Geschiedenis Magazine nr 4 van 2016

Dit nummer ligt sinds 27 mei in de winkel. Nooit meer een nummer missen? Neem dan nu een abonnement op Geschiedenis Magazine.

De onvervulde droom van Catharina de Grote

Emmanuel Waegemans
Tsarina Catharina II ging de geschiedenis in als mannenverslindster en formidabele veroveraar die Rusland weer op de kaart zette. Maar voor alles was zij een hervormer die zich liet inspireren door de grote geesten van haar tijd. Haar plannen voor een betere, rechtvaardiger samenleving gingen zo ver dat ze op veel verzet stuitten, uit onverwachte hoek, namelijk de mensen die ze een beter leven wilde bezorgen.

Hoe wreed waren de kruisvaarders echt?

Piet Leupen
Jeruzalem, 1099. De kruisridders waden door het bloed, de verdedigers van de stad zijn massaal afgeslacht. Zo vertellen de kroniekschrijvers het tenminste. In het Midden-Oosten is de inname van Jeruzalem nog steeds hét voorbeeld van de gruweldaden van de kruisvaarders. Maar waren de kruisvaarders echt zo wreed? Het lijkt erop dat de kroniekschrijvers de gruweldaden sterk hebben overdreven. Maar waarom deden ze dat?

Jacobus I van Engeland: openlijk homoseksueel

Marianne Mooijweer
Jacobus Stuart, zoon van Mary Queen of Scots, werd in 1567 koning van Schotland. Hij was toen één jaar oud. Zesendertig jaar later, in 1603, volgde Jacobus Elizabeth I op als koning van Engeland. Dat hij openlijk homoseksueel was, was geen belemmering. Men grapte onder elkaar over 'Queen James' en wie iets van de koning wilde probeerde dat nogal eens door een frisse knappe jongens als boodschapper te sturen.

Amateur-historicus Poetin: klopt zijn Oekraïne-claim?

Hans Thuis
Rond 1110 tekenden Kievse monniken in de Nestorkroniek de geschiedenis op van hun grootvorstendom, het land Roes. Volgens enkele Russische historici, onder wie de amateur-historicus Vladimir Poetin, wordt hier de geboorte van de Russische staat beschreven en is Oekraïne dus onlosmakelijk onderdeel van Rusland. Maar klopt die claim wel? Wij zochten het uit.

Hooikoorts: onbekend voor 1900

Merel Klein
Zodra het weer beter wordt en de pollen in de lucht komen, begint het: hooikoorts. Maar vóór 1800 klaagde niemand daarover. Hoe zit dat?

Wie schrijft het best over het Oude Rome?

Bert Overbeek
Tom Holland en Mary Beard schreven kort na elkaar een boek over het Oude Rome. Welk boek is hert beste?

De Acte van Verlatinge (26 juli 1581) verdient een nationale feestdag

Anton van Hooff 
Op 26 juli, vindt Anton van Hooff, moet Nederland voortaan feestelijk vieren dat de Staten-Generaal op die dag in 1581 een ongehoorde stap zetten: ze zwoeren hun koning Filips II af. Hierna ging het land verder als onafhankelijke republiek. Waarom staan we daar zo weinig bij stil?

1916: Nederlandse journalist sneuvelt bij Verdun

Nico van der Woude
De slag bij Verdun eiste 700.000 doden en meer dan een miljoen gewonden. De gemiddelde levensverwachting in de loopgraven beliep veertien dagen. Nederland was neutraal, maar naar schatting vijfhonderd Nederlanders vochten onder Franse vlag. Onder hen de destijds beroemde journalist Jules Hedeman.

Waarom de Pasjeswet mislukte

Bas Kromhout
Zijn grote migratiestromen te beheersen? Het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime probeerde de trek van zwarten naar de steden in te dammen met een draconisch pasjessysteem. Het had nauwelijks effect.

Alexander von Humboldt (1769-1859): ontdekkingsreiziger én wetenschapper

Dirk van Delft
Vanaf zijn vroegste jeugd was Alexander von Humboldt gefascineerd door de natuur en hoe je die kon ordenen. Hij werd een beroemd ontdekkingsreiziger en beschreef als eerste de aarde als één organisch geheel. Niet voor niets heet zulk soort onderzoek nog steeds ‘Humboldtiaanse wetenschap’. Hij was er een meester in.