Ontstaan en opmars van de anticonceptiepil in Nederland

In 2013 werd bekend dat de Diane-35 pil ook dodelijke slachtoffer heeft gemaakt in Nederland. Dit meldt Agnes Kant, directeur van het bijwerkingencentrum Lareb. Diane-35 is een zware pil die voor acne en overbeharing wordt gebruikt, maar ook werkt als anticonceptiepil. In de jaren ’60 van de vorige eeuw ontketende de uitvinding van de anticonceptiepil een seksuele revolutie.

Ontwikkeling anticonceptiepil

De Food and Drug Administration in de Verenigde Staten gaf in 1957 toestemming tot het introduceren van een nieuw medicijn, namelijk de anticonceptiepil. Ook in Nederland werd er gewerkt aan een anticonceptiepil. Dit werd gedaan door het bedrijf Organon uit Oss, maar was terughoudend met het op de markt brengen van het nieuwe medicijn vanwege religieuze redenen. De scheikundige Max de Winter en de Belgische gynaecoloog Ferdinand Peters hebben een groot aandeel gehad in de ontwikkeling van de Nederlandse anticonceptiepil. De Nederlandse samenleving was sterk gebonden aan de kerk en geboortebeperking werd niet getolereerd. Zodoende ging Organon om de tafel zitten met de Bossche bisschop Bekkers. Er werd een compromis gesloten. Organon mocht de pil op de markt brengen, maar mocht het niet omschrijven als een anticonceptiemiddel.

Anticonceptiepil op de Nederlandse markt

In 1962 bracht Organon het medicijn Lyndiol op de markt met de boodschap dat het hielp tegen de onregelmatige menstruatiecyclus van vrouwen. Twee jaar later was het middel ook echt beschikbaar, al konden vrouwen het medicijn tot 1969 alleen op doktersrecept krijgen. Tot 1969 was het überhaupt verboden om openlijk voorbehoedsmiddelen te verkopen. In deze periode was er echter ook veel onzekerheid over de pil. Verschillende media brachten berichten naar buiten over het gevaar van het gebruik van de pil, hoewel hier geen directe aanwijzingen voor waren. In 1976 gebruikte al 41 procent van de Nederlandse vrouwen een anticonceptiepil. Dit was het hoogste percentage wereldwijd op dat moment.

Zwaardere pillen

In de jaren ’70 werden de medische mogelijkheden van de anticonceptiepil verder uitgebreid. Zo kwamen er zwaardere pillen op de markt die naast het voorkomen van een zwangerschap ook tegen acne en overbeharing hielpen. In 1987 werd de Diane-35 op de markt gebracht. Die pil mocht niet worden voorgeschreven als anticonceptiemiddel vanwege de hoge hormoondosering.

Seksuele revolutie

De anticonceptie ontketende een ware seksuele revolutie die tot midden jaren ’70 zou duren. Vrouwen kregen dankzij de pil de mogelijkheid te beslissen over hun toekomst wat betreft kinderen en daardoor was nu ruimte voor seksuele vrijheid. De opvattingen rondom seksualiteit veranderden en er kwam meer openheid. De komst van de anticonceptiepil heeft hier een groot aandeel in gehad.

Nu blijkt dus dat de Diane-35 pil aan 27 vrouwen het leven heeft gekost. Ze zijn overleden aan de gevolgen van bloedklonters (trombose). Trombose is een van de bijwerkingen van de pil. Begin 2013 kwam naar buiten dat de Diane-35-pil slachtoffers had gemaakt in Frankrijk. Daarna werd bekend dat er ook in Nederland slachtoffers zijn. Agnes Kant stelde dat er meer informatie moet worden verschaft over de bijwerkingen zodat vrouwen zich bewust zijn van de risico’s.