Rellen Londen bloedig neergeslagen

De rellen in Londen hebben weer een leven geëist. Een 68-jarige man overleed in de nacht van donderdag op vrijdag in een ziekenhuis aan zijn verwondingen. Ook in 1381 waren er rellen in Londen. Het was de tijd van de Engelse Boerenopstand.

Het was een opstand in het laatmiddeleeuwse Europa. De Boerenopstand luidde het begin van het einde van de horigheid in Engeland in. Het was de meest extreme en wijdverspreide opstand in de Engelse geschiedenis. Daarnaast is het ook de best gedocumenteerde opstand van de middeleeuwen. De opstand van 1381 was zelf overigens een mislukking.

Horigheid

De maatschappij in middeleeuws Europa was opgebouwd uit rangen en standen. Horigen waren boeren die bepaalde verplichtingen hadden ten opzichte van de leenheer. Ze moesten een gedeelte van de opbrengst van het land aan deze heer afdragen , belasting betalen, en hem tevens bepaalde diensten verlenen aan de heer. Maar het werkte vice versa. De horigen waren niet de eigenaar van het stukje land dat ze verbouwden, maar hadden wel de gebruiksrechten. Ze pachtten zodoende een stuk land van de leenheer. De pachters hadden zekere rechten waaronder het erfrecht. Het stuk land kon dan ook na de dood van de pachter overgaan op zijn zoon. In ruil daarvoor waren ze gebonden aan het land en tevens aan de leenheer. Beide waren namelijk een verbintenis aangegaan: het leenstelsel ook wel het feodale stelsel. De heer moest op zijn beurt rechtszekerheid en veiligheid garanderen aan de horigen. Het nadeel van het stelsel was dat in tijden van nood of oorlogen, de belastingen die de boeren moesten betalen hoger lagen.

Oorlog en de pest

Dat was ook het geval tijdens de regeerperiode van Richard II (1367–1400). Het was een tijd die gekenmerkt werd door de Zwarte Dood, een grootschalige uitbraak van de pest die huishield tussen 1348 en 1350. Twee derde van de bevolking in Europa stierf. Daarnaast was het ook een periode van oorlogen. De honderdjarige oorlog, een reeks oorlogen tussen Engeland en Frankrijk met als inzet de troon in Frankrijk van 1337 tot 1453, bracht hoge kosten voor de staat en de bevolking met zich mee. In tijden van oorlog werd de belasting vaak door de leenheren verhoogd. Deze centrale belastingen drukten dan ook als een zware last op de boeren. Doordat veel mensen waren gestorven als gevolg van de pest, moesten de overlevenden dubbel werk verzetten. Maar door een gebrek aan werkkracht konden ze ook hogere eisen stellen aan de leenheer, zoals minder werkuren, hogere lonen en vrijheid. Aanvankelijk zaten de heren dus met de handen in het haar tot 1351. De regering wilde terug naar de status quo van voor de pest. De handhaving van de wet van 1351 zorgde voor grote mate van onrust onder de bevolking. Maar pas in de jaren ’80 mondde deze onrust uit in een volksprotest.

Opstand

De opstanden begonnen in Essex. Op 30 mei 1381, toen de hoofdelijke belastingen werden geïnd, weigerde de bevolking van het dorp om hieraan te voldoen. Het nieuws breidde zich als een lopend vuurtje uit naar de omliggende dorpen. In de graafschappen Essex en Kent kwamen mensen in opstand. Londen volgde. Rebellen onder leiding van Wat Tyler trokken naar de hoofdstad. Hij was de leider van de opstand. Tyler was zelf een ambachtsman, maar desondanks trok hij zich het lot van de boerenbevolking aan. Hij wilde hervorming van het feodale systeem en meer rechten voor de boerenbevolking. In de nacht van 12 juni opende Willem Tonge, een wethouder van aanzien, de Londense stadspoort, waardoor de massa  van opstandelingen/rebellen de stad instroomde. . Of hij dit deed uit angst of uit steun voor de opstandelingen is niet bekend.

IJdele hoop

Een dag later, op 14 juni werd de Tower of Londen bestormd. De opstand verspreidde zich snel over de provincie. Nadat er enkele edelen gedood waren door  Wat Tyler en zijn rebellen, besloot de koning te onderhandelen. Hij sprak de woorden: “Gij zult geen kapitein hebben, maar mij," Op 14 juni ging de koning akkoord met de eisen van het volk. Er kwam een afschaffing van de onvrijheid van de horigen en van de herendiensten. De opstandige boeren waren tevreden met de behaalde resultaten. Het bleek ijdele hoop.

Gewelddadig einde

De volgende dag, op 15 juni, stelden de overgebleven opstandelingen verdere eisen, waaronder afschaffing van de vogelvrijverklaring. Ook wilden zij dat de kerkelijke bezittingen onder het volk verdeeld werden, twee derde van het land behoorde in die tijd toe aan de kerk. In eerste instantie leek de koning akkoord te gaan met de eisen. Maar de dood van de leider van de opstand, Wat Tyler, gooide roet in het eten. De opstandelingen kwamen wederom in protest en deze keer werd de opstand bloedig neergeslagen. Een georganiseerde militie van 7000 edelen rukte op tegen de opstandelingen. De meeste leiders werden vervolgd, gevangen genomen en geëxecuteerd. Na de ineenstorting van de opstand, werden de concessies van de koning dan ook snel ingetrokken. De opstand was mislukt. Desondanks was er een proces in werking gezet dat uiteindelijk zou leiden tot de afschaffing van het leenstelsel.

Rellen 2011

Zaterdag braken de eerste rellen in Engeland uit. De politie in Londen heeft sindsdien 1009 mensen gearresteerd in de Britse hoofdstad, van wie er inmiddels 464 zijn aangeklaagd. In andere Britse steden waar ook rellen uitbraken, werden in totaal meer dan 500 arrestaties verricht. Zeker 186 agenten zijn gewond geraakt tijdens de onlusten. De politie in Londen kreeg na de eerste rellen de beschikking over 16.000 manschappen. Dit aantal blijft tot en met het weekeinde inzetbaar om nieuwe onlusten te voorkomen.