was weggelegd voor de zeer rijken en machtigen, zoals de bovenlaag van de Romeinse senatoren. Zij beschikten immers over de middelen en de connecties om lange en verre reizen te ondernemen. Een zwarte zaterdag zoals vandaag het geval is kenden zij dan ook niet. De zwarte zaterdagen vallen meestal in het laatste weekend van juli of het eerste weekend van augustus.
