John Cabot: ontdekkingsreiziger in dienst van Engeland

Geboren in Italië als Giovanni Caboto werd hij onder de naam John Cabot een belangrijke Engelse ontdekkingsreiziger. Net als andere Italiaanse ontdekkingsreizigers was Cabot in dienst van een ander land. Op zoek naar een snelle route naar de Aziatische landen dacht hij die in 1497 bereikt te hebben. In plaats daarvan werd hij de eerste Europeaan na de Vikingen die Noord-Amerika (her)ontdekte.

Johns leven in het kort

Het is onduidelijk waar John Cabot werd geboren, vaak worden Gaeta of Castiglione Chiaverese in Genova genoemd als mogelijke geboorteplaatsen. Ook de exacte geboortedatum is onbekend, maar dat moet ergens rond 1450 geweest zijn. Hij was de zoon van Giulio Caboto, een specerijenhandelaar. Toen John elf jaar was verhuisde hij met zijn gezin naar Venetië. Hij trouwde in 1474 met Mattea en kreeg drie kinderen, waaronder Sebastiano, die met John mee zou gaan op reis en hem als ontdekkingsreiziger zou opvolgen. Vanaf 1476 werd John Cabot officieel burger van Venetië en kon hij zich bezighouden met de overzeese handel. Zijn dood is altijd een raadsel gebleven. In 1498 ging hij de zee op en het is onduidelijk of hij is teruggekeerd. Vanaf 1499 werd hij als dood opgegeven.

Naar Engeland

John Cabot werd opgeleid tot kaartenmaker en navigator. Door zijn beroep als specerijenhandelaar had hij veel ervaring opgedaan. Maar vanaf 1488 zou John in financiële problemen zijn gekomen. Geïnspireerd door de reizen van Christoffel Columbus raakte Cabot geïnteresseerd in de mogelijkheid om Azië te bereiken via een westelijke route. Hij had hier zelf geen geld voor en zocht zijn geluk in Engeland. Hij bereikte in 1495 de Engelse havenstad Bristol, waar hij na een jaar toestemming kreeg van koning Hendrik VII om op reis te gaan, op zoek naar nieuw land en om het alleenrecht op de handel voor Engeland binnen te halen. De eerste poging in 1496 mislukte, omdat hij te weinig rantsoenering had meegenomen.

Reis met de Matthew

In mei 1497 verliet John Cabot samen met zijn zoon Sebastiano de havens van Bristol op het schip de Matthew. Ze zouden naar het westen varen, in de hoop een snelle route te vinden naar Azië. Op 24 juni, na 50 dagen varen, dacht John Azië te hebben bereikt. Hij ging daarom terug en kwam op 6 augustus 1497 aan in Bristol. Hij rapporteerde dat het land prachtig was, het klimaat gunstig en genoeg vis in de zee om Engeland onafhankelijk te maken van de visvangst in IJsland. Ook meldde hij terug te willen gaan, om iets verder te varen en Japan te bereiken. John had niet door dat hij er op geografisch gebied helemaal naast zat. Hij had Azië niet bereikt, maar was aangekomen in Noord-Amerika, in Labrador, Newfoundland of Cape Breton Island.

Laatste reis?

Cabot geloofde er heilig in dat hij de snelle route via het westen naar Azië gevonden had. Hij kreeg van de koning van Engeland dan ook toestemming om nogmaals die kant op te gaan. Met vijf schepen en meer dan 200 bemanningsleden voer John Cabot in 1498 nogmaals uit de haven van Bristol. Al snel ging het mis: één van de schepen ging ten onder in een zware storm vlakbij Ierland. Over de andere schepen bestaan slechts speculaties. Het is onduidelijk of de andere schepen het hebben gered. Jarenlang werd aangenomen dat John Cabot en zijn bemanningsleden allemaal waren omgekomen op zee. Maar nieuwe documenten zouden aan hebben getoond dat de ontdekkingsreiziger in 1500 nog in Londen was. Zijn dood zal een mysterie blijven.

Waarde van zijn ontdekking

Hoewel John de fout maakte door te denken Azië te hebben bereikt, was zijn ontdekking wel van onschatbare waarde voor Engeland. Met zijn reis ontdekte hij Noord-Amerika voor de Engelsen. Deze ontdekking en het claimen van het land was de basis voor de machtsgreep van Engeland in de zestiende en zeventiende eeuw. Het zou een grote rol spelen in de vestiging en oprichting van de Britse overzeese kolonies.