Rodeo's, lasso's en indianen: de geschiedenis van de cowboy

Even herleefden oude tijden in de Amerikaanse staat Oregon, toen op 11 juni 2016 een cowboy een vluchtende fietsendief ving met een lasso. De cowboy-cultuur associeert men tegenwoordig met de Verenigde Staten, maar waar ligt de oorsprong van de cowboy? Hoe heeft dit beroep zich ontwikkeld tot het populaire beeld van de cowboy dat nu gebruikelijk is?

Oorsprong in Spanje

Het woord cowboy werd voor het eerst opgenomen in de Engelse taal in 1725, waarschijnlijk als vertaling van het Spaanse vaquero. De vaqueros ontstonden in middeleeuws Spanje als herders van vee. Het bijzondere aan deze herders was dat zij hun vee te paard voor zich uit dreven. Dit had alles te maken met het klimaattype van het Iberische schiereiland: door de droge vlaktes met weinig gras moest het vee grote afstanden afleggen om genoeg te kunnen grazen. De Spaanse traditie zelf ontleende invloeden uit de islamitische cultuur, waaronder het gebruik van sporen, kortere stijgbeugels en oosterse paardenrassen.

Paarden in Amerika

Tijdens de kolonisatie van Amerika werd het drijven van kuddedieren te paard ook in deze Nieuwe Wereld populair. De Spanjaarden zagen dat Amerika uit veel droge vlaktes bestond. Al snel namen de conquistadores daarom hun paarden en gedomesticeerd vee mee naar huidig Mexico en Florida. Deze paarden waren de eerste equus (bijvoorbeeld paarden en zebra’s) sinds hun uitsterven in Amerika in de IJstijd.

Het ontstaan van de cowboy

De Amerikanen kwamen pas in de eerste helft van de 19e eeuw in aanraking met de vaqueros. Dankzij de enorme uitbreiding van het Amerikaanse grondgebied in deze periode ontstond er meer culturele uitwisseling met de Mexicanen in het zuiden. Door het combineren van de Engelse traditie van hoeden met de Spaanse traditie ontstond de cowboy. De Amerikanen hoedden in eerste instantie veel kleinere kuddes dan de Spanjaarden, want zij zagen de praktijk slechts als een manier van zelfvoorziening.

Een nieuwe manier van vleesverpakking

Een aantal oorzaken bracht hier verandering in. Door het veroveren van gebied in Texas en Californië (na de Amerikaanse-Mexicaanse oorlog), kregen de Amerikanen de grote vlaktes in handen die geschikt waren voor grotere kuddes. Daarnaast steeg de vraag naar vlees dankzij een nieuwe manier van vleesverpakking, die het vlees lang genoeg houdbaar hield om verder te vervoeren. Bovendien leidde de bouw van het spoor door Amerika tot sneller vervoer van het vlees. Deze ontwikkelingen samen maakte de cowboy een populaire beroepskeuze.

Waar is het populaire beeld van de cowboy?

Het moderne beeld van een cowboy heeft weinig te maken met het drijven van vee. Cowboys zijn in films en shows vaak helden, die pistolen dragen en eenzaam door het Wilde Westen reizen. Het romantische beeld van de cowboy ontstond bij de Wild West shows uit de 19e en 20e eeuw. Hier zag de toeschouwer bijvoorbeeld hoe de cowboy conflicten uitvocht met de indiaan. Hoewel de cowboys hun eigendommen beschermden tegen rovers en indianen met pistool en geweer, werd de expansie richting het westen toch echt gerealiseerd door het Amerikaanse leger. Wel maakten de cowboys daadwerkelijk gebruik van de lasso en deden ze aan de rodeo. Deze sport ontstond als een competitie om te zien welke ranch de betere cowboys had. De sport bestaat uit verschillende onderdelen als het vangen van vee en het langst op een hengst blijven zitten.

Cowgirl

Een minder bekende traditie is die van de cowgirl. Vrouwen en dochters van een cowboy deden vaak hetzelfde werk als de man, omdat deze niet altijd geld had om personeel in te huren. Bovendien leerden veel vrouwen noodgedwongen het werk over te nemen wanneer mannen voor een oorlog werden opgeroepen. De verspreiding van de rok met split rond 1900 maakte het ‘acceptabel’ voor vrouwen om paard te rijden, want zo maakten zij zichzelf niet meer ten schande door mannenkleding te dragen. De cowgirl steeg in populariteit in de Amerikaanse samenleving doordat ook zij meededen aan rodeo’s en Wild West shows.