16 februari jarig: Frederik Willem I van Brandenburg

Na de moeizaam verlopen Dertigjarige Oorlog herstelt hij als keurvorst van Brandenburg de heerschappij van de Hohenzollerns. Door zich vervolgens in verscheidene oorlogen te mengen, slaagt hij erin een stevige basis voor de toekomstige macht en reputatie van de Pruisische monarchie te vestigen. Frederik Willem I, ook wel bekend als de Grote Keurvorst of Soldatenkoning, werd geboren op 16 februari 1620.

Frederik Willem werd als lid van het Huis Hohenzollern geboren in Cölln, vlakbij Berlijn. Hij was de oudste zoon van keurvorst Georg Willem van Brandenburg en Elisabeth Charlotte van de Palts, kleindochter van Willem de Zwijger. Frederik Willem woonde en studeerde vanaf 1634 ruim vier jaar in Nederland, waar het tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) een stuk veiliger was dan in het voortdurend belaagde Brandenburg.

Toen hij zijn vader in 1640 opvolgde als keurvorst van Brandenburg, verkeerde zijn grondgebied in een erbarmelijke situatie, als gevolg van zwak militair optreden van Georg Willem. Frederik Willem I toonde zich een daadkrachtig leider en voerde, mede naar Nederlands voorbeeld, bestuurlijke, economische, maritieme en vooral militaire hervormingen door. Hij bouwde in korte tijd een groot en sterk Pruisisch-Brandenburgs leger op van meer dan 30.000 manschappen.

Op 7 december 1646 trouwde Frederik Willem I in Den Haag met Louise Henriëtte van Nassau, dochter van Frederik Hendrik van Oranje. Het echtpaar kreeg, ondanks een aantal miskramen, zes kinderen. De periode die volgde stond in het teken van voortdurende alliantiewisselingen met Zweden, Polen, Frankrijk en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Hij was betrokken bij zowel de Noordse Oorlog (1655-1660) – waarna hij volledige soevereiniteit over het hertogdom Pruisen verkreeg – als de Hollandse Oorlog (1672-1679).

Hij veroverde voornamelijk veel grondgebied op Zweden, maar moest dat uiteindelijk onder Franse druk weer afstaan bij de Vrede van Nijmegen (1678/79). Met het Edict van Potsdam in 1685 bood Frederik Willem I, op dat moment als bondgenoot van Willem III van Oranje, de hugenoten die na de herroeping van het Edict van Nantes door Lodewijk XIV uit Frankrijk waren verdreven, een veilig onderkomen.

Frederik Willem I overleed op 9 mei 1688 in Potsdam, vlak voordat grote verschuivingen in staatkundige verhoudingen op zouden treden – hoewel hij op de hoogte was van de plannen van Willem III, die datzelfde jaar nog de Glorious Revolution op zijn naam zou zetten.

<h3>Bronnen</h3>
<p>- Britannica, <a href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/218038/Frederick-William/2469/... target="_blank">Frederick William</a></p>
<p>- Kunst en Cultuur, <a href="http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/15782-the-soldiers-king-p... target="_blank">The Soldiers King (...)</a></p>
<p> </p>
<p><strong>Afbeelding</strong></p>
<p>- Gerrit van Honthorst, <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/Gerrit_van_Honthorst_... target="_blank">Dubbelportret van Frederik Willem (...)</a>, 1647</p>

Rubrieken: 

Partners: 

Personen: 

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief.