Geen afbeelding beschikbaar

4 januari jarig: Wat Tyler, Jacob Grimm en Louis Braille

Op vijfjarige leeftijd raakt Louis Braille als gevolg van een ongeluk met een priem blind aan beide ogen. Vervolgens besluit hij de rest van zijn leven te wijden aan het ontwikkelen van een aparte schrijfmethode voor blinden. Opmerkelijk genoeg creëert hij het uiteindelijke resultaat, het brailleschrift, met behulp van het werktuig dat hem oorspronkelijk verblindde: een priem. Louis Braille werd geboren op 4 januari 1809.

De Engelse leider van een boerenopstand, een Duitse taalkundige en de Franse bedenker van het brailleschrift. Veel hebben Wat Tyler, Jacob Grimm en Louis Braille op het eerste gezicht niet gemeen. Toch delen ze minstens één ding: 4 januari, hun geboortedag.

Wat Tyler (1341-1381) was de leider van de Engelse boerenopstand in 1381. Hij werd geboren op 4 januari 1341, waarschijnlijk te Essex. In 1381 besloot de Engelse koning Richard II een belastingverhoging in te voeren omdat de schatkist leeg was. Dit leidde tot grote ontevredenheid onder de arme bevolking, omdat zij hetzelfde bedrag moesten betalen als de rijken in het land. In totaal kwamen er ruim 50.000 boeren en ambachtslieden in opstand, die vervolgens kleermaker Wat Tyler aanwezen als hun aanvoerder. Onder zijn leiding veroverde het rebellenleger Canterbury en trok het vervolgens naar Londen. Daar kregen zij toegang tot de Tower of Londen en vernielden ze het paleis van Savoy. Richard zag zich genoodzaakt de rebellen tegemoet te komen en beloofde de maatregelen weer in te trekken. Toen Wat Tyler echter na het sluiten van de wapenstilstand alleen naar de tent van de koning reed om te onderhandelen werd hij vermoord door Sir William Walworth, de burgemeester van Londen. Na zijn dood raakte het boerenleger in paniek en sloeg het op de vlucht. Wat Tyler overleed 15 juni 1381 op 39-jarige leeftijd.

Jacob Grimm (1785-1863) was een Duits jurist en taalkundige. Hij werd geboren op 4 januari 1785 in het Duitse stadje Hanau. Evenals zijn vader begon Jacob met een opleiding in het recht, maar in 1805 stapte hij over op een studie literatuur. Na afloop kreeg hij, samen met zijn jongere broer Wilhelm, een betrekking in de universiteitsbibliotheek van Kassel, waar de twee zich onder andere bezig hielden met het verzamelen en de bestudering van Duitse literatuur. In 1812 publiceerden de Gebroeders Grim samen het ‘Kinder- und Hausmärchen’, een verzameling van 201 sprookjes en 10 kinderlegenden. Later begonnen de twee ook aan het opstellen van ‘Das Deutsche Wörterbuch’, een project dat pas in 1961 voltooid werd. In 1822 verbond Jacob zijn naam eveneens aan de ‘Wet van Grimm’, die betrekking heeft op de eerste klankverschuiving die het Germaans onderscheid van de Proto-Indo-Europese taal. Vanwege zijn grote rol in de bestudering van de oorsprong van de Germaanse taal en cultuur raakte Jacob verder ook betrokken bij het politieke proces van de Duitse eenwording. Zo kreeg hij in 1848 in het revolutionaire Frankfurter Parlement, dat tevergeefs probeerde van Duitsland een eenheidsstaat te maken. Jacob Grimm overleed 20 september 1863 op 78-jarige leeftijd. De eenwording van Duitsland kwam enkele jaren later tot stand in 1871.

Louis Braille (1809-1852) was de Franse bedenker van het brailleschrift. Hij werd geboren op 4 januari 1809 in een dorpje vlakbij Parijs. Op driejarige leeftijd kreeg Louis bij een ongeluk in de werkplaats een kleine priem in zijn rechteroog, waardoor het geïnfecteerd raakte. Niet veel later sloeg de infectie over op zijn andere oog en rond zijn vijfde levensjaar was hij volledig blind. Ondanks het ongeluk leerde Louis al snel omgaan met zijn beperkingen en maakte hij indruk op de lokale priester als een intelligente leerling. Op tienjarige leeftijd werd hij toegelaten tot het ‘Nationale Instituut voor Blinde Jongeren’ te Parijs. Daar kwam hij in aanraking met het ‘nachtschrift’, een systeem van reliëfcodes dat was bedacht door de Franse officier Charles Barbier om aan het front ’s nachts boodschappen door te kunnen geven.  Braille besloot het schrift aan te passen om het geschikt te maken voor blinden en presenteerde in 1829 de eerste versie van het brailleschrift. De rest van zijn leven wijdde hij aan het perfectioneren van het systeem. Louis Braille overleed 6 januari 1852, twee dagen na zijn 43ste verjaardag. Pas twee jaar na zijn dood werd het brailleschrift officieel ingevoerd als lesmethode op het Nationale Instituut voor Blinde Jongeren.

Personen: 

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

nummer 1 van 2025

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 23 januari. Neem vóór donderdag 9 januari een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief.