Geschiedenis van de SNS Bank

Met deze oplossing hebben we erger kunnen voorkomen, maar het is geen situatie om tevreden over te zijn. We moeten een ingreep als deze in de toekomst zien te voorkomen

Aldus minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem, na de bekendmaking dat SNS Reaal volledig in staatshanden komt. De nationalisatie, die de Nederlandse staat 3,7 miljoen euro kost, voorkomt een bankroet voor de ‘Samenwerkende Nederlandse Spaarbanken’, waarvan de geschiedenis terug gaat tot de vroege 19e eeuw.

Vanaf 1817 maakte Nederland kennis met de eerste spaarbanken. De Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen vestigde in dat jaar zogenaamde ‘nutsspaarbanken’ in Workum en Haarlem. In de decennia die volgden werden in heel Nederland spaarbanken opgericht. Hier konden klanten contant geld storten en opnemen, waarbij hun tegoeden werden opgetekend in een spaarbankboekje.

In 1881 werd de overkoepelende Rijkspostspaarbank in het leven geroepen, om sparen onder de Nederlandse bevolking te stimuleren. Dankzij dit streven stond de teller van het aantal geopende spaarrekeningen rond 1930 op 2,2 miljoen. Vanuit zowel sociaaldemocratische als katholieke hoek ontstond in de eerste helft van de 20e eeuw de roep om verdere collectivisering van het bankwezen. Enkele kleinschalige fusies waren hiervan het gevolg.

Pas na de Tweede Wereldoorlog vond op grotere schaal toenadering tussen spaarbanken plaats. Onder het motto ‘hard werken, spaarzaam leven’ versterkte het spaarbankenwezen in de tweede helft van de 20e eeuw haar marktpositie. Om het hoofd te bieden aan de toenemende concurrentie van boerenleen- en handelsbanken, werd in 1960 de Algemene Spaarbank Nederland (ASN) opgericht. Vanaf dat moment boden spaarbanken ook betaalrekeningen aan en verstrekten zij persoonlijke leningen en woonhypotheken.

Vanaf de jaren ’70 vond een verdere toenadering tussen spaarbanken plaats, die in de jaren ’80 uitmondde in een fusiegolf. In 1987 vloeide hier de SNS Bank uit voort. Ook in de afgelopen twee decennia voltrok zich een aantal fusies, waarvan die tussen SNS en Verzekeringsmaatschappij REAAL in 1997 de meest noemenswaardige is. Vanaf 2000 breidde SNS verder uit, volgde een beursgang en werd de bank dankzij de overname van Zwitserleven in 2008 een belangrijke speler op het gebied van pensioenfondsen. Vanwege de kredietcrisis ontving de bank in datzelfde jaar kapitaalsteun van de Nederlandse Staat.

In december 2012 bleken de problemen bij SNS groter dan gedacht. Om een ‘bankenrun’ van rekeninghouders te voorkomen, is op 1 februari 2013 besloten tot staatsingrijpen. Dijsselbloem is van mening dat het behoud van SNS Reaal van belang is om de ‘diversiteit in het bankenlandschap’ te waarborgen. De optimistische minister van Financiën verwacht de 3,7 miljard uiteindelijk weer terug te verdienen, en in de toekomst dergelijke problemen te kunnen voorkomen.