Iconische nieuwslezer Walter Cronkite

Op dinsdag 2 april 2013 maakte de NOS bekend dat Annechien Steenhuizen de opvolger van Sascha de Boer wordt als presentatrice van het Achtuurjournaal. De belangstelling voor deze wisseling van de wacht getuigt van de behoefte van het kijkerspubliek aan een nieuwslezer als betrouwbare televisiepersoonlijkheid. In de jaren ’60 en ’70 zette de populaire Amerikaanse anchor Walter Cronkite de standaard voor dit ‘moderne’ verwachtingspatroon.

Walter Leland Cronkite Jr. werd geboren op 4 november 1916 in St. Joseph, Missouri. Hij stamde af van Nederlandse kolonisten in Nieuw-Amsterdam (het latere New York) en zijn naam zou dan ook een verbastering zijn geweest van ‘Krankheyt’. Tijdens zijn middelbare schooltijd werd Cronkite’s journalistieke interesse gewekt. Toen hij aan de University of Texas in Austin studeerde schreef hij onder meer voor de universiteitskrant Daily Texan. Na zijn afstuderen koos hij voor een carrière in de journalistiek en ging hij achtereenvolgens aan de slag voor de Houston Post en United Press. Na afloop van de Tweede Wereldoorlog was hij voor United Press correspondent bij de processen van Neurenberg.

Bekendmaking moord op John F. Kennedy

In 1950 kwam Cronkite terecht bij televisiezender CBS, waar hij gedurende de jaren die volgden verschillende functies vervulde. In 1962 was hij één van de initiatiefnemers voor het lanceren van CBS Evening News. Hij werd aangesteld als nieuwslezer en bouwde in die hoedanigheid in korte tijd een reputatie op van een gerespecteerde, onpartijdige en eerlijke nieuwslezer. Eén van zijn beroemdste televisieoptredens vond al plaats op 22 november 1963. Met de oprecht emotionele wijze waarop hij de dood van president John F. Kennedy kenbaar maakte aan het Amerikaanse publiek, leek hij onbewust de basis te leggen voor zijn latere onschendbare status (zie filmpje onderaan artikel, in het bijzonder vanaf 5:00).

“And that’s the way it is”

Vanaf 1968 slaagde het CBS Evening News er dankzij Cronkite voor het eerst in hogere kijkcijfers te halen dan de directe concurrent, NBC’s Huntley-Brinkley Report. Kenmerkend voor Cronkite was de luchtige zin waarmee hij standaard het nieuws afsloot: “And that’s the way it is”. Daarnaast droegen de wijze waarop hij verslag deed van de langdurige Vietnamoorlog, zijn afkondiging van de maanlanding van de Apollo 11 in 1969 en de primeur die Cronkite in 1972 had met de bekendmaking van het Watergateschandaal, bij aan zijn rijzende ster. Zo kwam hij halverwege de jaren ‘70 in een poll naar voren als ‘de meest betrouwbare man van de Verenigde Staten’.

Erkenning en laatste levensfase

Voor zijn onderscheidende televisieoptredens won Cronkite verscheidene mediaprijzen, waaronder de Peabody en Emmy Awards. In maart 1981 zette hij na negentien jaar een punt achter zijn roemrijke carrière als de iconische nieuwslezer van CBS. Maar liefst 36 miljoen Amerikanen bekeken op 6 maart de allerlaatste nieuwsuitzending die hij presenteerde. Cronkite bleef daarna nog wel een tijdje werkzaam bij de omroep en schreef een aantal boeken, waaronder A Reporters Life in 1996. In 2005 overleed zijn vrouw Betsy en in 2009 werd bij hem een cerebrovasculaire ziekte vastgesteld. Aan de gevolgen daarvan overleed de 92-jarige Walter Cronkite op 17 juli 2009 in New York City.

Annechien Steenhuizen

Sinds Walter Cronkite lijken een geloofwaardige status en krachtige persoonlijkheid belangrijke maatstaven te zijn geworden het vakmanschap van de nieuwslezer. In Nederland gold Joop van Zijl, die van 1977 tot 1996 het NOS Journaal presenteerde, als eerste soortgelijke anchorman. Het is nu aan Annechien Steenhuizen de taak om in de voetsporen van deze gerespecteerde voorgangers te treden. Vanaf 13 mei 2013 zal zij afwisselend met Rob Trip de presentatie van het Achtuurjournaal gaan verzorgen.