Geschiedenis van de rum

Bij rum denk je waarschijnlijk al gauw aan piraten, Caribische stranden en sterke verhalen. Hoewel die associaties niet geheel ongegrond zijn, doet het de historie van rum tekort. De geschiedenis van de populaire alcoholische drank aan de hand van drie sterke (maar niet onware) verhalen.

Slavernij en Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog

Het stoken van alcohol uit de bijproducten van suikerriet gaat ver terug, onder ander op de oude Chinezen. De rum zoals wij die kennen komt uit de zeventiende eeuw, toen slaven ontdekten dat melasse tot alcohol gefermenteerd kon worden. Pijnlijk genoeg droegen ze hiermee bij aan de driehoekshandel op de Atlantische Oceaan. De groeiende vraag naar rum zorgde voor de noodzaak tot meer suikerplantages en slaven om die te bewerken. Volgens sommige schattingen dronk de gemiddelde ‘Amerikaan’ in de achttiende eeuw 14 liter rum per jaar. De drank was zo populair dat binnen koloniale handelsnetwerken vaak met rum betaald werd. Uiteindelijk droeg de onvrede over Engelse pogingen de handel in melasse en suiker aan banden te leggen bij aan de groeiende roep om onafhankelijkheid in de Engelse koloniën.

Rum en piraten

‘Why is the rum always gone’, mompelt Jack Sparrow in Pirates of the Caribbean. De link tussen rum en piraterij was er wel, maar rum was niet slechts een piratendrank. Het was op veel schepen gebruikelijk dat de scheepsbemanning een dagelijkse hoeveelheid sterke drank kreeg, meestal slechts een vingerhoedje. Nadat de Britten Jamaica innamen in 1655 vervingen zij bier en brandy door rum. De hoge dosering zorgde echter voor problemen; dronken zeelui gingen met elkaar op de vuist en dreigden te muiten als ze op rantsoen werden gezet. Admiraal Edward Vernon besloot daarom de rum te mengen met water, wat door de bemanning 'grog' werd genoemd, naar de bijnaam van de admiraal. Britse zeelui die voor de piraterij kozen, namen hun voorkeur voor rum mee en samen met populaire boeken als Treasure Island van Robert Louis Stevenson zorgde dit voor het imago van piratendrank.

Bacardi en Cuba

Een van de bekendste merken rum is Bacardi. De oorsprong hiervan ligt bij de Catalaanse wijnhandelaar Facundo Bacardi Masso, die naar Cuba migreerde en daar een nieuw type rum ontwikkelde. In de decennia die volgden nam de populariteit van de drank snel toe. Toen de Cubaanse Revolutie losbarstte in 1953 stond de familie Bacardi aanvankelijk aan de kant van Fidel Castro. Het kwam echter tot een breuk en Bacardi verliet het eiland. Sindsdien voert het bedrijf een strijd met de Cubaanse overheid over eigendomsrechten en handelsembargo’s. De revolutionairen nationaliseerden een ander merk, genaamd Havana Club, zonder instemming van de eigenaren, die eveneens het eiland waren ontvlucht. Bacardi kocht de rechten op Havana Club van deze makers. Op Cuba is Havana Club het belangrijkste merk rum en de overheid exporteert de drank wereldwijd, behalve naar de VS, waar Bacardi onder die naam rum verkoopt.

Bronnen:

Blue, A.D. (2004) The Complete Book of Spirits : A Guide to Their History, Production, and Enjoyment. (Harper Collins)
Foss, R. (2012) Rum: A Global History (Reaktion Books)
Gjelten, T. (2008) Bacardi and the Long Fight for Cuba: The Biography of a Cause (Penguin)
Tannahill, R. (1973) Food in History (Stein and Day)